Standardy, które obowiązują dzisiaj, zaczęto wyznaczać w późnych latach 60. XX wieku, gdy pojawiły się pierwsze minikomputery. “Mini” oznaczało, że komputer zamiast wielkości średniego pomieszczenia miał wymiary sporej szafy. Wówczas pojawił się Unix. Poza Windows wszystkie popularne systemy operacyjne, takie jak Linux, Mac OS X albo Solaris, wywodzą się od Uniksa.
Unix wprowadził wiele innowacji na wczesnym etapie rozwoju systemów. Te rozwiązania dzisiaj są dla nas czymś oczywistym: struktura plików podzielona hierarchicznie na katalogi czy wielozadaniowość systemu z możliwością wywłaszczania procesów, co pozwala na sprawne przydzielanie mocy obliczeniowej do poszczególnych zadań.
Unix: Język C został stworzony specjalnie do tego systemu
Do każdego systemu operacyjnego musi istnieć język programowania. Wcześniej posługiwano się językiem maszynowym właściwym dla konkretnego sprzętu. To uległo zmianie wraz z pojawieniem się Uniksa. We wczesnych latach 70. projektanci zaczęli zamieniać język konkretnej maszyny na uniwersalny język, z którego korzysta się do dzisiaj: C. Dzięki temu system operacyjny można było zainstalować na praktycznie dowolnym urządzeniu.
A co z Windows? Microsoft, jeśli chodzi o rozwój technologii, ciągnął się
w ogonie stawki. Nawet wówczas gdy zdobył dominującą pozycję na rynku, wprowadzając system MS-DOS. Pierwszy Windows tak naprawdę nie był systemem operacyjnym, a jedynie interfejsem wyposażonym w dodatkowe funkcje, lecz korzystającym z jądra DOS. Największa zmiana, jaką wprowadzono w Windows – w porównaniu z DOS-em – czyli pulpit obsługiwany wskaźnikiem myszy, nie była pomysłem Microsoftu, lecz koncepcją zapożyczoną od konkurencji, firmy Apple. Podobnie zresztą jak popularne rozwiązanie “przeciągnij i upuść”. Gwoli sprawiedliwości należy dodać, że wcześniej ten drugi pomysł Steve Jobs podpatrzył w firmie Xerox.
Rzeczywiście nowym systemem Microsoftu był Windows NT, który pojawił się na rynku w roku 1993 – rok po debiucie Linuksa. Windows NT pozwolił Microsoftowi dogonić konkurencję pod względem rozwiązań technologicznych. Zasadniczo Vista jest bardzo podobna do NT, mimo że od czasu debiutu tego systemu drastycznej zmianie uległy komputerowe realia: pojawiły się wielordzeniowe procesory, a w Internecie czyhają wszechobecne wirusy.
Seria doraźnych środków zaradczych uchroniła następców NT przed częstym zawieszaniem się lub zagnieżdżaniem w systemie złośliwego oprogramowania. Radykalna przebudowa systemu jest bardzo spóźniona. Ale Windows nie jest jedynym systemem operacyjnym, który potrzebuje rewolucji. Systemy instalowane na domowych komputerach są generalnie opóźnione w stosunku do rozwiązań, które funkcjonują na uniwersytetach i w laboratoriach badawczych od jakiś 20 lat. Już w 1984 roku uczeni z Uniwersytetu Amsterdamskiego zaprojektowali Amoebę, system operacyjny, który symultanicznie obsługiwał kilka operacji na kilku komputerach – to niemal prototyp sieciowych systemów operacyjnych.
Microsoft prowadzi obecnie projekt badawczy pod kryptonimem “Singularity”, którego celem jest stworzenie OS-u opartego na mikrojądrze, gdzie każdy program będzie działał w wyizolowanym środowisku. Dzięki temu będziemy mogli nareszcie zapomnieć o dobrze znanych błędach kojarzonych z niebieskim ekranem. Lecz zanim pomysły rozwijane w ramach projektu “Singularity” trafią pod strzechy, minie jeszcze sporo czasu. Na razie dostaniemy usprawnioną Vistę – za kilka miesięcy w sprzedaży pojawi się bowiem Windows 7.
Historia systemów operacyjnych
1956
GM-NAA I/O
Pierwszy system operacyjny wprowadziła na rynek firma General Motors. Był on przeznaczony do komputerów IBM 704. System jednak nie robił nic poza przetwarzaniem danych z kart dziurkowanych.
1969
Unix
Ken Thompson i Dennis Ritchie potrzebowali wydajnej platformy dla stworzonej przez nich gry Space Travel, dlatego napisali pierwszy współczesny system operacyjny.
1973
Xerox Alto
Pierwszy system z graficznym interfejsem był wykorzystywany tylko do 1981 roku, i to wyłącznie w celach badawczych.
1981
MS-DOS
Prosty system operacyjny instalowany najczęściej w komputerach osobistych pomaga Microsoftowi w dokonaniu przełomu.
1983
Lisa OS
Apple wypuszcza na rynek pierwszy komputer biurkowy, który obsługuje się za pomocą myszy. Microsoft wkrótce potem kopiuje ten pomysł.
1985
Windows 1.0
Zaprojektowanie tego graficznego interfejsu do systemu DOS zajęło dwa lata. Początkowo system był rynkową klapą.
1989
Epoc16
Poprzednik systemu operacyjnego Symbian jest pierwszym wielozadaniowym systemem do urządzeń mobilnych z interfejsem graficznym.
1992
Linux
Linus Torvalds prezentuje system operacyjny na licencji Open Source, który bazuje na jądrze Uniksa. Nawiasem mówiąc, pierwotnie chciał go nazwać Freax.
1995
Windows 95
32-bitowy system Microsoftu dla prywatnych użytkowników staje się hitem. W ciągu pierwszych czterech dni zostaje sprzedanych ponad milion kopii.
2001
Windows XP
Połączenie funkcjonalności NT i 95 dało do dziś najpopularniejszą wersję Windows – na przeszkodzie temu nie stanęła nawet wprowadzona wówczas konieczność aktywacji produktu.
Mac OS X
Apple dokonuje prawdziwej rewolucji, prezentując system oparty na Uniksie
i wyposażony w animowany pulpit.
2007
Singularity
Laboratorium badawcze Microsoftu pracuje nad zupełnie nowym systemem operacyjnym, który dzięki nowej architekturze nie będzie narażony na błędy oprogramowania, dobrze znane m.in. jako niebieski ekran.
PRZYSZŁOŚĆ
Windows 7
Nowoczesny system musi być wszechstronny: następca Visty zostanie na tyle odchudzony, że będzie nadawał się nawet do netbooków, a przy tym obsłuży dotykowy ekran.