Instalacja i ergonomia
Instalacja programów, które wzięliśmy na tapetę, przebiegła bezproblemowo. Największą ilość miejsca na dysku potrzebuje Adobe GoLive CS2 (aż 700 MB), najmniej Nvu – potomek Netscape Composera – tylko 30 MB. Również pierwsze uruchomienie większości aplikacji obyło się bez problemów, niestety, były niechlubne wyjątki. Największym rozczarowaniem okazał się NetObjects Fusion – zarówno wersja 8.0, jak i 9.0 powodowała wystąpienie błędów skryptowych w wielu oknach aplikacji, co praktycznie uniemożliwiało jej używanie i testowanie. Brakiem “taktu” wykazał się natomiast Namo WebEditor – program ten próbował akceptować połączenia nawiązywane z Internetu bez pytania o pozwolenie.
Tylko trzy z opisywanych aplikacji mają polskie wersje – Microsoft FrontPage, Nvu i oczywiście Cream Software Pajączek. W tym ostatnim programie jest to jedyna dostępna opcja językowa – a szkoda, ponieważ Pajączek po dopracowaniu z powodzeniem mógłby walczyć z najlepszymi angielskojęzycznymi aplikacjami. Spolszczenie Nvu jest dziełem zespołu AviaryPL, tłumaczącego także inne produkty Mozilli. Ciekawą cechą tego programu jest możliwość jego obsługiwania z linii poleceń – to pozostałość linuksowego rodowodu aplikacji.
Najlepsze wrażenie estetyczne sprawiają produkty ze stajni Adobe – Dreamweaver i GoLive CS2. Szczególnie w tym drugim programie, mimo wielu funkcji i narzędzi, rozplanowanie elementów obszaru roboczego i pozycji w menu jest wprost perfekcyjne, a zastosowane ikony są miłe dla oka. Wiele do życzenia w tym względzie pozostawia Amaya – tutaj położono nacisk na możliwości techniczne programu, a ergonomia pozostaje na drugim planie. Należy wspomnieć, że Amaya jest nie tylko edytorem HTML, ale również przeglądarką stron WWW i jako taka odznacza się kilkoma niestandardowymi opcjami, np. odsyłacz otwierany jest podwójnym, a nie pojedynczym kliknięciem, a na przeglądanych stronach można zostawiać adnotacje.
Z kolei Pajączek, choć zawiera wiele przydatnych funkcji, jest nieco niedopracowany w zakresie ergonomii – aby dostać się do obszaru roboczego, należy przejść przez cztery monity! Gdy już tam dotrzemy, onieśmieli nas mnogość paneli i przycisków rozwijających częstokroć wielokrotnie zagnieżdżone menu. Poza tym Pajączek zupełnie niepotrzebnie zwija się domyślnie do Pola systemowego, zamiast do Paska zadań.
Osobną kategorię w zakresie ergonomii tworzą Namo WebEditor, FrontPage i Nvu – są one skierowane przede wszystkim do początkującego użytkownika, a więc obszary robocze tych aplikacji bardzo przypominają popularny interfejs Worda. We FrontPage’u pewne wątpliwości może budzić zasadność umieszczenia niektórych poleceń w menu – np. dostęp do akcji JavaScript znajduje się w zakładce Format | Zachowania .
Podczas pracy z Nvu, którego trudno jeszcze nazwać kombajnem, ujawnił się dość uciążliwy problem – kombinacja klawiszy [Ctrl]+[Z] niekiedy zamiast cofać poczynione zmiany, kończy pracę programu.
CoffeCup HTML Editor pod względem ergonomii może być trochę denerwujący. Najbardziej irytuje damski głos oznajmiający oczywiste czynności (np. start programu) – dźwięk jest głośny i pojawia się w nieoczekiwanych momentach. Do innych, nieco mniej denerwujących cech można zaliczyć obecność przycisków “Cool” i “No way!” zamiast “OK” i “Cancel” we wszystkich monitach aplikacji. W produkcie Microsoftu może natomiast irytować tzw. Asystent w postaci spinacza stukającego w monitor, choć będą zapewne i tacy, którzy pokochają go od pierwszego wejrzenia.
| Kombajny czy edytory? |
| Dyskusje na forach internetowych na temat “Który edytor HTML jest najlepszy” przypominają tzw. flame wars, wybuchające w sporach o wyższość jednego systemu operacyjnego nad drugim (Windows czy Linux) lub o największą przydatność jednego języka skryptowego, niż drugiego (PHP, Perl, a może Python?). Projektowanie w Notatniku daje pełną kontrolę nad kodem, ale wymaga dobrej znajomości zasad HTML. Kombajny są wielofunkcyjne, ale niekiedy wolne, a programy z pogranicza posiadają zalety i wady obydwu poprzednich grup. |
W trakcie przeglądu dwa programy zachowywały się niestabilnie. Namo WebEditor dwa razy wykonał nieprawidłową operację – pierwszy raz podczas pracy z wbudowanym edytorem wzorów matematycznych, drugi podczas kończenia pracy programu. Nvu zbuntował się raz: w trakcie przełączania widoku edycji z tekstu na WYSIWYG.
Tworzenie struktury
W zakresie tworzenia treści znowu na pierwszy plan wysuwają się GoLive i Dreamweaver. Ten pierwszy jest jednak bardziej zorientowany na pracę w trybie WYSIWYG, choć prezentuje w tym względzie nieco odmienną od innych programów filozofię. Gotowe obiekty obecne na przyborniku przeciąga się w tym programie w pożądane miejsce na stronie i zmienia ich właściwości w Inspektorze. Ponadto aplikacja zawiera bardzo pomocny edytor schematów.
Dreamweaver prezentuje bardziej wyważony profil, ponieważ znakomicie edytuje się w nim strony zarówno w trybie tekstowym jak i WYSIWYG. W tym pierwszym ułatwieniem są takie narzędzia, jak zwijanie i czyszczenie kodu, w tym drugim siatki, ścieżki i zoom, pozwalające na pozycjonowanie elementów strony co do piksela. Program ma ponadto dwa wybierane przy pierwszym uruchomieniu układy paneli: “coder” i “designer”, co potwierdza jego wszechstronność.
Pajączek z kolei koncentruje się na kodzie – tryb wizualny jest polecany w tym programie początkującym webdesignerom, dlatego brak tutaj zaawansowanych narzędzi edycji wizualnej. Obecne są natomiast liczne ułatwienia pracy z kodem, np. kreator spisu treści, galerii grafik, kanału RSS czy transformacji XSLT.
Amay’ę również cechuje specyficzne podejście do edycji – odbywa się ona głównie w trybie WYSIWYG lub w edytorze szablonów. Amaya jest bardzo ciekawą aplikacją również ze względu na swoje pochodzenie – Word Wide Web Consortium (W3C) ustala przecież normy dla Internetu, więc w Amayi można przetestować nieobsługiwane gdzie indziej standardy (np. SVG i MathML).
| Technologie projektowania stron WWW |
| Strony WWW można obecnie tworzyć w dwóch popularnych formatach: XHTML i Macromedia Flash. XHTML to język opisu strony WWW bazujący na XML-u i rozwijany przez W3C. Flash to format grafiki wektorowej i animacji rozwijanym przez Macromedię (obecnie Adobe). Projektowanie w każdym z tych dwóch standardów ma swoje wady i zalety. Strony XHTML są lepiej od Flasha indeksowane przez pająki sieciowe, a ich edycję można przeprowadzić nawet w zwykłym edytorze tekstu. Do obróbki Flasha potrzebny jest komercyjny program, ale ma on bardzo duże możliwości w zakresie kreowania strony wizualnej witryny. |
| Porównanie wybranych cech kombajnów do tworzenia stron WWW | ||||||||
| Nazwa programu | Macromedia Dreamweaver 8 | Adobe GoLive CS2 8 | Microsoft FrontPage 2003 | Cream Software Pajączek NxG Professional 5.6 | Namo WebEditor 2006 | Coffee Cup HTML Editor 2006 | Linspire Nvu 1.0 | W3C Amaya 9.51 |
| Producent | Adobe Systems Incorporated | Adobe Systems Incorporated | Microsoft Corporation | Cream Software | SJ Namo Interactive | CoffeeCup Software | Linspire, Inc. | The World Wide Web Consortium |
| Strona WWW [http://] | www.adobe.com/products/dreamweaver/ | www.adobe.com/products/golive/ | www.microsoft.com/frontpage/ | www.pajaczek.pl/ | www.namo.com/products/webeditor.php | www.coffeecup.com/html-editor/ | www.nvu.pl/ | www.w3.org/Amaya/ |
| System operacyjny | Windows, Mac OS X | Windows, Mac OS X | Windows | Windows | Windows | Windows, Mac OS X | Linux, Mac OS X, Windows, FreeBSD, BeOS | Linux, Windows, Mac OS X |
| Polska wersja językowa | n | n | t | t | n | n | t | n |
| Cena | 2 000 zł | 2 300 zł | 760 zł | 242,78 zł | 99.95 USD | 49 USD | darmowy | darmowy |
| Subiektywna ocena CHIP-a | ||||||||
| Funckjonalność/ergonomia | 5/5 | 5/5 | 4/4 | 5/3 | 4,5/3,5 | 3,5/4 | 4/4 | 5/4 |
| Tworzenie struktury | ||||||||
| Edycja tekstowa/WYSIWYG | t/t | t/t | t/t | t/t | t/t | t/t | t/t | t/t |
| Inne tryby | n | edytor schematów, edytor ramek | n | n | n | n | edytor schematów | edytor schematów, edytor linków, edytor alternatywny, edytor spisu treści |
| Linijki/siatki/ścieżki/zoom w trybie WYSIWYG | t/t/t/t | t/t/t/t | t/t/n/n | n/n/n/t | t/t/t/t | n/n/n/n | t/t/n/n | n/n/n/t |
| Autouzupełnianie znaczników/zwijanie kodu/numerowanie linii | t/t/t | t/n/t | t/n/t | t/n/t | t/n/t | n/n/t | n/n/t | n/n/t |
| Sprawdzanie poprawności kodu/zaznaczanie błędów | t/t | t/t | t/n | t/n | t/t | t/n | t/n | t/t |
| Kolorowanie/czyszczenie/formatowanie kodu | t/t/t | t/n/t | t/t/n | t/t/t | t/t/n | t/t/t | t/t/n | t/n/n |
| Selektor znaczników | t | n | t | n | t | n | t | n |
| CSS | ||||||||
| Ułatwienia edycji warstw/inspektor stylów/edytor stylów | t/n/t | t/n/t | t/n/t | n/t/n | t/n/t | n/n/t | t/n/t | t/n/t |
| Obsługa mediów | ||||||||
| Flash/QuickTime/Real/Windows Media/Java | t/c/c/c/t | t/t/t/t/t | t/c/c/c/t | t/t/t/t/t | t/t/t/t/t | t/n/n/n/n | n/n/n/n/n | c/c/c/c/c |
| Tworzenie aplikacji dla telefonów komórkowych | ||||||||
| Szablony stron/podgląd | n/n | t/t | n/n | n/n | n/n | n/n | n/n | n/n |
| Edytor SVG/MMS | n/n | t/t | n/n | n/n | n/n | n/n | n/n | c/n |
| Zasoby | ||||||||
| Skrypty/szablony/obrazki | t/t/n | t/t/n | c/t/t | t/t/n | t/c/t | t/t/t | n/n/n | n/n/n |
| Tworzenie treści | ||||||||
| Słownik/tezaurus | t/n | t/n | t/t | t/t | t/n | t/t | t/n | t/n |
| Różne systemy kodowania znaków | t | t | t | t | t | n | t | t |
| Obsługiwane składnie | ||||||||
| PHP/ASP/JSP | t/t/t | t/t/t | n/c/n | t/t/n | t/t/t | t/c/c | c/n/n | n/n/n |
| Łączność z bazami danych (SQL) | t | n | t | t | t | n | n | n |
| Zarządzanie witryną | ||||||||
| LAN/FTP | t/t | t/t | t/t | t/t | t/t | t/t | t/t | t/t |
| WebDav/RDS/CVS | t/t/n | t/n/t | t/n/n | t/n/n | t/n/n | n/n/n | t/n/n | t/n/n |
| Obsługa standardów | ||||||||
| XHTML/CSS/SVG/SMIL/PDF/RSS/XML/XSL/WML/MathML | t/t/n/n/n/n/t/t/t/n | t/t/t/t/t/t/t/t/t/n | t/t/n/n/n/n/t/t/n/n | t/t/t/t/n/t/t/t/t/t | t/t/c/n/n/n/t/t/n/n | t/t/n/n/n/n/c/c/n/n | t/t/n/n/n/n/n/n/n/n | t/t/t/t/n/c/t/c/c/t |
| t – jest; n – nie ma; c – częściowo | ||||||||