Za moment narodzin telefonu komórkowego uznaje się początek XX wieku. Bezprzewodowy telefon opatentował w 1908 roku Amerykanin Nathan Stubblefield. Już w 1926 roku pasażerowie pierwszej klasy pociągu kursującego na linii Berlin – Hamburg mieli możliwość korzystania z telefonu. Za jego pomocą można było połączyć się z “dowolnym biurem, każdym oddziałem firmy, a nawet każdym apartamentem wyposażonym w telefon”. To działało także w drugą stronę: pasażerowie mogli również odbierać połączenia. Z tym że dzwoniący musiał dokładnie wiedzieć, w którym pociągu znajduje się osoba, z którą chciał porozmawiać. W 1947 roku inżynierowie firmy Bell Labs opracowali dla AT&T pierwsze stacje przekaźnikowe. W tym okresie w USA powstawała też pierwsza ogólnokrajowa sieć komórkowa.
Telefony były ciężkimi, nieporęcznymi urządzeniami, które trzeba było instalować w bagażnikach samochodów, w pociągach albo na pokładach statków. Rozmowy trzeba było łączyć ręcznie, a połączenia były przerywane, gdy tylko użytkownik opuścił zasięg stacji bezprzewodowej. Wniosek patentowy na taki telefon komórkowy, jaki znamy dzisiaj, złożył w 1969 roku inny Amerykanin – George Sweigert. Do budowy urządzenia wykorzystał między innymi części ze swojej pralki. Sweigert był weteranem rannym podczas II wojny światowej i cierpiał na bóle w krzyżu. Chciał, by telefony komórkowe były pomocą dla osób niepełnosprawnych, aby “można je było nosić w kieszeni koszuli i łączyć się za ich pomocą z każdą osobą, w każdym miejscu”. Jego ideę udało się zrealizować dopiero po wielu latach Martinowi Cooperowi z Motoroli. Coopera do stworzenia telefonu komórkowego zainspirowała scena z serialu “Star Trek”, w której kapitan Kirk używa komunikatora do nawiązania połączenia ze statkiem. Pierwsze połączenie ze swojego – naprawdę – przenośnego telefonu Cooper wykonał w 1973 roku. Od poprzednich telefonów urządzenie różniło się tym, że można było je faktycznie nosić, a nie tylko wozić w bagażniku.
Do 1945 roku funkcjonował system bazujący na wykorzystaniu potężnych stacji pokrywających zasięgiem duże połacie terenu. Inaczej niż dzisiaj, stacje nie przekazywały sobie obsługiwanych połączeń (a więc wyjście poza zasięg danej stacji oznaczało przerwanie połączenia), a jedno urządzenie potrafiło zmonopolizować częstotliwość radiową na czas prowadzonej rozmowy.
Zmieniło się to dopiero wraz z wprowadzeniem technologii analogowej. Ewolucja tej technologii pozwoliła na wprowadzenie komunikacji satelitarnej, a później także systemu telefonii cyfrowej. Dzięki rozwojowi technologii, a zwłaszcza pojawieniu się poręcznego telefonu Coopera, zaczęły powstawać komercyjne sieci komórkowe. Pierwsza pojawiła się w Japonii w 1979 roku. Jej operator – NTT – istnieje do dzisiaj. Kilka lat później w Skandynawii zadebiutowała sieć Nordic Mobile Telephone – w pełni automatyczna sieć komórkowa, która jako pierwsza umożliwiała rozmowy roamingowe i przyczyniła się do popularyzacji komórek także w innych krajach.
Kolejną rewolucją był SMS. Możliwość wysyłania krótkich wiadomości tekstowych po raz pierwszy pojawiła się w Finlandii w 1993 roku. Już 5 lat później, także w Finlandii, testowano dokonywanie płatności za pomocą telefonu komórkowego. Pierwszym przedmiotem, za który zapłacono w ten sposób, była puszka coca-coli kupiona w automacie. W 1999 roku japoński operator NTT DoCoMo jako pierwszy umożliwił swoim użytkownikom korzystanie z Internetu przez komórkę. Dwa lata później ta sama firma uruchomiła sieć trzeciej generacji (3G).
Wraz z początkiem nowego mileniumw telefonach komórkowych na dobre zagościły technologie umożliwiające szybki przesył danych, np. UMTS. To zaowocowało pojawieniem się nowych usług, takich jak choćby push email, umożliwiającej odbieranie emaili w czasie rzeczywistym. W przyszłości określenie “telefon komórkowy” będziemy rozumieć raczej jako usługę niż urządzenie. Funkcja mobilnego telefonu będzie bowiem implementowana w najróżniejszych urządzeniach: smartfonach, zegarkach czy odtwarzaczach muzycznych.
Rozwój telefonii komórkowej
1918
Telefon w pociągu
Niemiecka kolej testuje w Berlinie pierwszy sprzęt, który ma umożliwić wykonywanie połączeń z jadącego pociągu. W 1926 roku pasażerowie podróżujący na trasie Berlin – Hamburg mogą już połączyć się z każdym numerem telefonu w Niemczech.
1947
Sześciokątne komórki radiowe
Douglas H. Ring i W. Ray Young – inżynierowie pracujący dla firmy Bell Labs – prezentują sześciokątne komórki radiowe jako idealną infrastrukturę dla telefonii mobilnej. Najważniejszy element ich wynalazku to maszt antenowy, który jest w stanie wysyłać i odbierać sygnał w trzech kierunkach. Ich wynalazek wykorzystywany jest do dzisiaj.
1973
Naprawdę mobilny telefon
Martin Cooper wykonuje pierwsze, testowe połączenie ze swojego przenośnego telefonu. W tym czasie telefony komórkowe to wciąż potężne urządzenia, które co najwyżej można zamontować w samochodzie.
1979
Pierwszy operator
W Japonii debiutuje pierwsza komercyjna sieć komórkowa NTT.
1983
Motorola sprzedaje komórki
Pierwszy telefon komórkowy świata wreszcie otrzymuje nazwę – Motorola DynaTAC 8000X – i najpierw trafia na amerykański rynek.
1987
Komórki podbijają świat
Pojawia się więcej naprawdę mobilnych telefonów, które w końcu dostępne są także w Europie.
1992
Motorola Int. 3200 (CHIP 06/1992)
Interfejs: GSM
Wymiary: 334×43×67mm
Waga: 660 g
Czas czuwania/rozmów: 24 h/111 min
1993
SMS
W Finlandii po raz pierwszy można wysyłać krótkie wiadomości tekstowe, czyli SMS-y. Wkrótce w niektórych krajach staną się one popularniejsze od samych rozmów.
1998
Płatności przez komórkę
Po raz pierwszy można płacić za pomocą telefonu komórkowego. Pierwszą rzeczą, za którą zapłacono
za pośrednictwem komórki, była puszka coca-coli z automatu.
1999
Usługa email push
Wprowadzenie BlackBerry, smartfonu firmy Research In Motion (RIM), powoduje małą rewolucję. Po raz pierwszy można odbierać emaile na urządzeniu przenośnym bezpośrednio po tym, jak zostały wysłane. Dzięki temu BlackBerry szybko stał się ulubionym urządzeniem biznesmenów. Dzisiaj tę usługę oferuje wiele modeli telefonów różnych producentów.
BlackBerry 950 (CHIP 11/1999)
Procesor: i386
Wyświetlacz: monochromatyczny
Pamięć: 2 MB
Klawiatura: QWERTY
Cena: 550 dol.
2004
UMTS
Po długotrwałych i niełatwych przetargach na częstotliwości, UMTS wreszcie wkracza na rynek. Dynamicznie rośnie liczba urządzeń wykorzystujących tę technologię.
2007
Apple iPhone
Interfejs: czterozakresowy
Rozdzielczość ekranu: 320×480
Przekątna wyświetlacza: 3,5 cala
Waga: 135 g
Czas czuwania/rozmów: 10 dni/5 godzin
Cena (po podpisaniu umowy): 500 dol.
Przyszłość
Od urządzenia do funkcji
Wszystkie elementy telefonu komórkowego można zmieścić w pojedynczym układzie. Nic nie stoi na przeszkodzie, by telefony komórkowe integrować z palmtopami czy urządzeniami multimedialnymi. Wraz z nadejściem od dawna zapowiadanej ery superwydajnych baterii nawet bardzo małe urządzenia, np. zegarki, można będzie wyposażyć w moduł komunikacyjny.