Laserem po etykiecie

Do niedawna osoby samodzielnie wypalające nośniki CD/DVD miały kilka możliwości stworzenia opisu zawartości płyty, ale tak naprawdę żaden nie był do końca praktyczny. Przyjrzyjmy się im bliżej. Pierwszym z nich jest oczywiście wyszczególnienie zawartości krążka na pudełku lub koszulce płyty. Sposób prosty, estetyczny (można w tym celu użyć drukarki) i… nieskuteczny. Wystarczy tylko, że nośnik zawieruszy się wśród podobnych na biurku, a jedynym sposobem sprawdzenia zawartości każdego krążka będzie wkładanie ich po kolei do czytnika w komputerze. Wiele osób stosuje do opisu nagranych płyt specjalne pisaki. Ta metoda jest niby prosta, ale też ma wady. Po pierwsze, nie zawsze da się odczytać ręczne “bazgroły”, a po drugie, tusz pisaka potrafi uszkodzić lakier zabezpieczający płytę, uniemożliwiając odczyt danych. Wreszcie flamastry do opisu płyt mają to do siebie, że łatwo się zawieruszają albo wysycha w nich tusz – i z opisu nici.

Drugim bardzo dobrym sposobem na wyszczególnienie zawartości płyty jest posłużenie się specjalnym krążkiem Photo Printable, na którym można wydrukować jego opis wraz z dowolną fotografią. W sprzedaży dostępne są drukarki atramentowe i urządzenia wielofunkcyjne wyposażone w specjalne podajniki płyt – takie “plujki” znajdziemy m.in. w ofercie Canona i Epsona. Co ważne, nośniki Photo Printable są sprzedawane praktycznie w tych samych cenach co zwykłe płyty, niemniej żeby zrobić etykietę, trzeba jednak dysponować odpowiednią drukarką (np. Epson Stylus Photo R220 – ok. 360 zł).

Etykietę płyty możemy też wydrukować na specjalnej okrągłej naklejce – kosztuje ona od kilkunastu do kilkudziesięciu groszy. Ta trzecia metoda ma niewątpliwą zaletę: każdy model drukarki jest w stanie zrobić wydruk na naklejce. Obarczona jest jednak wadą – jeśli kiedyś próbowaliście taką nalepkę przykleić na płytę, to wiecie, o czym mówimy. Przy jej naklejaniu często powstają nierówności lub bąble. Co gorsza, naklejki często żółkną, a może się zdarzyć, że po pewnym czasie się odklejają. Jeśli naklejka odpadnie w napędzie – katastrofa gotowa. Płyta się rozpadnie, a czytnik będzie nadawał się jedynie na śmietnik.

Nagrywarka zamiast drukarki

A gdyby tak nagrywarka sama mogła robić opis płyty? Jako pierwsi na ten pomysł wpadli inżynierowie z Yamahy. W jednym z ostatnich modeli napędów CD-RW tej firmy, jakie weszły na rynek – CRW-F1 – wprowadzono technologię Disc T@2 (czytaj: tatu), czyli dyskowego tatuażu. Nadruk wykonywany był za pomocą tego samego lasera, który służy do zapisu danych, i – co ciekawe – na tej samej użytecznej stronie nośnika. Wypalanie napisów nie mogło jednak być realizowane na części płyty z danymi – trzeba więc było pamiętać o pozostawieniu miejsca na etykietę i koniecznie zamknąć po nagraniu sesji płytę. Nie można też było oznaczać w ten sposób nośników wielokrotnego zapisu (CD-RW).

Technologia Disc T@2 nie przyjęła się na rynku z jednego względu – weszła na niego dokładnie w chwili, gdy zaczęły znikać ze sklepów niebieskie płyty CD-R, bazujące na podłożu Azo. Okazało się bowiem, że na jaśniejszych krążkach wytatuowanych napisów nie było prawie widać.Do koncepcji bezpośredniego opisywania płyt przez nagrywarkę powróciła w 2004 roku firma HP. Jej pomysł bazował na połączeniu zalet nadruków na płytach Photo Printable i systemu T@2. Nowa technika o nazwie LightScribe wymaga wykorzystania specjalnej nagrywarki i odpowiedniej płyty pokrytej z wierzchu czułą na światło lasera powłoką. Płyty LightScribe przypominają trochę swoją budową krążki Photo Printable (patrz: “$(LC170105:Płyty dla systemów LightScribe i Labelflash)$”).

W artykule
  • Technologie LightScribe i Labelflash
  • Porównanie obu typów nośników
  • “Drukowanie” etykiet przez nagrywarki
  • Dane techniczne i testy napędów
  • Opis oprogramowania do nadruków

LightScribe w akcji

Procedura nagrywania krążków LightScribe jest prosta. Po wypaleniu danych obracamy płytę na drugą stronę i ponownie umieszczamy ją w napędzie. Teraz można już przygotować i “wydrukować” etykietę, a do dyspozycji mamy całą zewnętrzną powierzchnię płyty. Bez problemu na etykiecie wydrukować można zdjęcia, gdyż technologia LightScribe umożliwia wykorzystanie do ośmiu odcieni szarości – to wystarcza, by fotografia była dość kontrastowa i czytelna.

Co ciekawe, napędy i nośniki LightScribe obsługują tzw. indeksowanie, dzięki czemu bez problemu można dodawać do etykiety kolejne elementy już po wykonaniu nadruku. Wystarczy tylko zachować projekt zawierający użyty do druku etykiety wzór, a następnie go wyedytować, dodając np. opis nowej dogranej sesji, i ponownie go wypalić. W technologii Light­Scribe indeksowanie płyt zrealizowano w ten sposób, że laser nagrywarki zawsze jest pozycjonowany w stosunku do ściśle określonego punktu na płycie o współrzędnych 0,0. Od niego rozpoczyna się właściwy zapis. Dzięki temu dodanie jakiejkolwiek nowej informacji nie stanowi problemu – przesuwamy laser do punktu o zadanych koordynatach i rozpoczynamy kolejną “sesję drukowania”. Informacja o lokalizacji punktu zero ustalana jest na podstawie danych umieszczonych na wewnętrznym, bardzo charakterystycznym pierścieniu płyty LightScribe.

Jakoś(ć) to będzie

To, co otrzymamy na etykiecie, zależy przede wszystkim od właściwości czułej na światło lasera powłoki płyty. To ona decyduje o trwałości wydruku, jakości i maksymalnej rozdzielczości. Teoretycznie da się uzyskać rozdzielczości do 1000 dpi. Nagrywarki mają jednak nieco mniejsze możliwości i potrafią wypalać etykiety przy maksymalnej rozdzielczości do 600 dpi.

Drugim czynnikiem wpływającym na jakość wydruków jest sama konstrukcja napędu, a dokładniej system kontroli mocy i precyzja mechanizmu pozycjonującego głowicę lasera. Wszystkie te parametry są ściśle zdefiniowane w specyfikacji technologii HP LightScribe i każda firma, która wykupiła licencję na obsługę systemu LightScribe, musi się do nich stosować.

Jak pokazują nasze testy przeprowadzone na płytach LightScribe DVD+R i LightScribe CD-R firmy Verbatim, wszyscy producenci nagrywarek LightScribe na razie ściśle trzymają się tej specyfikacji. Nie zauważyliśmy bowiem żadnych widocznych różnic w jakości wypalanych obrazków. Niestety, jak można przeczytać w dokumentach firmy HP, “zadrukowane” płyty również mają tendencję do starzenia się i po pewnym czasie rysunek może zacząć znikać – nie podano tam jednak, ile czasu musi upłynąć, by efekt ten zaobserwować. Zaleca się natomiast chronić płyty przed bezpośrednim światłem i wysoką temperaturą.

Dane techniczne i wyniki testów nagrywarek z systememami LightScribe i Labelflash
Model1)BenQ DW1625BenQ DW1655HP DVD640iLG GSA-4166BLite-On SHW-16H5SNEC ND-3551ANEC ND-4551ASamsung SH-S162LSamsung SH-W162LSony DW-G121ASony DW-Q31A
Cena2)265 zł205 zł245 zł200 zł160 zł170 zł175 zł165 zł160 zł190 zł180 zł
Gwarancja24 miesiące24 miesiące24 miesiące24 miesiące24 miesiące24 miesiące24 miesiące24 miesiące24 miesiące24 miesiące24 miesiące
Dostawcawww.benq.plwww.benq.plwww.ab.plwww.lge.plwww.ab.plwww.komputronik.plwww.incom.plwww.samsung.plwww.ab.plwww.vobis.plwww.vobis.pl
Dane techniczne
Technologia etykietowaniaLightScribeLightScribeLightScribeLightScribeLightScribeLabelflashLabelflashLightScribeLightScribeLightScribeLightScribe
Zapis CD-R/CD-RW40x/24x48x/32x40x/24x48x/32x48x/24x48x/32x48x/32x48x/32x48x/32x48x/24x48x/24x
Zapis DVD-R/DVD-RW/DVD-R DL8x/4x/n16x/6x/4x8x/4x/n16x/8x/4x16x/6x/4x16x/6x/6x16x/6x/6x16x/6x/6x16x/6x/4x16x/6x/8x16x/6x/4x
Zapis DVD+R/DVD+RW/DVD+R DL16x/4x/2,4x16x/8x/8x16x/4x/2,4x16x/8x/8x16x/8x/8x16x/8x/8x16x/8x/8x16x/8x/8x16x/8x/8x16x/8x/8x16x/8x/8x
Odczyt CD/DVD/DVD-RAM40x/16x/n48x/16x/n40x/16x/n48x/16x/5x48x/16x/n48x/16x/n48x/16x/5x40x/16x/5x40x/16x/n48x/16x/5x48x/16x/n
Czas dostępu CD/DVD120/120 ms120/120 ms160/160 ms125/145 ms160/160 ms140/160 ms140/160 ms110/130 ms110/130 ms135/130 ms135/130 ms
Technologia gwarantowanego zapisuSeamless LinkSeamless LinkBuffer Underrun ProofBuffer Underrun TechnologySmart BurnBuffer Underrun PreventionBuffer Underrun PreventionBuffer Under Run Free TechnologyBuffer Under Run Free TechnologyBuffer Under Run Free Technologybd.
Bufor danych2048 KB2048 KB2048 KB2048 KB2048 KB2048 KB2048 KB2048 KB2048 KB2048 KB2048 KB
Oprogramowanie do nagrywaniaNero Express 6.6.0.8Nero Express 6.6.0.14Sonic RecordNow 7.22Nero Express 6.6.0.14Nero Express 6.6.0.8brakNero Express 6.6.0.14Nero Express 6.6.0.14Nero Express 6.6.0.14Nero Express 6.6.0.14Nero Express 6.6.0.14
Pomiary – wartości średnie
Zapis CD-R23,6x25,8x23,3x29,9x30,3x26,1x26,1x27,8x27,5x26,6x26,9x
Zapis pyty DVD-R/DVD+R6,9x/9,3x9,1x/9,6x6,7x/8,0x9,9x/8,3x9,4x/9,2x9,3x/9,2x9,1x/8,8x7,0x/4,0x8,9x/9,19,1x/6,5x8,8x/9,4x
Czas dostępu CD-Audio141 ms150 ms141 ms193 ms143 ms194 ms199 ms115 ms114 ms140 ms143 ms
Odczyt DVD12x11,1x11,8x11,2x9,6x10,5x11,7x6,3x8,7x11,8x11,2x
Odczyt DVD-R6,2x12,1x6,2x12x12,2x11,9x12x9,1x9,1x12,2x12,2x
Odczyt DVD+R6,3x11,4x6,3x11,7x12,2x12x12x9,1x9,1x12,1x12,2x
Odczyt DVD-Video (2 warstwy)6x9x6x5,6x6x8x8x6,4x6,4x6,1x6,1x
Czas dostępu DVD171 ms171 ms177 ms209 ms190 ms246 ms222 ms175 ms178 ms196 ms196 ms
Czas dostępu DVD-R171 ms179 ms173 ms243 ms200 ms240 ms247 ms171 ms200 ms198 ms203 ms
Czas dostępu DVD+R172 ms182 ms172 ms220 ms211 ms248 ms249 ms177 ms185 ms230 ms208 ms
Odczyt zabezpieczonych płyt audiottttttttttt
Czas grabbingu dla płyty Macrovision CDS-200571 s167 s415 s126 s1106 s33 s29 s219 s97 s989 s988 s
Odsłuch pliku WAV po grabbingu dla płyty Macrovision CDS-200ttttttttttt
t – tak; 1) – zamieszczone w tabeli nagrywarki są prezentowane w kolejności alfabetycznej; 2) – wszystkie ceny z VAT-em z 30.03.2006 r.; bd. – brak danych