Po wydajniejszych Tahiti XT, słabsze Tahiti PRO odziedziczyły wszystko co najlepsze. Znajdziemy tu zatem nową szynę PCI-Express 3.0, zgodność z bibliotekami DirectX 11.1, nową architekturę Graphics Core Next, fenomenalną technologię ZeroCore Power czy w końcu ogromny potencjał do podkręcania!
Zanim przejdziemy do sprawdzenia wydajności nowego Radeona przyjrzyjmy się chwilę jego budowie…
| Nazwa układu | Radeon HD 7970 | Radeon HD 7950 | Radeon HD 6970 | Radeon HD 6950 | GeForce GTX 580 | GeForce GTX 570 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Jednostki cieniujące | 2048 | 1792 | 1536 | 1408 | 512 | 480 |
| Proces technologiczny | 28 nm | 28 nm | 40 nm | 40 nm | 40 nm | 40 nm |
| Taktowanie rdzenia | 925 MHz | 800 MHz | 880 MHz | 800 MHz | 772 MHz | 732 MHz |
| Taktowanie pamięci | 5500 MHz | 5000 MHz | 5500 MHz | 5000 MHz | 4008 MHz | 3800 MHz |
| Szerokość szyny pamięci | 384-bit | 384-bit | 256-bit | 256-bit | 384-bit | 320-bit |
| Pojemność pamięci | 3072 MB GDDR5 | 3072 MB GDDR5 | 2048 MB GDDR5 | 2048 MB GDDR5 | 1536 MB GDDR5 | 1280 MB |
| TDP | 250 W | 200 W | 250 W | 200 W | 244 W | 219 W |
| Typ złącza PCI-E | 3.0 | 3.0 | 2.1 | 2.1 | 2.0 | 2.0 |
| Cena* | 2600 zł | 1899 zł** | 1350 zł | 1050 zł | 1950 zł | 1450 zł |
*
cena podana w tabelce została wyliczona na podstawie średniej z pierwszych dziesięciu sklepów z wyszukiwarki ceneo.pl **
cena sugerowana producenta
Najistotniejszą ze zmian wprowadzonych w Radeonie HD 7950 jest dość znaczne ograniczenie liczby jednostek cieniujących. Oprócz “odcięcia” 256 procesorów pozostałe różnice są raczej kosmetyczne – niższe taktowanie rdzenia oraz pamięci. Ograniczenie tych wartości przełożyło się pozytywnie na niższy współczynnik TDP, który spadł o 50 W względem poprzednika.
Budowa
Sapphire Radeon HD 7950 OC 3072MB GDDR5
Przed oficjalną premierą do naszego laboratorium dotarła karta graficzna firmy Sapphire, która swoim wyglądem oraz – co się później okazało – nie tylko nim, znacznie odbiegała od modelu referencyjnego. Wczoraj na chwilę przed zamknięciem materiału dojechał jeszcze Asus w podkręconej wersji TOP – do zestawienia zostanie on dodany po publikacji materiału.
Standardowy Radeon HD 7950 budową bardzo przypomina prezentowanego miesiąc wcześniej Radeona HD 7970. Oba modele oferują swoim użytkownikom obsługę dwóch wyjść mini DisplayPort, jednego pełnowymiarowego HDMI oraz jednego złącza DVI. Pomimo braku turbiny w karcie Sapphire jeden slot pozostawiony został na kratkę wentylacyjną.
Jak już pisałem we wstępie produkt Sapphire’a od standardowej konstrukcji AMD odróżnia się wydajniejszym, a zarazem zdecydowanie cichszym układem chłodzenia. Zamiast zastosowanej turbiny inżynierowie zastosowali dużych rozmiarów aluminiowy radiator z miedzianym spodem. Aby jeszcze szybciej odprowadzić nagromadzone ciepło zastosowali oni pięć rurek typu heat-pipe. Nad całością czuwają dwa wydajne wentylatory. To właśnie dzięki nim Radeon HD 7950 OC w czasie spoczynku utrzymuje temperaturę zaledwie 36 stopni Celsjusza generując przy tym średnio hałas o natężeniu 37 dB (2,3 sona). Po obciążeniu obie wartości rosną do poziomu 71°C oraz zaledwie 40,3 dB (3,1 sona)! Dla porównania wyposażone w turbinę referencyjne Radeony HD 7970 w trybie idle utrzymywały 43°C przy 35,4 dB (1,8 sona), natomiast po rozpoczęciu rozgrywki wartości te podnosiły się do 83°C oraz 53,7 dB (9,5 sona).
We wstępie do recenzji zaprezentowałem częstotliwości pracy rdzenia oraz pamięci – odpowiednio 800 MHz i 5000 MHz. Według zapewnień AMD karty taktowane referencyjnie w sklepach będą widywane raczej sporadycznie głównie ze względu na spory potencjał i łatwość z jaką nowy Radeon poddaje się podkręcaniu.
Wydajne chłodzenie, o którym pisałem akapit wyżej zostało w konstrukcji tej karty użyte nie bez powodu… Po włączeniu programu diagnostycznego GPU-Z dowiadujemy się, iż rdzeń Sapphire’a został podkręcony o 100 MHz i ostatecznie pracuje z częstotliwością 900 MHz. Niestety producent nie pokusił się o podkręcenie pamięci zostawiając tę kwestię użytkownikom.
W stosunku do wydajniejszego Radeona HD 7970 jego wolniejsza odmiana do poprawnego działania wymaga tylko dwóch 6-pinowych złączy PEG.
W momencie premiery Radeonów HD 6970 na ich laminatach umieszczone były dwa BIOS-y, którymi mogliśmy zarządzać ukrytym obok złączy CrossFire przełącznikiem. Tą dobrą tradycję kontynuują także Radeony HD 7900.
Jeśli wspomniany przełącznik pozostawimy w pozycji “2” zachowujemy standardowe częstotliwości pracy karty przewidziane przez jej producenta. Jakakolwiek ingerencja w te ustawienia jest niemożliwa. Pozycja oznaczona jedynką jest natomiast przewidziana dla osób pragnących wydobyć z nowego produktu dodatkową wydajność poprzez modyfikację standardowych ustawień w BIOS-ie. Dzięki odblokowanej pamięci możemy wcześniej spreparowany, zmodyfikowany BIOS wgrać do karty. Jeżeli z jakichkolwiek powodów karta pracowałaby z nowymi ustawieniami niestabilnie zawsze możemy wyłączyć komputer, przełączyć ustawienie w pozycje drugą i kontynuować pracę. Czynność tę możemy powtarzać do czasu osiągnięcia satysfakcjonującej wydajności przy stabilnej pracy karty.
Również do zawartości opakowania karty nie można mieć większych zastrzeżeń. Oprócz przejściówek z mini DisplayPort na pełnowymiarowe DP, znajdziemy tu także mini DP-DVI, dwie przejściówki zasilania umożliwiające poprawne działanie karty nawet ze starszymi zasilaczami ze złączami typu molex, mostek CrossFire czy wreszcie trzy metrowy kabel HDMI. To czego może brakować części z nas to gra – no cóż… nie tym razem.
Platforma testowa
W trakcie naszych testów wykorzystana została obecna platforma testowa kart graficznych. W jej skład wchodzą:
| Model | Wypożyczony przez | |
| Procesor |
 Intel Core i7-975 |
 |
| Płyta główna |
 Gigabyte EX58-EXTREME |
 |
| Pamięć RAM |
Patriot Viper 3×2 GB 1600 MHz
(PVT36G1600LLK) |
 |
| HDD |
Seagate Momentus 7200.4
(ST9320423AS) |
 |
| Zasilacz |
Corsair HX1000W
|
 |
| Monitor |
NEC MultiSync 30″ 3090WQXi
|
 |
W testach wykorzystaliśmy sterowniki:
- 11.12 dla karty Radeon HD 6970
- 12.1 dla karty Radeona HD 7970 oraz HD 7950
- 285.62 dla GeForce GTX 580
Wszystkie testy odbyły się pod kontrolą zaktualizowanego systemu Windows 7 w 64-bitowej wersji.
Pomiary
Ze względu na stosunkowo wysoką cenę testowanego przez nas Sapphire’a do porównania trafiły najwydajniejsze obecnie jednordzeniowe karty graficzne.
3DMark Vantage
W tym starszym (obsługującym DirectX 10) benchmarku w ustawieniu performance różnica pomiędzy podkręconym do poziomu 900 MHz / 5000 MHz Radeonem HD 7950, a wydajniejszym 7970 wynosi zaledwie 3%. Po przejściu w bardziej wymagający tryb extreme różnica ta wzrasta do 10%.
3DMark 11
W najnowszej odsłonie popularnego narzędzia Futuremarka różnice pomiędzy nowymi produktami AMD wynoszą 5% w trybie performacne oraz 9% w trybie extreme.
W przypadku obu powyższych testów 3DMark warto zauważyć, iż przewaga wydajności tańszego Radeona HD 7950 w stosunku do najwydajniejszego, jednordzeniowego produktu Nvidii wynosi 16% w starszym oraz 17% w nowszym teście w jakości extreme.
Crysis Warhead
W tym tytule nowy Radeon HD 7950 poradził sobie równie dobrze jak w testach syntetycznych, ulegając jedynie prezentowanemu w grudniu HD 7970. W rozdzielczości Full HD przewaga HD 7970 wyniosła zaledwie 7%, natomiast w Extreme HD urosła o jeden dodatkowy procent.
W obu rozdzielczościach przewaga Radeona HD 7950 nad konkurencyjną GTX 580 wyniosła 4% w Full HD. Po zwiększeniu rozdzielczości do 2560×1600 przewaga Radeona wyniosła już 9%.
STALKER: Call of Pripyat
Mimo, iż różnica w niższej z dwóch testowanych rozdzielczości pomiędzy nowymi Radeonami jest spora (12%), to po przełączeniu w tryb Extreme HD spada do 10%.
Unigine
Wydajność kart graficznych AMD poprzedniej generacji w tym teście nigdy nie należała do najwyższych. Wszystko uległo poprawie wraz z pojawieniem się Radeonów HD 7900. W niższej rozdzielczości przewaga HD 7950 nad GTX 580 wynosi 17%, a po przejściu w tryb Extreme HD wzrasta do 25%! To już nokaut.
Miedzy oboma nowymi Radeonami różnice nie są już aż tak znaczne i wynoszą siedem procent niezależnie od wybranej rozdzielczości.
Pobór mocy platformy i technologia ZeroCore Power
Praca w aplikacjach, granie czy też przeglądanie stron internetowych to tylko niektóre z czynności, które wykonujemy codziennie na naszych komputerach. Czasem jednak zdarza się, że zostawiamy włączoną maszynę na dłuższą chwilę. Parę minut szybko przeradza się w półgodziny, a to przekłada się na ilość zużytej przez komputer energii. Jak temu zapobiegać?
W momencie gdy komputer przestaje być wykorzystywany jego system operacyjny wraz z procesorem z czasem przechodzą w stan uśpienia ograniczając pobór mocy. Podobnie robią i karty graficzne z tą różnicą, iż ich funkcje ograniczają się do zmniejszenia częstotliwości taktowania rdzenia oraz pamięci. Wraz z pojawieniem się najnowszej serii kart graficznych AMD zaprezentowana została technologia ZeroCore Power.
Prawie każdy komputer jest skonfigurowany tak, aby po pewnym czasie wygasić monitor pozostając przy tym samemu aktywnym. Taki stan jest nazywany “long idle state”. W tym właśnie momencie nowa karta graficzna AMD Radeon HD 7000 wykorzystuje technologię ZeroCore Power, w której rdzeń GPU (włączając silnik 3D, jednostki obliczeniowe, silniki multimediów oraz dźwięku, wyświetlacz, szynę pamięci itd) są kompletnie wyłączane. Mimo, iż karta jest praktycznie nieaktywna, pozostaje oznaczona zarówno w systemie operacyjnym oraz BIOS-ie poprzez wysyłanie małych bloków danych szyną danych.
ZeroCore Power jest w pełni kontrolowana przez sterownik karty graficznej. Monitoruje on zarówno wejście w tryb idle (monitor aktywny; brak aktywności użytkownika) jak również przejście do long idle mode oraz powrót z niego do pełnej funkcjonalności. Technologia ta została pomyślana tak, aby gadżety Windows 7 takie jak pogoda, czytniki RSS czy miernik CPU nie wybudzały karty niepotrzebnie. W naszych testach sprawdziłem również zachowanie karty w momencie pobierania danych w tle poprzez klienta ftp oraz torrent. Żaden z aktywnych programów nie wyprowadził Radeona HD ze stanu uśpienia.
Technologia ZeroCore Power zapewnia niesamowite oszczędności. W trakcie naszych testów Radeon HD 7970 wraz z pozostałą platformą testową pobierał w trakcie spoczynku 106 W. Po wygaszeniu monitora wartość ta spadła do jedynie 48 W! Podobnie sytuacja wygląda w przypadku nowszego Radeona HD 7950. Mimo, iż w teście mieliśmy podkręcony produkt ze zmodyfikowanym układem chłodzenia bez problemu przeszedł on w stań uśpienia, a pobór mocy testowego komputera spadł ze 100 W do zaledwie 46 W.
W trybie spoczynku, w trakcie którego monitor pozostaje aktywny czyli nawet bez trybu long idle mode, nowe Radeony nie mają sobie równych.
Podobnie sytuacja wygląda pod pełnym obciążeniem. Pobór mocy na poziomie 347 W wcześniej w testach notowałem przy produktach GeForce GTX 570 oraz Radeon HD 6950, które dzisiejszy bohater deklasuje pod względem wydajności.
Podsumowanie
Po premierze Radeona HD 7970 – nie ukrywam – liczyłem, iż kolejna recenzja dotyczyć będzie karty graficznej Nvidii, która podniesie rękawicę rzuconą przez AMD i stanie do rywalizacji… a tymczasem znów Radeon. Nie od dziś przecież wiadomo, że dobra konkurencja napędza rynek poprzez oferowanie albo lepszego produktu, albo obniżanie ceny aktualnie dostępnego… W tym właśnie punkcie opóźnienie Nvidii uderza we wszystkich entuzjastów superwydajnych kart graficznych. AMD jest bezkonkurencyjne od początku stycznia, co przekłada się na astronomiczne kwoty, których żądają od nas sklepy za dostępnego Radeona HD 7970.
Siadając do testów Sapphire’kowego Radeona HD 7950 OC podchodziłem do niego sceptycznie – podkręcone zegary, zmieniony układ chłodzenia a także niezłe wyposażenie dodatkowe nie od dziś podnosiły ceny produktów o 100 – 150 zł w górę względem produktów referencyjnych. Znając wydajność Radeonów HD 7970 oraz porównując wyniki Sapphire’a jasne było, iż ta karta nie będzie kosztować mniej niż 2200-2300 zł. Drogo… Bardzo miłym zaskoczeniem był mail od przedstawicieli tejże firmy, w którym załączona została informacja o sugerowanej cenie na poziomie 1979 zł. Nie jest to mało, ale jest to kwota bardzo atrakcyjna względem cen obecnych na rynku innych produktów klasy high-end.
Jeżeli spojrzycie stronę wcześniej i na spokojnie prześledzicie wykresy, to zauważycie stosunkowo niewielkie różnice pomiędzy Radeonem HD 7970 (925 MHz/5500 MHz) a prezentowanym produktem Sapphire’a (900 MHz/5000 MHz). W sumarycznym zestawieniu wszystkich cząstkowych wyników zebranych w Laboratorium, a umieszczonych w naszym rankingu, różnica pomiędzy obiema kartami wynosiła zaledwie 5,2%! Dla jednych może to być sporo, dla innych niewiele – warto wtedy dokładniej przyjrzeć się cenom obu produktów i przeanalizować ewentualny zakup na tej płaszczyźnie. W chwili obecnej za HD 7970 przyjdzie nam zapłacić około 2600 zł, natomiast zakup dzisiejszego bohatera to z grubsza licząc 2000 zł. Przy różnicy 600 zł wspomniane wyżej pięć procent wygląda mało atrakcyjnie (choć trzeba pamiętać, że i Radeona HD 7970 da się spokojnie podkręcić).
Radeon HD 7950 jest na pewno kartą wydajną z dużą ilością mocy gotowej do uwolnienia. Wstępne próby podkręcania oraz modyfikacji napięć, pozwalały na uzyskanie stabilnych 950 MHz na rdzeniu oraz podbicie zegarów pamięci do 5200 MHz (1300 MHz natywnie). Jeżeli by poświęcić tym próbom więcej czasu myślę, że osiągnięcie wartości 1000 MHz/5500 MHz jest jak najbardziej realne. Do takiego podejścia zachęca również AMD wraz z partnerami umieszczając na laminatach Radeonów HD 7900 przełącznik wybory jednego z dwóch BIOS-ów.
Radeon HD 7950 to karta będąca w stanie zapewnić maksymalne doznania w najnowszych grach, przy maksymalnej jakości obrazu oraz rozdzielczości Extreme HD. Mimo takiej mocy jest ona także wyjątkowo oszczędna, gdy na grę braknie czasu i trzeba będzie popracować. Niegroźne będzie również zostawienie komputera włączonego na dłużej. Dzięki rewelacyjnej technologii ZeroCore Power rachunki za prąd nie będą wyglądały tak strasznie.
Reasumując – karta jest godna uwagi dla osób ceniących sobie bezkompromisową wydajność i jakość obrazu – kiedy potrzeba, oraz niski pobór mocy – gdy na grę czasu braknie… Po raz pierwszy od dawna z czystym (także w kontekście ekologii) sumieniem przyznajemy produktowy wyróżnienie…
Sapphire Radeon HD 7950 OC 3072 MB GDDR5
Kartę w naszym rankingu znajdziecie pod tym linkiem.
PLUSY:
Proces technologiczny 28 nm
MINUSY:
..nadal wysoka cena
Cena sugerowana: 1979 zł
Sprzęt do testów dostarczył:Sapphire