Na wstępie zaznaczę – piszę to jako Marcin Chmielewski, bloger. Nie reprezentuję tym samym zdania magazynu CHIP i strony Chip.pl jako całości.
Zmieniam zdanie ws. ACTA, ale protestuję świadomie!
Wiem, że nie czytaliście ACTA – widać to na każdym kroku w Internecie – rozsiewanie tez typu “komentarz został usunięty przez acta”, czy filmiku z przekazaniem żonie przepisu na kurczaka jest po prostu niedorzeczne. Poświęćcie trochę czasu, przeczytajcie ACTA razem ze mną, a potem wybierzcie sami – czy dalej jest sens protestować, czy też nie. Wszystkie zapisy okrasiłem własnym komentarzem, a na końcu tekstu jest podsumowanie. Jeśli się nie zgadzasz z jakąkolwiek myślą zawartą w tym wpisie, daj znać w komentarzach. Najpierw jednak przeczytaj umowę ACTA!
Rozdział I: Postanowienia początkowe i definicje ogólne
SEKCJA 1: POSTANOWIENIA POCZĄTKOWE
Artykuł 1: Stosunek do innych umów
Żadne postanowienie niniejszej Umowy nie stanowi odstępstwa od żadnego zobowiązania Strony wobec jakiejkolwiek innej Strony wynikającego z istniejących umów, w tym porozumienia TRIPS.
Tu komentarz wydaje się zbędny – pozostałe porozumienia między stronami, zawarte wcześniej (jak TRIPS), są ważniejsze od tej umowy i ich treść nie może być zmieniona niniejszą umową.
Artykuł 2: Charakter i zakres zobowiązań
1. Każda Strona nadaje skuteczność postanowieniom niniejszej Umowy. Strona może
wprowadzić do swojego prawa szerzej zakrojone dochodzenie i egzekwowanie praw własności intelektualnej, niż jest to wymagane niniejszą Umową, pod warunkiem że takie dochodzenie i egzekwowanie nie narusza postanowień niniejszej Umowy. Każdej Stronie pozostawia się swobodę określenia właściwego sposobu wprowadzania w życie postanowień niniejszej Umowy w ramach własnego systemu prawnego i praktyki.
2. Żadne z postanowień niniejszej Umowy nie tworzy zobowiązania co do rozdziału środków pomiędzy dochodzenie i egzekwowanie praw własności intelektualnej a egzekwowanie prawa w ogóle.
3. Cele i zasady określone w części I porozumienia TRIPS, w szczególności w art. 7 i 8, mają zastosowanie odpowiednio do niniejszej Umowy.
Punkt 1 zwraca uwagę, że prawo krajowe może być szersze od niniejszej umowy, co w przypadku Polski ma o tyle znaczenie, że nasze prawo w większości przypadków objętych tą umową już jest bardziej rygorystyczne. To również oznacza, że ACTA to “rama”, a “obrazkiem” będzie prawo krajowe konkretnego państwa. Punkt 2 wyraża potrzebę ujednolicenia przepisów prawa, natomiast w punkcie 3 przywołuje się postanowienia umowy TRIPS. W wymienionych punktach tejże umowy zwracana jest szczególna uwaga na to, że ściganie przestępstw na tle praw autorskich “powinny przyczynić się do promocji innowacji technicznych oraz do transferu i upowszechniania technologii, ze wzajemną korzyścią dla producentów i użytkowników wiedzy technicznej, w sposób sprzyjający osiągnięciu dobrobytu społecznego i gospodarczego oraz zrównoważeniu praw i obowiązków”.
Artykuł 3: Stosunek do norm dotyczących dostępności i zakresu praw własności intelektualnej
1. Niniejsza Umowa nie narusza przepisów prawa Stron dotyczących dostępności, nabywania, zakresu i utrzymywania w mocy praw własności intelektualnej.
2. Niniejsza Umowa nie tworzy obowiązku stosowania przez Stronę środków w przypadku, gdy dane prawo własności intelektualnej nie jest chronione na podstawie przepisów ustawowych i wykonawczych danej Strony.
Punkt 1 tego artykułu stwierdza, że prawo krajowe w zakresie dostępności, nabywania, zakresu i utrzymywania praw autorskich jest ważniejsze od postanowień tej umowy. W punkcie 2 mowa jest o tym, iż jeśli krajowe prawo nie zakłada ochrony jakiegoś konkretnego prawa do własności intelektualnej, to niniejsza umowa tego postanowienia nie zmienia.
Artykuł 4: Prywatność i ujawnianie informacji
1. Żadne z postanowień niniejszej Umowy nie nakłada na Stronę wymogu ujawniania:
a) informacji, których ujawnienie byłoby sprzeczne z jej prawem, w tym z przepisami chroniącymi prawo do prywatności, lub z umowami międzynarodowymi, których jest stroną;
b) informacji poufnych, których ujawnienie utrudniłoby egzekwowanie prawa lub byłoby w inny sposób sprzeczne z interesem publicznym; lub
c) informacji poufnych, których ujawnienie naruszałoby zgodne z prawem interesy handlowe określonych przedsiębiorstw publicznych lub prywatnych.
2. W przypadku gdy Strona przekaże pisemne informacje na podstawie postanowień niniejszej Umowy, Strona otrzymująca te informacje, z zastrzeżeniem swojego prawa i praktyki, powstrzymuje się od ich ujawnienia bądź wykorzystania w celu innym niż ten, dla którego informacje te przekazano, z wyjątkiem sytuacji, gdy nastąpiło to za uprzednią zgodą Strony przekazującej informacje.
Artykuł ten dotyczy wymiany informacji między Państwami. Jeśli zatem np. amerykańska firma (lub wymiar sprawiedliwości) będzie chciała ścigać konkretnego obywatela Polski za naruszenie praw własności intelektualnej, to polska strona ma prawo odmówić udzielenia jakichkolwiek informacji na podstawie krajowego prawa do prywatności (i wolności słowa również).
SEKCJA 2: DEFINICJE OGÓLNE
Artykuł 5: Definicje ogólne
Jeżeli nie określono inaczej, dla celów niniejszej Umowy:
a) ACTA oznacza Umowę handlową dotyczącą zwalczania obrotu towarami podrobionymi;
b) Komitet oznacza Komitet ds. ACTA ustanowiony w rozdziale V (Postanowienia instytucjonalne);
c) właściwe organy obejmują odpowiednie organy sądowe, administracyjne lub organy ścigania zgodnie z prawodawstwem Strony;
d) towary oznaczone podrobionym znakiem towarowym oznaczają towary, wraz z opakowaniem, opatrzone bez zezwolenia znakiem towarowym identycznym ze znakiem towarowym należycie zarejestrowanym dla takich towarów lub takim, którego istotne cechy nie odróżniają go od takiego znaku towarowego i który w związku z tym narusza prawa osoby będącej właścicielem przedmiotowego znaku zgodnie z prawodawstwem kraju, w którym wykorzystano procedury określone w rozdziale II (Ramy prawne dla dochodzenia i egzekwowania praw własności intelektualnej);
e) kraj należy rozumieć tak samo jak określono w uwagach wyjaśniających Porozumienia ustanawiającego Światową Organizację Handlu;
f) tranzyt celny oznacza procedurę celną, w ramach której towary są transportowane pod kontrolą organów celnych z jednego urzędu celnego do drugiego;
g) dni oznaczają dni kalendarzowe;
h) własność intelektualna odnosi się do wszystkich kategorii własności intelektualnej stanowiących przedmiot postanowień sekcji 1–7 części II porozumienia TRIPS;
i) towary w tranzycie oznaczają towary objęte tranzytem celnym lub przeładunkiem;
j) osoba oznacza osobę fizyczną lub prawną;
k) pirackie towary chronione prawem autorskim oznaczają towary będące kopiami stworzonymi bez zgody posiadacza praw lub osoby przez niego należycie upoważnionej w kraju wytworzenia i które są wytworzone bezpośrednio lub pośrednio z przedmiotu, przy czym wytworzenie takiej kopii stanowiłoby naruszenie prawa autorskiego lub prawa pokrewnego zgodnie z prawodawstwem kraju, w którym wykorzystano procedury określone w rozdziale II (Ramy prawne dla dochodzenia i egzekwowania praw własności intelektualnej);
l) posiadacz praw obejmuje federacje i stowarzyszenia posiadające zdolność prawną do dochodzenia praw do własności intelektualnej;
m) terytorium, dla celów sekcji 3 (Środki stosowane przy kontroli granicznej) rozdziału II (Ramy prawne dla dochodzenia i egzekwowania praw własności intelektualnej), oznacza terytorium celne i wszystkie wolne obszary celne4 Strony;
n) przeładunek oznacza procedurę celną, w ramach której towary są przemieszczane pod kontrolą organów celnych ze środka transportu, z pomocą którego dokonano przywozu, do środka transportu w celu wywozu na terenie urzędu celnego będącego urzędem do celów zarówno przywozu, jak i wywozu;
o) porozumienie TRIPS oznacza Porozumienie w sprawie handlowych aspektów praw własności intelektualnej, stanowiące załącznik 1C do Porozumienia WTO;
p) WTO oznacza Światową Organizację Handlu; oraz
q) Porozumienie WTO oznacza Porozumienie z Marrakeszu ustanawiające Światową Organizację Handlu, zawarte dnia 15 kwietnia 1994 r.
Rozdział II: Ramy prawne dla dochodzenia i egzekwowania praw własności intelektualnej
SEKCJA 1: ZOBOWIĄZANIA OGÓLNE
Artykuł 6: Zobowiązania ogólne w odniesieniu do dochodzenia i egzekwowania praw
1. Każda Strona zapewnia w swoich ustawodawstwach dostępność procedur dochodzenia i egzekwowania, tak aby umożliwić skuteczne działania przeciwko naruszaniu praw własności intelektualnej objętych niniejszą Umową, w tym dostępność środków doraźnych zapobiegających naruszeniom i środków odstraszających od dalszych naruszeń. Procedury są stosowane w taki sposób, aby uniknąć tworzenia barier dla handlu prowadzonego zgodnie z prawem oraz aby zapewnić zabezpieczenie przed nadużywaniem tych procedur.
2. Procedury przyjęte, utrzymane w mocy lub stosowane w celu wprowadzenia w życie postanowień niniejszego rozdziału są uczciwe i sprawiedliwe oraz zapewniają odpowiednią ochronę praw wszystkich uczestników podlegających takim procedurom. Procedury te nie mogą być niepotrzebnie skomplikowane ani kosztowne, nakładać nierozsądnych terminów ani powodować nieuzasadnionych opóźnień.
3. Przy wprowadzaniu w życie postanowień niniejszego rozdziału każda Strona uwzględnia potrzebę zachowania proporcji między wagą naruszenia, interesami stron trzecich i mającymi zastosowanie środkami, środkami zaradczymi i karami.
4. Żadne postanowienie niniejszego rozdziału nie może być interpretowane w taki sposób, by nakładało na Stronę wymóg nałożenia na swoich urzędników odpowiedzialności za działania podjęte w związku z wypełnianiem ich urzędowych obowiązków.
Artykuł ten wymusza na stronach umowy zapewnienie takiego prawa krajowego, by móc skutecznie ścigać łamiących prawa autorskie, a przy tym sprawiedliwie i legalnie ich osądzać. W Polsce takie prawo już funkcjonuje. Punkt 4 stał się jednym z głównych argumentów przeciwników ACTA, tymczasem mówi on o tym, że państwo nie ma wymogu obarczania odpowiedzialnością prawną urzędników, wykonujących swoje obowiązki zgodnie z umową. Brak wymogu nie oznacza jednak braku możliwości, a ponadto nie zakazuje ścigania urzędników z powództwa cywilnego.
SEKCJA 2: DOCHODZENIE I EGZEKWOWANIE PRAW W POSTĘPOWANIU CYWILNYM
Artykuł 7: Dostępność procedur cywilnych
1. Każda Strona zapewnia posiadaczom praw dostęp do cywilnych procedur sądowych
dotyczących dochodzenia i egzekwowania wszystkich praw własności intelektualnej
określonych w niniejszej sekcji.
2. W zakresie, w jakim środki prawa cywilnego mogą być stosowane jako rezultat procedur administracyjnych dotyczących istoty sprawy, każda Strona zapewnia zgodność tych procedur z zasadami odpowiadającymi co do swej istoty tym, jakie są ustanowione w niniejszej sekcji.
Artykuł nakłada na państwo obowiązek zapewnienia możliwości dochodzenia swoich praw przed sądem. Oczywiście, w Polsce takie prawo już istnieje.
Artykuł 8: Nakazy
1. Każda Strona zapewnia swoim organom sądowym, w cywilnych procedurach sądowych dotyczących dochodzenia i egzekwowania praw własności intelektualnej, prawo do wydania stronie postępowania nakazu powstrzymania się od naruszenia oraz między innymi do wydania nakazu tejże stronie lub w stosownych przypadkach stronie trzeciej, nad którą odnośny organ sądowy sprawuje jurysdykcję, w celu uniemożliwienia wprowadzenia do obrotu handlowego towarów, które naruszają prawa własności intelektualnej.
2. Niezależnie od innych postanowień niniejszej sekcji Strona może ograniczyć środki zaradcze stosowane przeciw używaniu przez rządy lub osoby trzecie upoważnione przez rząd, bez zgody posiadacza praw, do wypłaty wynagrodzenia, pod warunkiem że Strony przestrzegają postanowień części II porozumienia TRIPS w sposób wyraźny regulujących takie używanie. W innych przypadkach zastosowanie mają środki zaradcze przewidziane w niniejszej sekcji lub też, jeżeli środki takie są niezgodne z prawodawstwem Strony, wydawane są deklaratoryjne orzeczenia sądowe oraz przyznawane jest stosowne odszkodowanie.
Innymi słowy – sąd musi mieć możliwość wydania zakazu wprowadzenia lub dalszego handlu towarami łamiącymi prawa własności intelektualnej. W punkcie 2 mowa jest o tym, że w kwestii przyznawania odszkodowań ważniejsze są zarówno postanowienia funkcjonującego porozumienia TRIPS, jak również prawo krajowe.
Artykuł 9: Odszkodowania
1. Każda Strona zapewnia swoim organom sądowym, w cywilnych procedurach sądowych dotyczących dochodzenia i egzekwowania praw własności intelektualnej, prawo do nakazania sprawcy naruszenia, który wiedział lub miał wystarczające podstawy, by wiedzieć, że zajmuje się działalnością stanowiącą naruszenie, aby zapłacił posiadaczowi praw odszkodowanie odpowiednie dla zadośćuczynienia za szkodę, jakiej posiadacz praw doznał w wyniku naruszenia. Określając kwotę odszkodowania za naruszenie praw własności intelektualnej, organy sądowe Strony mają prawo wziąć pod uwagę między innymi przedstawione przez posiadacza rozsądne obliczenie wartości, które może obejmować utracone zyski, wartość towarów lub usług, których dotyczy naruszenie, wycenionych zgodnie z ceną rynkową lub sugerowaną ceną detaliczną.
Ten punkt nie jest najszczęśliwszym rozwiązaniem, zwłaszcza w kwestii wyceny odszkodowania za naruszenie praw autorskich, ale dotyczy on jedynie wykonywania działalności (gospodarczej, czyli innymi słowy handlowania) z naruszeniem praw autorskich. W dodatku artykuł przewiduje możliwość obrony przed sądem na zasadzie “Wysoki sądzie, ja nie wiedziałem”.
2. Przynajmniej w przypadkach naruszeń praw autorskich lub pokrewnych oraz podrabiania znaku towarowego każda Strona zapewnia swoim organom sądowym, w cywilnych procedurach sądowych, prawo do nakazania sprawcy naruszenia, by wypłacił posiadaczowi praw swoje zyski, które osiągnął w wyniku naruszenia. Strona może domniemywać, że zyski te stanowią kwotę odszkodowania, o której mowa w ust. 1.
Osoba, która wzbogaciła się na sprzedaży towarów chronionych prawami autorskimi, musi wypłacić odniesione w ten sposób zyski posiadaczowi praw, jako całość (lub część) zadośćuczynienia. Nic w tym dziwnego.
3. Przynajmniej w odniesieniu do naruszenia prawa autorskiego lub praw pokrewnych
chroniących dzieła, nagrania dźwiękowe i wykonania, a także w przypadku podrabiania znaków towarowych, każda Strona ustanawia lub utrzymuje w mocy system przewidujący co najmniej jeden z następujących elementów:
a) z góry ustalone odszkodowanie; lub
b) założenia w celu ustalenia kwoty odszkodowania wystarczającej do zadośćuczynienia posiadaczowi praw za szkodę spowodowaną naruszeniem; lub
c) dodatkowe odszkodowanie, przynajmniej w odniesieniu do prawa autorskiego.
Polskie prawo już przewiduje stosowne odszkodowanie.
4. W sytuacji gdy Strona zapewnia środek zaradczy, o którym mowa w ust. 3 lit. a), lub założenia, o których mowa w ust. 3 lit. b), Strona ta zapewnia swoim organom sądowym albo posiadaczowi praw prawo do wyboru takiego środka lub takich założeń jako alternatywy wobec środków, o których mowa w ust. 1 i 2.
5. Każda Strona zapewnia swoim organom sądowym prawo do nakazania, w stosownych przypadkach, na zakończenie cywilnych procedur sądowych dotyczących naruszenia co najmniej prawa autorskiego lub praw pokrewnych, lub znaków towarowych, by strona przegrywająca wypłaciła stronie wygrywającej kwotę kosztów lub opłat sądowych oraz stosownych honorariów adwokackich, lub wszelkich innych wydatków przewidzianych w prawodawstwie danej Strony.
Punkt 4 mówi o możliwości wyboru między rodzajem zadośćuczynienia, natomiast punkt 5 dopuszcza możliwość zawarcia ugody między stronami sporu.
Artykuł 10: Inne środki zaradcze
1. Przynajmniej w odniesieniu do pirackich towarów chronionych prawem autorskim i towarów oznaczonych podrobionym znakiem towarowym każda Strona zapewnia swoim organom sądowym, w cywilnych procedurach sądowych, na wniosek posiadacza praw, prawo do nakazania zniszczenia towarów stanowiących naruszenie, poza wyjątkowymi okolicznościami, bez jakiegokolwiek odszkodowania.
2. Ponadto każda Strona zapewnia swoim organom sądowym prawo do nakazania, aby materiały i narzędzia, których głównym przeznaczeniem było wytwarzanie lub tworzenie towarów stanowiących naruszenie, zostały niezwłocznie i bez jakiegokolwiek odszkodowania zniszczone lub usunięte z obrotu handlowego w sposób, który zminimalizuje ryzyko dalszych naruszeń.
3. Strona może zapewnić stosowanie środków zaradczych opisanych w niniejszym artykule na koszt sprawcy naruszenia.
Posiadacz praw autorskich może zwrócić się do sądu o wydanie nakazu zniszczenia towarów, które naruszą jego własność intelektualną. Właściciel praw może także domagać się zniszczenia maszyn, na których takie towary powstawały oraz materiałów, z których były wytwarzane. Punkt trzeci mówi o wykorzystaniu środków zaradczych (o których mowa będzie później) na koszt tego, kto jest podejrzewany o popełnienie przestępstwa.
Artykuł 11: Informacje o naruszeniu
Bez uszczerbku dla prawodawstwa Strony dotyczącego przywilejów, ochrony poufności źródeł informacji lub przetwarzania danych osobowych, każda Strona zapewnia swoim organom sądowym, w cywilnych procedurach sądowych dotyczących dochodzenia i egzekwowania praw własności intelektualnej, prawo do nakazania sprawcy naruszenia lub domniemanemu sprawcy naruszenia, na
uzasadniony wniosek posiadacza praw, by przekazał posiadaczowi praw lub organom sądowym, przynajmniej dla celów zgromadzenia dowodów, stosowne informacje, zgodnie z obowiązującymi przepisami ustawodawczymi i wykonawczymi, będące w posiadaniu lub pod kontrolą sprawcy naruszenia lub domniemanego sprawcy naruszenia. Informacje takie mogą obejmować informacje dotyczące dowolnej osoby zaangażowanej w jakikolwiek aspekt naruszenia lub domniemanego naruszenia oraz dotyczące środków produkcji lub kanałów dystrybucji towarów lub usług stanowiących naruszenie lub domniemane naruszenie, w tym informacje umożliwiające identyfikację osób trzecich, co do których istnieje domniemanie, że są zaangażowane w produkcję i dystrybucję takich towarów lub usług oraz na identyfikację kanałów dystrybucji tych towarów lub usług.
Artykuł ten mówi o tym, że właściciel praw autorskich może wystąpić do sądu o wydanie nakazu sprawcy lub osobie podejrzewanej o łamanie praw autorskich, by ta wyjawiła wszelkie informacji dotyczące tego naruszenia. Decyzję podejmuje jednak sąd, a nie właściciel praw autorskich, a ponadto dotyczy osób produkujących lub dystrybuujących towary naruszające prawa autorskie. W dodatku artykuł musi być zgodny z istniejącym już prawem krajowym.
Artykuł 12: Środki tymczasowe
1. Każda Strona zapewnia swoim organom sądowym prawo do zastosowania szybkich i skutecznych środków tymczasowych:
a) przeciwko stronie lub w stosownych przypadkach stronie trzeciej, nad którą odnośny organ sądowy sprawuje jurysdykcję, w celu uniemożliwienia naruszenia jakiegokolwiek prawa własności intelektualnej oraz w szczególności w celu uniemożliwienia wprowadzenia do obrotu handlowego towarów, których dotyczy naruszenie prawa własności intelektualnej;
b) dla zabezpieczenia odpowiednich dowodów w związku z domniemanym naruszeniem.
Sąd ma prawo do szybkiego i skutecznego zastosowania środków zaradczych przeciwko osobom łamiącym prawa własności intelektualnej, a przede wszystkim przeciwko tym, którzy towary chronione prawem autorskim chcą wprowadzić do nielegalnej sprzedaży. W tym zakresie w polskim prawie nic się nie zmieni – sądy już mają takie prawo.
2. Każda Strona zapewnia swoim organom sądowym prawo do zastosowania środków tymczasowych bez wysłuchania drugiej strony, w stosownych przypadkach, w szczególności, gdy jakakolwiek zwłoka może spowodować dla posiadacza praw szkodę nie do naprawienia lub gdy istnieje wyraźne ryzyko, że dowody zostaną zniszczone. W przypadku postępowania prowadzonego bez wysłuchania drugiej strony każda Strona zapewnia swoim organom sądowym prawo do podejmowania natychmiastowego działania w odpowiedzi na wniosek o zastosowanie środków tymczasowych i do bezzwłocznego podejmowania decyzji.
Podobnie, jak w przypadku innych przestępstw stosuje się środki tymczasowe w postaci aresztu, gdy występuje podejrzenie o możliwość mataczenia w śledztwie, tak i w tym przypadku polskie prawo ma takie samo zastosowanie. Nakaz taki musi jednak wydać niezawisły sąd.
3. Przynajmniej w przypadkach naruszeń praw autorskich lub pokrewnych oraz podrabiania znaku towarowego każda Strona zapewnia swoim organom sądowym, w cywilnych procedurach sądowych, prawo do nakazania konfiskaty lub innego rodzaju przejęcia kontroli nad podejrzanymi towarami oraz nad materiałami i narzędziami związanymi z naruszeniem oraz, przynajmniej w przypadku podrabiania znaków handlowych, nad dowodami w postaci dokumentów, oryginałów lub kopii, związanych z naruszeniem.
Tu jest mowa, jakie środki zaradcze mogą zostać zastosowane – konfiskata materiałów i towarów podejrzewanych o łamanie praw autorskich. Nakaz konfiskaty wydaje sąd.
Każda Strona zapewnia swoim organom prawo do wymagania od wnioskodawcy, w związku ze środkami tymczasowymi, aby dostarczył każdy możliwy do pozyskania dowód, by wspomniane organy mogły przekonać się w wystarczającym stopniu, że prawo wnioskodawcy zostało naruszone lub że naruszenie takie zagraża, a także, aby wniósł kaucję lub dokonał innego równoważnego zabezpieczenia wystarczającego dla ochrony pozwanego i zapobieżenia nadużyciu. Taka kaucja lub równoważne zabezpieczenie nie mogą nadmiernie zniechęcać do korzystania z procedur dotyczących takich środków tymczasowych.
Właściciel praw autorskich musi dostarczyć do sądu przekonujące dowody na to, że osoba podejrzewana narusza jego własność intelektualną. Dodatkowo właściciel praw podlega karze, jeśli oskarżenia okażą się bezpodstawne. Kara to wniesiona wcześniej kaucja lub inny rodzaj zabezpieczenia.
5. Jeżeli środki tymczasowe zostaną uchylone lub wygasną na skutek działania lub zaniedbania wnioskodawcy, lub gdy następnie ustalono, że nie miało miejsca naruszenie prawa własności intelektualnej, organy sądowe mają prawo nakazać wnioskodawcy, na wniosek pozwanego, aby zapłacił pozwanemu odpowiednie odszkodowanie z tytułu wszelkich szkód spowodowanych przez te środki.
Jeśli sąd stwierdzi, że oskarżenia są bezpodstawne, właściciel praw autorskich będzie musiał zadośćuczynić szkodom po stronie niesłusznie oskarżonego o łamanie praw autorskich.
SEKCJA 3: ŚRODKI STOSOWANE PRZY KONTROLI GRANICZNEJ
Ta Sekcja generalnie Polski nie dotyczy, ponieważ należymy do Unii Europejskiej oraz do strefy Schengen, a umowa stwierdza, że: “Jeżeli Strona zniosła praktycznie całą kontrolę przepływu towarów przez jej granicę z inną Stroną, z którą tworzy część unii celnej, nie będzie miała obowiązku stosowania postanowień niniejszej sekcji na tej granicy”. Możemy więc przejść spokojnie na następną stronę.
Artykuł 13: Zakres środków stosowanych przy kontroli granicznej9
Zapewniając skuteczne dochodzenie i egzekwowanie praw własności intelektualnej w sytuacjach transgranicznych, w stosownych przypadkach oraz zgodnie z krajowym systemem ochrony praw własności intelektualnej, a także bez uszczerbku dla wymogów ustanowionych w porozumieniu TRIPS, Strona nie powinna wprowadzać nieuzasadnionego rozróżnienia między prawami własności intelektualnej oraz powinna unikać tworzenia barier dla handlu prowadzonego zgodnie z prawem.
Artykuł 14: Małe przesyłki i bagaż osobisty
1. Każda Strona włącza w zakres stosowania niniejszej sekcji towary o charakterze handlowym wysyłane w małych paczkach.
2. Strona może wyłączyć z zakresu stosowania niniejszej sekcji małe ilości towarów o charakterze niehandlowym znajdujące się w bagażu osobistym podróżnego.
Artykuł 15: Przekazywanie informacji przez posiadacza praw
Każda Strona zezwala swoim właściwym organom na wezwanie posiadacza praw do przekazania stosownych informacji w celu pomocy tym organom we wprowadzeniu środków stosowanych przy kontroli granicznej, o których mowa w niniejszej sekcji. Strona może również zezwolić posiadaczowi praw na przekazanie stosownych informacji właściwym organom Strony.
Artykuł 16: Środki stosowane przy kontroli granicznej
1. Każda Strona przyjmuje lub utrzymuje w mocy procedury w odniesieniu do wysyłek przywozowych i wywozowych, w ramach których:
a) organy celne Strony mogą z własnej inicjatywy podejmować działania w celu wstrzymania zwolnienia podejrzanych towarów; oraz
b) w stosownych przypadkach posiadacz praw może zwrócić się do właściwych organów o wstrzymanie zwolnienia podejrzanych towarów.
2. W odniesieniu do podejrzanych towarów w tranzycie lub w innych sytuacjach, gdy towary znajdują się pod kontrolą organów celnych, Strona może przyjąć lub utrzymać w mocy procedury, w ramach których:
a) jej organy celne mogą z własnej inicjatywy podejmować działanie w celu wstrzymania zwolnienia podejrzanych towarów lub w celu ich zatrzymania; oraz
b) w stosownych przypadkach posiadacz praw może zwrócić się do właściwych organów Strony o wstrzymanie zwolnienia lub o zatrzymanie podejrzanych towarów.
Artykuł 17: Wniosek składany przez posiadacza praw
1. Każda Strona zapewnia swoim właściwym organom prawo do wymagania od posiadacza praw, który wnosi o zastosowanie procedur opisanych w art. 16 (Środki stosowane przy kontroli granicznej) ust. 1 lit. b) i ust. 2 lit. b), by przedstawił odpowiednie dowody, tak aby właściwe organy mogły stwierdzić, że według prawa Strony zapewniającej procedury na pierwszy rzut oka doszło do naruszenia prawa własności intelektualnej tego posiadacza, oraz by przekazał wystarczające informacje, co do których można w uzasadniony sposób przypuszczać, że znajdują się w jego posiadaniu, dzięki którym podejrzane towary mogą być odpowiednio zidentyfikowane przez właściwe organy. Wymóg dostarczenia wystarczających informacji nie może nadmiernie zniechęcać do korzystania z procedur opisanych w art. 16 (Środki stosowane przy kontroli granicznej) ust. 1 lit. b) i ust. 2 lit. b).
2. Każda Strona przewiduje możliwość składania wniosków o wstrzymanie zwolnienia lub o zatrzymanie jakichkolwiek podejrzanych towarów10 znajdujących się pod kontrolą organów celnych na terytorium Strony. Strona może przewidzieć możliwość składania takich wniosków w odniesieniu do wielu wysyłek. Strona może postanowić, że na wniosek posiadacza praw wniosek o wstrzymanie zwolnienia lub o zatrzymanie podejrzanych towarów może mieć zastosowanie do wybranych punktów wprowadzenia i wyjścia pod kontrolą organów celnych.
3. Każda Strona dopilnowuje, by jej właściwe organy w rozsądnym terminie informowały wnioskodawcę, czy przyjęły wniosek. W przypadku gdy właściwe organy Strony przyjęły wniosek, informują również wnioskodawcę o okresie ważności wniosku.
4. Strona może zapewnić swoim właściwym organom – w przypadku gdy wnioskodawca nadużył procedur opisanych w art. 16 (Środki stosowane przy kontroli granicznej) ust. 1 lit. b) i ust. 2 lit. b) lub gdy istnieje uzasadniony powód – prawo do odrzucenia, zawieszenia lub unieważnienia wniosku.
Artykuł 18: Kaucja lub równoważne zabezpieczenie
Każda Strona zapewnia swoim właściwym organom prawo do wymagania od posiadacza praw, który wnosi o zastosowanie procedur opisanych w art. 16 (Środki stosowane przy kontroli granicznej) ust. 1 lit. b) i ust. 2 lit. b), by wniósł możliwą do uiszczenia kaucję lub dokonał innego równoważnego zabezpieczenia wystarczającego dla ochrony pozwanego i właściwych organów oraz zapobieżenia nadużyciu. Każda Strona dopilnowuje, by taka kaucja lub równoważne zabezpieczenie nie zniechęcały
nadmiernie do korzystania z takich procedur. Strona może postanowić, że taka kaucja może przyjąć formę gwarancji stwierdzającej, że jeśli właściwe organy ustalą, iż towary nie stanowią naruszenia, pozwany nie poniesie żadnej straty ani szkody wynikającej z jakiegokolwiek wstrzymania zwolnienia towarów lub ich zatrzymania. Strona może, jedynie w wyjątkowych okolicznościach lub na podstawie orzeczenia sądowego, pozwolić pozwanemu na wejście w posiadanie podejrzanych towarów w zamian za wydanie gwarancji lub wniesienie innego zabezpieczenia.
Artykuł 19: Ustalenie naruszenia
Każda Strona przyjmuje lub utrzymuje w mocy procedury, w ramach których jej właściwe organy mogą stwierdzić w rozsądnym terminie po wszczęciu procedur opisanych w art. 16 (Środki stosowane przy kontroli granicznej), czy podejrzane towary naruszają prawo własności intelektualnej.
Artykuł 20: Środki zaradcze
1. Każda Strona zapewnia swoim właściwym organom prawo do nakazania zniszczenia towarów w wyniku ustalenia, o którym mowa w art. 19 (Ustalenie naruszenia), że towary te stanowią
naruszenie. W przypadkach, w których towary takie nie zostaną zniszczone, każda Strona zapewnia, poza wyjątkowymi okolicznościami, usunięcie takich towarów z obrotu handlowego, tak aby posiadacz praw uniknął jakiejkolwiek szkody.
2. W stosunku do towarów oznaczonych podrobionym znakiem towarowym zwykłe usunięcie znaku towarowego umieszczonego na nich bezprawnie nie będzie, poza wyjątkowymi przypadkami, wystarczające do tego, aby zezwolić na dopuszczenie takich towarów do obrotu handlowego.
3. Strona może zapewnić swoim właściwym organom prawo do nałożenia kar administracyjnych w wyniku ustalenia, o którym mowa w art. 19 (Ustalenie naruszenia), tj. że towary te stanowią naruszenie.
Artykuł 21: Opłaty
Każda Strona postanawia, że żadna opłata za wniosek, przechowywanie lub zniszczenie, którą ustalą właściwe organy Strony w związku z procedurami opisanymi w niniejszej sekcji, nie może zostać wykorzystana do nadmiernego zniechęcenia do korzystania z takich procedur.
Artykuł 22: Ujawnianie informacji
Bez uszczerbku dla prawodawstwa Strony dotyczącego prywatności lub poufności informacji:
a) Strona może upoważnić swoje właściwe organy do udzielenia posiadaczowi praw informacji dotyczących określonych wysyłek towarów, w tym opisu i ilości towarów,aby pomóc w wykryciu towarów stanowiących naruszenie;
b) Strona może upoważnić swoje właściwe organy do udzielenia posiadaczowi praw informacji dotyczących towarów, w tym między innymi opisu i ilości towarów, nazwy i adresu nadawcy, importera, eksportera, lub odbiorcy, a także, jeśli jest znany, kraju pochodzenia towarów oraz nazwy i adresu producenta towarów, aby pomóc w ustaleniu, o którym mowa w art. 19 (Ustalenie naruszenia);
c) jeżeli Strona nie udzieliła swoim właściwym organom upoważnienia, o którym mowa w lit. b), przynajmniej w przypadku towarów przywożonych, kiedy właściwe organy Strony skonfiskowały podejrzane towary, lub w innym przypadku dokonały ustalenia, o którym mowa w art. 19 (Ustalenie naruszenia), że towary powodują naruszenie, Strona upoważnia swoje właściwe organy do udzielenia posiadaczowi praw, w terminie trzydziestu dni11 od dokonania konfiskaty lub ustalenia, informacji dotyczących tych towarów, w tym między innymi opisu i ilości towarów, nazwy i adresu nadawcy, importera, eksportera, lub odbiorcy, a także, jeśli jest znany, kraju pochodzenia towarów oraz nazwy i adresu producenta towarów.
SEKCJA 4: DOCHODZENIE I EGZEKWOWANIE PRAW W POSTĘPOWANIU KARNYM
Artykuł 23: Przestępstwa
1. Każda Strona ustanawia procedury karne i kary, które są stosowane przynajmniej w przypadkach umyślnego podrabiania znaku towarowego lub piractwa praw autorskich lub pokrewnych na skalę handlową12. Dla celów niniejszej sekcji działania na skalę handlową obejmują przynajmniej działania prowadzone jako działalność handlowa w celu osiągnięcia bezpośredniej lub pośredniej korzyści ekonomicznej lub handlowej.
2. Każda Strona ustanawia procedury karne i kary, które będą stosowane w przypadkach umyślnego przywozu13 i użytku krajowego, w obrocie handlowym i na skalę handlową, etykiet i opakowań:
a) które zostały opatrzone bez zezwolenia znakiem towarowym identycznym ze znakiem towarowym zarejestrowanym na jej terytorium lub niedającym się od niego odróżnić; oraz
b) które są przeznaczone do użytku w obrocie handlowym towarami lub w związku z usługami, które są identyczne z towarami lub usługami, dla których taki znak towarowy został zarejestrowany.
Dwa pierwsze punkty tego artykułu dotyczą prowadzenia działalności gospodarczej, czyli sprzedaży towarów chronionych prawami autorskimi.
3. Strona może ustanowić procedury karne i kary w stosownych przypadkach za nieupoważnione kopiowanie dzieł kinematograficznych podczas seansu filmowego w obiekcie wyświetlającym filmy ogólnie otwartym dla publiczności.
Nagrywanie filmów w kinie już jest w Polsce zakazane, podobnie jak ich późniejsze udostępnianie w Internecie.
4. W odniesieniu do przestępstw określonych w niniejszym artykule, w odniesieniu do których Strona ustanawia procedury karne i kary, Strona ta zapewnia w swoim prawodawstwie odpowiedzialność karną za pomocnictwo.
Podobnie, jak przy każdym innym przestępstwie, sąd może orzec karę każdemu, kto pomaga (lub też podżega do) w popełnieniu przestępstwa.
5. Każda Strona przyjmuje niezbędne, zgodne z jej zasadami prawnymi środki w celu ustanowienia odpowiedzialności, która może być odpowiedzialnością karną, osób prawnych za przestępstwa określone w niniejszym artykule, dla których Strona ustanawia procedury karne i kary. Taka odpowiedzialność pozostaje bez uszczerbku dla odpowiedzialności karnej osób fizycznych, które dopuściły się przestępstwa.
Odpowiedzialność za przestępstwa gospodarcze ponoszą zarówno osoby fizyczne, jak i firmy.
Artykuł 24: Kary
Za przestępstwa określone w art. 23 (Przestępstwa) ust. 1, 2 i 4 każda Strona zapewnia kary, które obejmują pozbawienie wolności oraz kary pieniężne w wysokości wystarczającej do odstraszenia od popełnienia naruszenia w przyszłości, zgodnie z wymiarem kar stosowanych za przestępstwa o odpowiadającym ciężarze.
Tu mowa jest o karach za przestępstwa, czyli raz jeszcze: handlowanie towarami objętymi prawami autorskimi.
Artykuł 25: Konfiskata, przepadek i zniszczenie
1. W odniesieniu do przestępstw, o których mowa w art. 23 (Przestępstwa) ust. 1, 2, 3 i 4, dla których Strona ustanawia procedury karne i kary, Strona ta zapewnia swoim właściwym organom prawo do wydania nakazu konfiskaty towarów, co do których istnieje podejrzenie, że są towarami oznaczonymi podrobionym znakiem towarowym lub pirackimi towarami chronionymi prawem autorskim, wszelkich związanych z nimi materiałów i narzędzi wykorzystywanych do popełnienia domniemanego przestępstwa, dokumentacji odnoszącej się do domniemanego przestępstwa oraz majątku pochodzącego z domniemanej działalności naruszającej prawo lub uzyskanego pośrednio lub bezpośrednio w jej wyniku.
Punkt dotyczy możliwości wydania przez sąd nakazu konfiskaty towarów chronionych prawami autorskimi, używanych do popełnienia przestępstw gospodarczych.
2. Jeśli Strona wymaga identyfikacji artykułów podlegających konfiskacie przed wydaniem nakazu, o którym mowa w ustępie 1, Strona ta nie wymaga opisu artykułów, który byłby bardziej szczegółowy niż niezbędny do ich identyfikacji w celu konfiskaty.
Punkt odnosi się tylko do identyfikacji, nie zaś samej konfiskaty.
3. W odniesieniu do przestępstw, o których mowa w art. 23 (Przestępstwa) ust. 1, 2, 3 i 4, dla których Strona ustanawia procedury karne i kary, Strona ta zapewnia swoim właściwym organom prawo do wydania orzeczenia przepadku lub nakazu zniszczenia wszystkich towarów oznaczonych podrobionym znakiem towarowym lub pirackich towarów chronionych prawem autorskim. W przypadkach, w których towary oznaczone podrobionym znakiem towarowym lub pirackie towary chronione prawem autorskim nie zostaną zniszczone, właściwe organy zapewniają, poza wyjątkowymi okolicznościami, usunięcie takich towarów z obrotu handlowego w taki sposób, aby uniknąć wyrządzenia jakiejkolwiek szkody posiadaczowi praw. Każda Strona dopilnowuje, aby przepadek lub zniszczenie takich towarów odbyło się bez jakiejkolwiek rekompensaty na rzecz sprawcy naruszenia.
Jeśli coś sprzedawane jest nielegalnie (z pogwałceniem praw autorskich), to sąd może orzec przepadek skonfiskowanych rzeczy, lub nakazać ich zniszczenie.
4. W odniesieniu do przestępstw, o których mowa w art. 23 (Przestępstwa) ust. 1, 2, 3 i 4, dla których Strona ustanawia procedury karne i kary, Strona ta zapewnia swoim właściwym organom prawo do wydania orzeczenia przepadku lub nakazu zniszczenia materiałów i narzędzi wykorzystywanych głównie do wytwarzania towarów oznaczonych podrobionym znakiem towarowym lub pirackich towarów chronionych prawem autorskim oraz, przynajmniej w przypadku poważnych przestępstw, majątku pochodzącego z działalności naruszającej prawo lub uzyskanego pośrednio lub bezpośrednio w jej wyniku. Każda Strona dopilnowuje, aby przepadek lub zniszczenie takich materiałów, narzędzi lub majątku odbyło się bez jakiejkolwiek rekompensaty na rzecz sprawcy naruszenia.
Tu również odniesienie do przestępstw gospodarczych, które zwykłych obywateli, niemających nic na sumieniu, obchodzić nie powinny.
5. W odniesieniu do przestępstw określonych w art. 23 (Przestępstwa) ust. 1, 2, 3 i 4, dla których Strona ustanawia procedury karne i kary, Strona ta może zapewnić swoim właściwym organom sądowym prawo do wydania nakazu:
a) konfiskaty majątku, którego wartość odpowiada wartości majątku pochodzącego z
domniemanej działalności naruszającej prawo lub uzyskanego pośrednio lub bezpośrednio w jej wyniku; oraz
b) przepadku majątku, którego wartość odpowiada wartości majątku pochodzącego z
działalności naruszającej prawo lub uzyskanego pośrednio lub bezpośrednio w jej
wyniku.
Po raz kolejny przestępstwa, czyli handlowanie towarami łamiącymi prawa autorskie.
Artykuł 26: Dochodzenie i egzekwowanie praw w postępowaniu karnym z urzędu
Każda Strona zapewnia swoim właściwym organom, w stosownych przypadkach, możliwość działania z własnej inicjatywy, by rozpocząć dochodzenie lub działanie prawne w odniesieniu do przestępstw określonych w art. 23 (Przestępstwa) ust. 1, 2, 3 i 4, dla których Strona ustanawia procedury karne i kary.
Oczywiście, w stosownych przypadkach już prokuratura może wszcząć postępowanie z urzędu, tak jak przy innych przestępstwach.
SEKCJA 5: DOCHODZENIE I EGZEKWOWANIE PRAW WŁASNOŚCI INTELEKTUALNEJ W ŚRODOWISKU CYFROWYM
Artykuł 27: Dochodzenie i egzekwowanie w środowisku cyfrowym
1. Każda Strona zapewnia w swoim prawodawstwie, w stopniu określonym w sekcjach 2 (Dochodzenie i egzekwowanie praw w postępowaniu cywilnym) i 4 (Dochodzenie i egzekwowanie praw w postępowaniu karnym) dostępność procedur dochodzenia i egzekwowania, tak aby umożliwić skuteczne działania przeciwko naruszaniu praw własności intelektualnej, które odbywa się w środowisku cyfrowym, w tym doraźne środki zapobiegające naruszeniom i środki odstraszające od dalszych naruszeń.
Zapis na pozór groźny, ale nic nie znaczący, bez dalszych zapisów – wyjaśnienie nastąpi więc po kolejnych punktach.
2. W odniesieniu do ust. 1 procedury dochodzenia i egzekwowania każdej Strony stosuje się do naruszenia prawa autorskiego lub praw pokrewnych za pośrednictwem sieci cyfrowych, które może obejmować bezprawne wykorzystanie środków powszechnego rozpowszechniania w celu dokonania naruszenia. Procedury są stosowane w sposób, który pozwala uniknąć tworzenia barier dla zgodnej z prawem działalności, w tym handlu elektronicznego, oraz, zgodnie z prawodawstwem Strony, zachowuje podstawowe zasady, takie jak wolność słowa, sprawiedliwy proces i prywatność.
W tym punkcie mowa jest o tym, że ścigać za naruszenie praw autorskich można tylko za rozpowszechnienie materiałów, chronionych tymi prawami. Nie inaczej jest obecnie. Dalej mamy zastrzeżenie, że każde prowadzone dochodzenie nie może prowadzić do hamowania rozwoju, np. handlu elektronicznego. Musi być także zgodne z prawem krajowym, w tym z prawem do wolności słowa i prywatności. W polskim prawie wolność słowa i prywatność w Internecie jest zagwarantowana.
3. Każda Strona dąży do wspierania wspólnych wysiłków przedsiębiorców na rzecz skutecznego zwalczania naruszeń praw związanych ze znakami towarowymi, praw autorskich lub pokrewnych, przy jednoczesnym zachowaniu zgodnej z prawem konkurencji oraz,zgodnie z prawodawstwem Strony, podstawowych zasad, takich jak wolność słowa, sprawiedliwy proces i prywatność.
Jedni przeczytają: “no tak, zyski przede wszystkim”. Inni: “pracują, więc chcą wynagrodzenie za pracę. Co w tym dziwnego?” W tym punkcie zagwarantowana jest zgodna z prawem konkurencja, a także wolność słowa, prywatność i prawo do sprawiedliwego procesu. Tak, jak w polskim prawie.
4. Strona może, zgodnie ze swoimi przepisami ustawodawczymi i wykonawczymi, zapewnić swoim właściwym organom prawo do wydania dostawcy usług internetowych nakazu niezwłocznego ujawnienia posiadaczowi praw informacji wystarczających do zidentyfikowania abonenta, którego konto zostało użyte do domniemanego naruszenia, jeśli ten posiadacz praw złożył wystarczające pod względem prawnym roszczenie dotyczące naruszenia praw związanych ze znakami towarowymi, praw autorskich lub pokrewnych i informacje te mają służyć do celów ochrony lub dochodzenia i egzekwowania tych praw. Procedury są stosowane w sposób, który pozwala uniknąć tworzenia barier dla zgodnej z prawem działalności, w tym handlu elektronicznego, oraz, zgodnie z prawodawstwem Strony, zachowuje podstawowe zasady, takie jak wolność słowa, sprawiedliwy proces i prywatność.
Ten punkt budzi w Internecie chyba największe emocje. Czy słusznie? Mówi on o tym, że polski sąd, policja czy prokuratura może (czyli nie musi) ujawnić informacje o osobie podejrzanej o łamanie praw autorskich, na wniosek właściciela tych praw. Przeczytajmy jednak dokładnie: właściciel tych praw musi złożyć uzasadniony wniosek, czyli udowodnić, że dana osoba łamie jego prawa. Właściciel praw uzyskuje informacje o podejrzewanej osobie tylko w celu wniesienia do sądu pozwu – wyraźnie jest zaznaczone, że informacje te mają służyć do celów ochrony lub dochodzenia praw. Aby mieć pewność i zamknąć furtki interpretacyjne, tu również trzeba szanować zarówno polskie prawo, jak i wolność słowa, prywatność i prawo do sprawiedliwego procesu. Czy coś się zmieni? Nic. Naruszenie praw autorskich w tym przypadku to również rozpowszechnianie materiałów objętych prawami autorskimi, co jest niezgodne z obecnie funkcjonującym prawem polskim. Za naruszenie praw ktoś jednak musi Cię chcieć ścigać, a po drugie musi mieć do tego przekonujące dowody. Innymi słowy, za umieszczenie na Facebooku obrazka z zastrzeżonym znakiem towarowym, ścigać Cię nikt nie będzie.
5. Każda Strona zapewnia właściwą ochronę prawną oraz skuteczne środki ochrony prawnej przeciwko obchodzeniu skutecznych środków technicznych17 stosowanych przez autorów, wykonawców lub producentów nagrań w związku z wykonywaniem swoich praw, które ograniczają podejmowanie wobec ich dzieł, występów i nagrań działań, na które autorzy, wykonawcy lub producenci tych nagrań nie udzielili zezwolenia lub które nie są prawnie dozwolone.
Tu chyba nie trzeba nic tłumaczyć – jeśli usuwa się zabezpieczenia (np. drm), jest się piratem, a więc łamie się prawo. Nikogo chyba nie dziwi, że w takim wypadku podlega się karze?
6. Aby zapewnić właściwą ochronę prawną oraz skuteczne środki ochrony prawnej, o których mowa w ust. 5, każda ze Stron zapewnia właściwą ochronę prawną co najmniej w odniesieniu do:
a) w stopniu określonym swoim prawodawstwem:
(i) nieupoważnionego obchodzenia skutecznego środka technicznego dokonanego świadomie lub z dużym prawdopodobieństwem świadomie; oraz
(ii) oferowania do publicznej sprzedaży urządzenia lub produktu, włącznie z
programami komputerowymi, lub usługi jako metody obchodzenia skutecznego środka technicznego; oraz
b) produkcji, przywozu lub rozpowszechniania urządzeń lub produktów, włącznie z
programami komputerowymi, lub świadczenia usług, które:
(i) są głównie zaprojektowane lub wyprodukowane w celu obchodzenia skutecznego środka technicznego; lub
(ii) mają jedynie ograniczony cel handlowy inny niż obchodzenie skutecznego środka technicznego
W tym punkcie szerzej są określone przestępstwa dotyczące obchodzenia zabezpieczeń. Wszystko powinno być jasne.
7. W celu ochrony podanych w formie elektronicznej informacji o zarządzaniu prawami każda ze Stron zapewnia odpowiednią ochronę prawną oraz skuteczne środki ochrony prawnej przeciwko każdemu, kto świadomie i bez zezwolenia dopuszcza się jednego z następujących czynów, wiedząc lub – gdy chodzi o środki cywilnoprawne – mając uzasadnione podstawy, by wiedzieć, że czyn ten spowoduje, umożliwi, ułatwi lub ukryje naruszenie jakichkolwiek praw autorskich lub pokrewnych:
a) usuwania lub zmiany jakichkolwiek podanych w formie elektronicznej informacji o
zarządzaniu prawami;
b) rozpowszechniania, przywozu w celu rozpowszechniania, nadawania, komunikowania lub publicznego udostępniania artystycznych dzieł, wykonań lub nagrań ze świadomością, że podane w formie elektronicznej informacje o zarządzaniu prawami zostały usunięte lub zmienione bez zezwolenia.
W plikach zwykle zawarte są informacje o zarządzaniu prawami. Jeśli się je usuwa lub zmienia, albo jeśli się rozpowszechnia materiały (obrazy, muzykę, filmy) ze zmienionymi informacjami o zarządzaniu prawami, podlega się karze. Po raz kolejny – nie można rozpowszechniać utworów, chronionych prawami autorskimi. Nie można i teraz, i po wprowadzeniu ACTA.
8. Przy zapewnianiu właściwej ochrony prawnej oraz skutecznych środków prawnych zgodnie z postanowieniami ust. 5 i 7 Strona może przyjąć lub utrzymać stosowne ograniczenia lub wyłączenia środków wdrażających postanowienia ust. 5, 6 i 7. Obowiązki określone w ust. 5, 6 i 7 nie naruszają przepisów prawa Strony dotyczących praw, ograniczeń, wyłączeń lub środków obrony przed naruszeniem prawa autorskiego lub praw pokrewnych.
Punkt po raz kolejny zwracający uwagę na fakt, iż prawo krajowe jest ponad umową ACTA.
Rozdział III: Praktyki w zakresie dochodzenia i egzekwowania
Artykuł 28: Wiedza fachowa, informacje i koordynacja krajowa w dziedzinie dochodzenia i egzekwowania
1. Każda Strona wspiera rozwój specjalistycznej wiedzy fachowej w ramach swoich właściwych organów odpowiedzialnych za dochodzenie i egzekwowanie praw własności intelektualnej.
2. Każda Strona wspiera gromadzenie i analizę danych statystycznych i innych stosownych informacji dotyczących naruszeń praw własności intelektualnej oraz gromadzenie informacji na temat najlepszych praktyk zapobiegania naruszeniom i zwalczania ich.
Im mądrzejszych mamy ekspertów, tym lepiej, nieprawdaż? Statystyki oczywiście też prowadzić trzeba.
3. Każda Strona, w stosownych przypadkach, wspiera wewnętrzną koordynację i ułatwia wspólne działania swoich właściwych organów odpowiedzialnych za dochodzenie i egzekwowanie praw własności intelektualnej.
4. Każda Strona, w stosownych przypadkach, podejmuje wysiłki, aby wspierać tworzenie i utrzymanie formalnych i nieformalnych mechanizmów, takich jak grupy doradcze, w ramach których jej właściwe organy mogą uzyskiwać opinie posiadaczy praw i innych odpowiednich zainteresowanych stron.
Tu zapisy organizacyjne – nic, czym trzeba by się przejmować.
Artykuł 29: Zarządzanie w sytuacjach transgranicznych
1. W celu wzmocnienia skuteczności dochodzenia i egzekwowania praw własności intelektualnej w sytuacjach transgranicznych, właściwe organy Strony mogą:
a) konsultować się z odpowiednimi zainteresowanymi stronami oraz właściwymi organami innych Stron odpowiedzialnymi za dochodzenie i egzekwowanie praw własności intelektualnej, aby identyfikować poważne ryzyko i przeciwdziałać mu oraz wspierać działania ograniczające je; oraz
b) dzielić się z właściwymi organami innych Stron informacjami na temat dochodzenia i egzekwowania praw własności intelektualnej w sytuacjach transgranicznych, w tym odpowiednimi informacjami służącymi lepszej identyfikacji i wybieraniu do inspekcji wysyłek podejrzanych o zawieranie towarów stanowiących naruszenie.
2. Jeśli Strona skonfiskuje towary przywożone, które stanowią naruszenie praw własności intelektualnej, jej właściwe organy mogą udzielić Stronie wywozu informacji niezbędnych do identyfikacji stron i towarów związanych z wywozem skonfiskowanych towarów. Właściwe organy Strony wywozu mogą podjąć działania przeciwko tym stronom i przyszłym wysyłkom zgodnie z prawodawstwem tej Strony.
Ten artykuł również zwykłych zjadaczy chleba obchodzić nie powinien, gdyż, podobnie jak w całej sekcji 3 rozdziału 2, zastosowanie mają tu całkiem wolne granice – UE i Schengen.
Artykuł 30: Przejrzystość
Aby wzmacniać przejrzystość administrowania systemem dochodzenia i egzekwowania praw własności intelektualnej, każda Strona podejmuje odpowiednie środki, zgodnie ze swoim prawodawstwem i polityką, w celu publikacji lub innego udostępnienia do publicznej wiadomości informacji dotyczących:
a) dostępnych w ramach jej prawodawstwa procedur dochodzenia i egzekwowania praw własności intelektualnej, właściwych organów odpowiedzialnych za to dochodzenie i egzekwowanie oraz punktów kontaktowych, w których można uzyskać pomoc;
b) odpowiednich przepisów ustawowych i wykonawczych, prawomocnych orzeczeń
sądowych oraz decyzji administracyjnych ogólnego zastosowania dotyczących dochodzenia i egzekwowania praw własności intelektualnej; oraz
c) swoich wysiłków zmierzających do zapewnienia skutecznego systemu dochodzenia, egzekwowania i ochrony praw własności intelektualnej.
Artykuł ten dotyczy wyłącznie udostępniania przez polską stronę zasad, jakimi kieruje się polskie prawo w kwestii ochrony praw własności intelektualnej.
Artykuł 31: Świadomość społeczna
Każda Strona, w stosownych przypadkach, wspiera przyjmowanie środków wzmacniających świadomość społeczną w zakresie znaczenia poszanowania praw własności intelektualnej oraz szkodliwych skutków naruszeń praw własności intelektualnej.
Patrząc po polskich internautach, do tego punktu Polska musi się bardzo mocno przyłożyć…
Artykuł 32: Kwestie związane z ochroną środowiska przy niszczeniu towarów stanowiących naruszenie
Niszczenie towarów stanowiących naruszenie praw własności intelektualnej odbywa się zgodnie z przepisami ustawodawczymi i wykonawczymi dotyczącymi ochrony środowiska Strony, na terytorium której niszczenie to ma miejsce.
Ten punkt nie wymaga komentarza.
Rozdział IV
WSPÓŁPRACA MIĘDZYNARODOWA
Artykuł 33: Współpraca międzynarodowa
1. Każda Strona uznaje, że współpraca międzynarodowa ma kluczowe znaczenie we wdrażaniu skutecznej ochrony praw własności intelektualnej i że należy ją wspierać bez względu na pochodzenie towarów stanowiących naruszenie praw własności intelektualnej czy siedzibę lub narodowość posiadacza praw.
2. Aby walczyć z naruszaniem praw własności intelektualnej, w szczególności podrabianiem znaku towarowego i piractwem praw autorskich lub pokrewnych, Strony wspierają współpracę, w stosownych przypadkach, swoich właściwych organów odpowiedzialnych za dochodzenie i egzekwowanie praw własności intelektualnej. Współpraca taka obejmować może współpracę w dziedzinie dochodzenia i egzekwowania prawa w odniesieniu do dochodzenia i egzekwowania prawa w postępowaniu karnym oraz środków stosowanych przy kontroli granicznej objętych niniejszą Umową.
Sądy, prokuratury i policje z państw, które podpiszą ACTA, będą współpracować w celu ścigania osób popełniających przestępstwa dotyczące praw autorskich.
3. Współpraca na podstawie niniejszego rozdziału odbywa się zgodnie z odpowiednimi umowami międzynarodowymi i z zastrzeżeniem przepisów, polityk, alokacji zasobów oraz priorytetów w dziedzinie egzekwowania prawa każdej ze Stron.
Polskie prawo w tym zakresie również nie wymaga zmian.
Artykuł 34: Wymiana informacji
Nie naruszając postanowień art. 29 (Zarządzanie ryzykiem w sytuacjach transgranicznych), każda ze Stron podejmuje wysiłki w celu wymiany z innymi Stronami:
a) informacji gromadzonych przez Stronę zgodnie z postanowieniami rozdziału III (Praktyki w zakresie dochodzenia i egzekwowania), w tym danych statystycznych oraz informacji na temat najlepszych praktyk;
b) informacji na temat środków ustawodawczych i wykonawczych dotyczących ochrony, dochodzenia i egzekwowania praw własności intelektualnej; oraz
c) innych odpowiednich informacji, zgodnie z wzajemnymi uzgodnieniami.
Wymiana ogólnodostępnych informacji, nic czym należałoby się martwić.
Artykuł 35: Budowanie zdolności i pomoc techniczna
1. Każda Strona podejmuje wysiłki, aby, na wniosek oraz na wzajemnie uzgodnionych warunkach i w uzgodniony sposób, udzielić pomocy w budowaniu zdolności oraz pomocy technicznej w celu poprawy dochodzenia i egzekwowania praw własności intelektualnej innym Stronom niniejszej Umowy oraz, w stosownych przypadkach, jej potencjalnym Stronom. Budowanie zdolności i pomoc techniczna mogą obejmować następujące obszary:
a) wzmacnianie świadomości społecznej w zakresie praw własności intelektualnej;
b) opracowywanie i wdrażanie prawodawstwa krajowego związanego z dochodzeniem i egzekwowaniem praw własności intelektualnej;
c) szkolenie urzędników w zakresie dochodzenia i egzekwowania praw własności intelektualnej; oraz
d) skoordynowane operacje na szczeblu regionalnym i wielostronnym.
2. Każda Strona podejmuje starania mające na celu bliską współpracę z innymi Stronami oraz, w stosownych przypadkach, podmiotami niebędącymi Stronami niniejszej Umowy w celu wdrożenia postanowień ust. 1.
3. Strona może podjąć działania opisane w niniejszym artykule we współpracy z odpowiednimi organizacjami sektora prywatnego lub organizacjami międzynarodowymi. Każda Strona stara się unikać niepotrzebnego powielania działaniami opisanymi w niniejszym artykule innych działań z zakresu współpracy międzynarodowej.
Oczywiście współpraca rządów z firmami prywatnymi to nic nadzwyczajnego. Tak zbudowany jest świat. ACTA tego nie zmieni.
Rozdział V
POSTANOWIENIA INSTYTUCJONALNE
Rozdział ten jest kompletnie nieistotny z punktu widzenia zwykłego Kowalskiego. Jakby jednak ktoś miał wątpliwości, wklejam go w całości:
Artykuł 36: Komitet ds. ACTA
1. Strony powołują niniejszym Komitet ds. ACTA. Każda Strona jest reprezentowana w Komitecie.
2. Komitet:
a) dokonuje przeglądu wdrożenia i funkcjonowania niniejszej Umowy;
b) rozważa kwestie związane z rozwojem niniejszej Umowy;
c) rozważa wszelkie proponowane zmiany niniejszej Umowy zgodnie z art. 42 (Zmiany);
d) decyduje, zgodnie z art. 43 (Przystąpienie) ust. 2, o warunkach przystąpienia do niniejszej Umowy przez jakiegokolwiek członka WTO; oraz
e) rozważa wszelkie inne kwestie, które mogą mieć wpływ na wdrożenie i funkcjonowanie niniejszej Umowy.
3. Komitet może podejmować decyzje dotyczące:
a) powołania komitetów lub grup roboczych ad hoc wspomagających Komitet w wykonywaniu jego obowiązków na podstawie ust. 2 lub wspierających potencjalną Stronę, na jej wniosek, w przystąpieniu do niniejszej Umowy zgodnie z art. 43 (Przystąpienie);
b) zasięgania rady pozarządowych osób lub grup;
c) udzielania zaleceń w odniesieniu do wdrażania i funkcjonowania niniejszej Umowy,
włącznie z zatwierdzaniem związanych z nimi wytycznych dotyczących najlepszych praktyk;
d) wymiany informacji i najlepszych praktyk ze stronami trzecimi w odniesieniu do ograniczania naruszeń praw własności intelektualnej, włącznie z technikami identyfikacji i monitorowania piractwa i podrabiania; oraz
e) podejmowania innych działań związanych z wypełnianiem swoich funkcji.
4. Wszystkie decyzje Komitetu podejmowane są w drodze konsensusu, chyba że Komitet w drodze konsensusu postanowi inaczej. Przyjmuje się, że Komitet podjął decyzję w sprawie przedłożonej mu do rozpatrzenia w drodze konsensusu, jeżeli żadna ze Stron obecnych na posiedzeniu, na którym podejmowana jest decyzja, nie sprzeciwi się formalnie proponowanej decyzji. Językiem roboczym Komitetu jest język angielski i dokumentacja towarzysząca jego pracom jest w języku angielskim.
5. Komitet przyjmuje swój regulamin w rozsądnym okresie czasu po wejściu w życie niniejszej Umowy i zaprasza Sygnatariuszy niebędących Stronami niniejszej Umowy do uczestnictwa w obradach dotyczących tego regulaminu. Regulamin:
a) obejmuje takie kwestie, jak przewodniczenie oraz bycie gospodarzem posiedzeń,
wykonywanie obowiązków organizacyjnych związanych z niniejszą Umową i jej
funkcjonowaniem; oraz
b) może również obejmować takie kwestie, jak przyznawanie statusu obserwatora oraz inne kwestie, które Komitet uzna za niezbędne do swojego prawidłowego funkcjonowania.
6. Komitet może zmienić swój regulamin.
7. Niezależnie od postanowień ust. 4 w okresie pięciu lat od wejścia w życie niniejszej Umowy decyzje Komitetu w sprawie przyjęcia lub zmian regulaminu podejmowane są w drodze konsensusu Stron i Sygnatariuszy niebędących Stronami niniejszej Umowy.
8. Po okresie określonym w ust. 7 Komitet może przyjmować lub zmieniać regulamin w drodze konsensusu Stron niniejszej Umowy.
9. Niezależnie od postanowień ust. 8 Komitet może zdecydować, że przyjęcie lub zmiana określonej zasady lub procedury regulaminu wymaga konsensusu Stron i Sygnatariuszy niebędących Stronami niniejszej Umowy.
10. Komitet zbiera się co najmniej raz w roku, o ile Komitet nie zdecyduje inaczej. Pierwsze posiedzenie Komitetu odbywa się w rozsądnym okresie czasu po wejściu w życie niniejszej Umowy.
11. Dla większej pewności – Komitet nie kontroluje ani nie nadzoruje krajowych lub
międzynarodowych dochodzeń dotyczących dochodzenia i egzekwowania praw lub postępowań karnych dotyczących określonych spraw z dziedziny własności intelektualnej.
12. Komitet stara się unikać niepotrzebnego powielania swoimi działaniami innych
międzynarodowych wysiłków z zakresu dochodzenia i egzekwowania praw własności
intelektualnej.
Artykuł 37: Punkty kontaktowe
1. Każda Strona wyznacza punkt kontaktowy w celu ułatwienia komunikacji między Stronami we wszelkich kwestiach objętych niniejszą Umową.
2. Na wniosek innej Strony punkt kontaktowy Strony wskazuje odpowiednie biuro lub
urzędnika, do którego może zostać skierowane zapytanie wnioskującej Strony oraz, gdy to konieczne, udziela pomocy w ułatwieniu komunikacji między tym biurem lub urzędnikiem a wnioskującą Stroną.
Artykuł 38: Konsultacje
1. Strona może wystąpić z pisemnym wnioskiem o konsultacje z inną Stroną na temat
jakiejkolwiek kwestii mającej wpływ na wdrażanie niniejszej Umowy. Strona, do której wniosek został skierowany, rozważa go w sposób przychylny, udziela odpowiedzi i daje odpowiednią możliwość konsultacji.
2. Konsultacje, włącznie z określonymi stanowiskami biorących w nich udział Stron, są poufne i pozostają bez uszczerbku dla praw lub stanowisk Stron w jakimkolwiek innym postępowaniu, w tym postępowaniu pod auspicjami Uzgodnienia w sprawie zasad i procedur regulujących rozstrzyganie sporów zawartego w załączniku 2 do Porozumienia ustanawiającego Światową Organizację Handlu.
3. Strony biorące udział w konsultacjach mogą, za wspólną zgodą, poinformować Komitet o wynikach konsultacji, o których mowa w niniejszym artykule.
Rozdział VI: Postanowienia końcowe
Artykuł 39: Podpisanie
Niniejsza Umowa pozostaje otwarta do podpisu dla uczestników jej negocjacji oraz wszystkich innych członków WTO, na których uczestnicy wyrażą zgodę w drodze consensusu, od dnia 31 marca 2011 r. do 31 marca 2013 r.
To prawda, czas na podpisanie umowy jeszcze jest, ale samo jej podpisanie także nie zamyka żadnej furtki.
Artykuł 40: Wejście w życie
1. Niniejsza Umowa wchodzi w życie trzydzieści dni po dacie złożenia szóstego dokumentu ratyfikacji, akceptacji lub zatwierdzenia, dla Sygnatariuszy, którzy złożyli swoje odpowiednie dokumenty ratyfikacji, akceptacji lub zatwierdzenia.
2. Niniejsza Umowa wchodzi w życie dla każdego Sygnatariusza, który składa swój dokument ratyfikacji, akceptacji lub zatwierdzenia po złożeniu szóstego dokumentu ratyfikacji, akceptacji lub zatwierdzenia, trzydzieści dni po dacie złożenia przez takiego Sygnatariusza jego dokumentu ratyfikacji, akceptacji lub zatwierdzenia.
Po złożeniu podpisu, niezbędna jest bowiem ratyfikacja, a potem podpis prezydenta. ACTA nie wejdzie więc w życie jutro.
Artykuł 41: Wystąpienie
Strona może odstąpić od niniejszej Umowy na drodze pisemnego zawiadomienia o odstąpieniu złożonego Depozytariuszowi. Odstąpienie staje się skuteczne 180 dni od daty otrzymania zawiadomienia przez Depozytariusza.
Owszem, można odstąpić od podpisania tej umowy, nawet po jej podpisaniu. Czy jednak nie przekonaliście się już, że nic Wam z jej strony nie grozi?
Artykuł 42: Zmiany
1. Strona może zaproponować Komitetowi zmiany do niniejszej Umowy. Komitet podejmuje decyzję o ewentualnym przedstawieniu proponowanych zmian Stronom do ratyfikacji, akceptacji lub zatwierdzenia.
2. Każda zmiana wchodzi w życie dziewięćdziesiąt dni po dacie złożenia przez wszystkie Strony ich odpowiednich dokumentów ratyfikacji, akceptacji lub zatwierdzenia Depozytariuszowi.
Artykuł 43: Przystąpienie
1. Po upływie okresu określonego w art. 39 (Podpisanie) każdy członek WTO może złożyć wniosek o przystąpienie do niniejszej Umowy.
2. Komitet podejmuje decyzję o warunkach przystąpienia każdego wnioskodawcy.
3. Niniejsza Umowa wchodzi w życie dla każdego wnioskodawcy trzydzieści dni po dacie złożenia jego dokumentu przystąpienia, zgodnie z warunkami przystąpienia, o których mowa w ust. 2.
Artykuł 44: Teksty Umowy
Niniejsza Umowa została podpisana w jednym egzemplarzu oryginalnym w językach angielskim, francuskim i hiszpańskim, przy czym każdy z tych tekstów jest na równi autentyczny.
Artykuł 45: Depozytariusz
Depozytariuszem niniejszej Umowy jest rząd Japonii.
THE END
Tak, to już wszystkie zapisy międzynarodowej umowy ACTA. Gdzie jest mowa o “komentarz usunięty przez acta”? Gdzie jest mowa o inwigilowaniu przez dostawców usług internetowych? Gdzie jest mowa o ściganiu za pobranie z Sieci jednej piosenki MP3? Na pewno nie w ACTA. Zapytacie więc, po co ta umowa? Po to, aby ujednolicić standardy w walce z piractwem. Po to, aby Polaków łamiących prawo własności intelektualnej na terenie Stanów Zjednoczonych, ale sprzedających podrobione towary przez Internet w Polsce, mogła ścigać polska prokuratura i osądzić polski sąd.
Nie zgadzacie się z tym? Dobrze, nie musicie. Nie protestujcie jednak przeciwko ACTA z hasłami “zamach na wolność”, “koniec prywatności” (że innych, znacznie brzydszych już nie wymienię), tylko protestujcie z hasłami: “chcemy dalej w spokoju pobierać z Sieci filmy, muzykę i gry!” Zdajcie sobie jednak sprawę, że popieracie w ten sposób kradzież. Umowa uderza tylko w tych, co nielegalnie rozpowszechniają materiały w Sieci, a przecież już teraz czyn taki jest niedozwolony. Tych natomiast, którzy boją się, że policja będzie zamykać tych udostępniających, a przez to pirackie treści w ogóle znikną z Internetu, uspokajam – nie znikną. Jest wiele państw, które tej umowy nie podpiszą i gdzie swobodnie będzie można postawić serwery z pirackimi kopiami gier, filmów, muzyki.
Nie twierdzę, że wszystko jest w porządku. Absolutnie musi się zmienić podejście wytwórni filmowych i fonograficznych w zakresie cyfrowej rewolucji. Zwłaszcza w Polsce. Muszą też spaść ceny. Zwłaszcza w Polsce. Co jednak ma do tego ten wielki protest przeciwko ACTA? Po co hakerzy sabotują strony polskich władz? Zapytajcie siebie – to wy napędziliście tę panikę.
Nie dziwię się oczywiście dziennikarzom, “prawnikom” i opozycji, którzy napędzali całą aferę – obecnie popularność w Sieci daje wymierne efekty finansowe (a dla tej ostatniej – wyborcze). Dziwię się jednak Polakom, że nawet nie chciało im się przeczytać kilkunastu stron tekstu, i od razu woleli ustawić się w jednym rzędzie z kibolami, solidarnymi 2010 itp. Jest mi trochę wstyd. To wszystko. Teraz możecie już mnie pogrzebać w komentarzach:-)
PS. Swoje konta mailowe wyczyściłem, tak na wszelki wypadek:-)