Kronika Chip-a: Przenośne odtwarzacze muzyczne

Słuchanie muzyki poza domem nie należy do tych rzeczy, o których cała ludzkość marzyła od wieków. W latach 70. ubiegłego wieku śnił o tym tylko jeden człowiek – niejaki Andreas Pavel. W lutym 1972 r. w szwajcarskim mieście St. Moritz ten urodzony w 1945 roku w Akwizgranie przedsiębiorca po raz pierwszy wcisnął przycisk odtwarzania na zbudowanym przez siebie urządzeniu Stereo Belt. W pięknym zimowym górskim pejzażu niepowtarzalnie zabrzmiała piosenka “Push Push” Duane’a Allmana i Herbiego Manna. Pavel poszedł za ciosem, pragnąc, by od tej pory każdy mógł “dodać do życia ścieżkę dźwiękową”, i przedstawił swój pomysł wielu znanym producentom, takim jak Philips, Grundig czy Yamaha. Żaden z nich nie był jednak zainteresowany: w 1972 roku trudno było wyobrazić sobie publiczne noszenie na uszach słuchawek. Mimo to Pavel opatentował swój wynalazek w różnych krajach, między innymi we Włoszech.

W 1979 roku Sony wprowadziło na rynek odtwarzacz kasetowy o nazwie Walkman, kosztujący około 1000 zł (w przeliczeniu). Japończycy wykorzystali opatentowane w 1968 roku przez Sennheisera słuchawki otwarte, ale niemal całkowicie zignorowali patenty zgłoszone przez Pavela. Na skutek tego rozpoczęła się batalia sądowa, trwająca od 1980 aż do 2007 roku i zakończona przyznaniem wynalazcy wielomilionowych odszkodowań.

W roku 1983 w sklepach pojawił się Sony CD Walkman. Jednak w przeciwieństwie do wersji kasetowej, która znalazła 200 tysięcy nabywców, odtwarzacze płyt na początku sprzedawały się słabo. Dopiero we wczesnych latach 90. postęp techniczny umożliwił ciągłe odtwarzanie bez przeskakiwania płyty, co spowodowało lawinowy wzrost popularności urządzenia. W międzyczasie płyta CD stała się najpopularniejszym nośnikiem muzyki, niemal całkowicie wypierając z rynku analogową kasetę. Cyfrowe nośniki magnetyczne: DAT i DCC były obecne na rynku jedynie przez krótki czas – nie miały szans w starciu z dyskami optycznymi.

iPod i spółka: Pierwszy odtwarzacz MP3 pochodził z Korei Południowej

Choć nie odniósł prawdziwego sukcesu rynkowego, ważnym krokiem w rozwoju mobilnych odtwarzaczy był format MiniDisc. Niewielkie urządzenia umożliwiające tworzenie cyfrowych nagrań były szczególnie popularne wśród muzyków – pozwalały bowiem na bezstratną rejestrację dźwięku, i to za ułamek kosztów wynajęcia studia.

Już w 1997 roku na półkach sklepowych w Korei Południowej pojawił się pierwszy odtwarzacz MP3. W Europie epoka muzyki w tym formacie rozpoczęła się rok później, gdy firma Diamond Multimedia wprowadziła model Rio PMP300. Przemysł muzyczny szybko dostrzegł zagrożenie i uczynił urządzenie przedmiotem licznych procesów sądowych – jednak bez rezultatów.

W 2001 roku na rynek przenośnych odtwarzaczy muzycznych wkroczył Apple. O prawdziwej eksplozji na rynku można mówić jednak dopiero wówczas, gdy został uruchomiony portal iTunes – wirtualny sklep muzyczny Apple’a. iPod szybko zyskał miano kultowego produktu, do dziś sprzedano 175 milionów egzemplarzy urządzenia. Od tamtego czasu zwiększa się liczba formatów zapisu obsługiwanych przez odtwarzacze oraz dostępna ilość pamięci, a także wielkość wyświetlaczy i czas pracy na akumulatorze. Postępująca miniaturyzacja umożliwi słuchanie MP3 nie tylko za pomocą smartfonów, ale też przy użyciu odtwarzaczy wbudowanych w biżuterię czy wszytych w ubranie.

Historia mobilnego odtwarzacza audio

1972

Stereo Belt

Urodzony w Akwizgranie Andreas Pavel tworzy przenośne urządzenie mające “zwielokrotnić potencjał estetyczny każdej sytuacji”.

1979

Sony Walkman

Założyciele Sony – Akio Morita i Masaru Ibuka – na bazie profesjonalnego dyktafonu budują pierwszy Walkman.

1983

Sony Discman

Dzięki Discmanowi możliwe staje się słuchanie muzyki w cyfrowej jakości w każdym miejscu. Jednak z powodu dużej wrażliwości urządzenia na wstrząsy na sukces rynkowy trzeba jeszcze poczekać.

1990

Odtwarzacz DCC firmy Philips

DCC to cyfrowy standard wykorzystujący jako nośnik kasetę magnetyczną. Podobnie jak konkurencyjny DAT, nie zajmuje znaczącej pozycji na rynku.

1992

Sony MiniDisc

MiniDisc polubili przede wszystkim muzycy, ceniący to niewielkie medium za możliwość bezstratnego zapisywania muzyki, jej montażu i kopiowania, i to za niewielkie pieniądze.

1997

SeaHan mpman

Niezauważony przez resztę świata, południowokoreański producent wprowadza na rynek pierwszy odtwarzacz MP3 dysponujący pamięcią o pojemności 16 MB.

1998

Diamond Rio PMP300

Pojawienie się Rio PMP300 wywołuje prawdziwe trzęsienie ziemi w branży muzycznej. 32-megabajtowy odtwarzacz, na który muzykę przenosi się poprzez port równoległy, staje się przedmiotem licznych procesów sądowych.

2000

Siemens SL45

Model SL45 firmy Siemens to pierwsza komórka wyposażona w wymienną kartę pamięci i odtwarzacz MP3 oraz wirtualną maszynę Java – jednak producent nie dostrzega potencjału rynkowego urządzenia.

2001

Apple iPod

Największy od lat hit producenta komputerów: iPod oferuje 5 GB miejsca na około 1000 piosenek. Rozpoczyna się prawdziwy boom.

2003

Apple iTunes

Dzięki otwarciu sklepu muzycznego online o nazwie iTunes, w którym po raz pierwszy umożliwiono zakup pojedynczych utworów, rosnąca rzesza posiadaczy iPodów w końcu ma co umieszczać w pamięci swoich urządzeń.

2005

Driver iFP-995

Pamięć flash staje się na tyle tania, że pojawiają się odtwarzacze z większą ilością miejsca na piosenki (powyżej 512 MB).

2006

Microsoft Zune

Skoro Apple zarabia miliony na odtwarzaczach MP3, Microsoft również chce ugryźć kawałek tego tortu. Odtwarzacz Zune ma być odpowiedzią na iPoda, jednak jest dostępny tylko w USA i od początku okazuje się niewypałem.

2008

Archos 5

Pojemności liczone w setkach gigabajtów pozwalają nowoczesnym odtwarzaczom przechowywać już nie tylko muzykę, ale też filmy i ogromną ilość zdjęć.

PRZYSZŁOŚĆ

Odtwarzacz MP3 jako dodatek

Przenośne odtwarzacze zajmują coraz mniej miejsca – urządzenia są umieszczane w telefonach, zegarkach, okularach czy ubraniu. Typowy osobny odtwarzacz MP3 wychodzi z użycia.