7. UMC-1
UMC-1, czyli Uniwersalna Maszyna Cyfrowa, to pierwszy polski komputer, który trafił do seryjnej produkcji. Prototyp zbudowano w 1961 roku w Zakładzie Konstrukcji Telekomunikacyjnych i Radiofonii Politechniki Warszawskiej. Dwa lata później wrocławskie zakłady Elwro, podjęły decyzję o seryjnej produkcji.
Był to lampowy komputer pierwszej generacji, a więc taki do którego działania potrzebna była lampa elektronowa. Zastosowano w nim także pamięć bębnową. Na powierzchni wirującego bębna nanoszono warstwę magnetyczną na której zapisywane były informacje. Dysponował oszałamiającą prędkością 100 dodawań na sekundę (a więc mniejszą niż XYZ o którym za chwilę).
Sprzedano 25 sztuk. Na podstawie UMC-1, skonstruowano UMC-10, które korzystało z tranzystorów. Z komputera zachowały się tylko lampy ECC85 oraz E182CC znalezione na Uniwersytecie Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie.
6. XYZ
Jeżeli myśleliście, że pierwszym elektronicznym polskim komputerem był EMAL, mylicie się. Wyprzedził go XYZ, który był pierwszym, cyfrowym komputer uruchomionym i zbudowanym w Polsce. Owszem, EMAL powstał przed XYZ, ale został w pełni uruchomiony jako drugi.
Ten komputer pierwszej generacji został skonstruowany w 1958 roku. Zespołem dowodził docent Leon Łukaszewicz, który w tej chwili jest docenianym profesorem informatyki.
XYZ miał pamięć rtęciową. Ten sam typ znalazł zastosowanie w angielskim komputerze EDSAC. Architektura natomiast została zapożyczona z IBM 701. Leon Łukaszewicz w jednym z wywiadów sam przyznał, że konstrukcja 701 i tak była już prosta, a jego zespół uprościł ją w jeszcze większym stopniu. Spowodowane to było skromnymi środkami i faktycznym niewielkim doświadczeniem twórców.
Komputer dysponował szybkością maksymalnie 4500 dodawań oraz 500 mnożeń na sekundę.
Część komputera znajduje się w warszawskim Muzeum Techniki w Pałacu Kultury i Nauki. Dzięki XYZ udało się skonstruować ZAM-2, czyli podobny komputer w wersji produkcyjnej.
5. Odra
Odra to jeden z najbardziej rozpowszechnionych polskich komputerów. Znalazł szerokie zastosowanie w rożnych gałęziach przemysłu czy komunikacji. Jest kolejnym dzieckiem zakładów Elwro. Prototyp o symbolu 1001 powstał w 1961 roku. Podstawą dla konstrukcji był projekt przelicznika S-1 opracowany przez Jerzego Gradowskiego. Pamięć bębnową wzięto natomiast z komputera EMAL-2. Wyprodukowano jeden egzemplarz. Gdy uznano jego wydajność za niewystarczającą wzięto się za wersję drugą nazwaną Odra 1002. Łącznie powstało 9 wersji tego komputera.
O niezawodności tej maszyny może świadczyć fakt, że jeszcze do 30 kwietnia tego roku, modelu 1305 używał Oddział PKP w Lublinie.
4. MERA
Mera to seria komputerów zaprojektowanych w Zakładach ERA w Warszawie. W 1972 roku na czele zespołu w Pionie Informatyki stanął Wojciech Kossakowski. W pierwszym komputerze oznaczonym symbolem 300 całość architektury wzięto od Momika 8b zaprojektowanego w Instytucie Maszyn Matematycznych przez dr Waldemara Romaniuka. Model 300 ewoluował i doczekał się aż 6 różnych wersji. Miały od 8 do 32KB pamięci. Po licznych komplikacjach spowodowanych licencją, użyciem odpowiednich pamięci i podzespołów komputer trafił w końcu do wielu przedsiębiorstw i szkół.
3. Elwro 800 Junior
Ten 8-bitowy komputer został opracowany specjalnie z myślą o najmłodszych. Jego konstrukcje zleciło Ministerstwo Oświaty i Wychowania. Jak sama nazwa wskazuje produkowany był w Zakładach Elwro od 1986 roku. Zaprojektowania maszyny podjął się Instytutu Automatyki Uniwersytetu Poznańskiego i wkrótce pokazał swoje dzieło na Międzynarodowych Targach Poznańskich. 8-bitowy komputer działał na bazie procesorów Zilog Z-80 i miał 64KB pamięci RAM. Z wyglądu przypominał Commodore.
2. K-202
Wiecie w którym roku powstał pierwszy IBM PC? W 1981 roku. 11 lat wcześniej, w 1970 roku Jacek Karpiński zaprojektował komputer, który przewyższał IBM-a pod względem wydajności. Mogły z nim konkurować jedynie Super-Nova zaprojektowany w USA oraz angielski CTL Modular One. Nasz rodzimy produkt miał jednak to, czego inne nie miały. Stronicowanie pamięci. Dzięki temu teoretycznie mógł dysponować aż 8MB pamięci, podczas gdy inne maszyny mogły poszczycić się tylko 64 kilobajtami. Praktycznie jednak komputer osiągał 140KB, co i tak w tamtych czasach było wynikiem oszałamiającym. Wszystko to sprawiało, że maszyna potrafiła wykonać milion operacji na sekundę. Wynik pozostał nieosiągalny dla innych komputerów przez ponad 10 lat.
W wywiadzie dla dwutygodnika CRN, tak wspominał to sam Jacek Karpiński:
“Wszyscy pytali, jak to zrobiłem. Odpowiadałem, że zrobiłem i, jak widać, działa. W jakiś czas później przyjechał do mnie do Warszawy konstruktor z CDC22. To była wtedy jedna z największych amerykańskich firm komputerowych. Chciał się dowiedzieć, jak dokonałem cudu. Powiedziałem mu, żeby się domyślił, bo to bardzo proste. Myślał dwa dni – i nic. To mu w końcu powiedziałem. Potem przyjechał następny inżynier z DEC23. Też mu powiedziałem. Trzy lata później stronicowanie było już stosowane przez wszystkich producentów i jest stosowane powszechnie do dzisiaj.”
Niestety w Polsce ze względu na ustrój sprzedano tylko 30 sztuk, częściowo eksportowanych do innych krajów. Anglicy jeszcze przed rozpoczęciem produkcji proponowali przeniesienie jej do Wielkiej Brytanii. Jednak Jacek Karpiński, kierując się patriotyzmem, odmówił.
1. Commodore-64
Ha! Takiego finału się nie spodziewaliście co? To jednak najprawdziwsza prawda. Oczywiście o tym komputerze musieliście słyszeć, ale warto jeszcze o nim wspomnieć.
Jack Tramiel, właściciel Commodore Business Machines to nikt inny, jak Jacek Trzmiel. Polak o Żydowskim pochodzeniu. Krótko po emigracji do USA, wstąpił do wojska, gdzie zajmował się łącznością. Kiedy odszedł do cywila produkował kalkulatory i – koniec końców – komputery.
Commodore-64 powstał w styczniu 1982 roku. Jego poprzednik VIC-20 zdobył niemałą popularność i pozwolił firmie ewoluować. Cena C-64 wynosząca grubo ponad 500 dolarów początkowo zniechęcała nabywców. Trudno było ich oderwać od konkurencyjnego Spectruma. Procesor MOS Technology 6510, 65KB pamięci RAM i piękna grafika w rozdzielczości 320×200 to było to!
Polak potrafi!