Trzydzieste urodziny ZX Spectrum

Dziś parametry tego pierwszego domowego komputera mogą bawić, ale w latach ’80 był on prawdziwym rarytasem informatycznym. Dostępny na początku z pamięcią 16 KB lub 48 KB (przy 16 KB ROM) i z procesorem Z80A 3,5 MHz doczekał się kolejnych modeli oraz licznych klonów. ”
Trzydzieste urodziny ZX Spectrum

Nawet w Polsce produkowano w domowych warunkach egzemplarze z polską klawiaturą. Powstawały w garażach niczym kremy do pielęgnacji ciała czy kleje budowlane, które do dziś królują na naszym rynku.

– wspomina Artur Gruszczyński – Dyrektor Pionu Handlowego CK ZETO SA. –

Zainspirowane sukcesem Spectrum wrocławskie Zakłady Elektroniczne Elwro wypuszczały z taśmy komputery Elwro 800 Junior – tak małe, że mieściły się w obudowie dziecięcych organków. W gdańskich zakładach Unimor powstawały zaś w tym czasie mikrokomputery z serii z serii Unipolbrit 2086. To był prawdziwy boom domowych komputerów.”

Jak widać rynek tylko czekał i nie zniechęciła go nawet cena, która już wtedy – jak przystało na sprzęt IT – dość szybko spadała. Po pierwszych sześciu miesiącach sprzedaży ZX Spectrum można już było kupić za 99 GBP (wyjściowa cena 125 GBP). ”

Kolorowy obraz dostępny za mniej niż 100 GBP był czymś przełomowym na rynku monitorów i ekranów nawet telewizyjnych”

– dodaje Gruszczyński. Bowiem kolejnym przełomem marki Sinclair było siedem kolorów, które komputer wyświetlał w dwóch odcieniach jasności. Zmianę tę podkreślał charakterystyczny logotyp z tęczą zamieszczany na klawiaturze oraz oznaczenie “Colour”. Czynniki technologiczne oraz biznesowe, wsparte trafioną kampanią reklamową sprawiły, że Sinclair nie nadążał z produkcją i realizacją bieżących zamówień.

Czym jeszcze zachwycił domatorów ten nieco większy od kartki A5 komputer? Walorami edukacyjnymi, podkreślanymi przez akcje marketingowe? Z pewnością innowacyjna była klawiatura i jej gumowe klawisze, które dawały możliwość nowego wprowadzania programów przy użyciu nie tylko symboli ale i symboli połączonych z przyciskami Caps i/lub Shift. Kolejne projekty wprowadziły też centralnie usytuowany pod główną częścią klawiatury klawisz Space. ”

To co w latach ’80 wymagało przyzwyczajenia i poskromnienia nowego sposobu programowania, dość szybko trafiło pod strzech.

– jak zauważył dyr. Gruszczyński –

Dziś pisanie na klawiaturze nie sprawia większego problemu przeciętnemu użytkownikowi.”

ZX Spectrum przewidywał podłączenie urządzeń peryferyjnych, t.j. drukarki czy szybkie pamięci masowe ZX Microdrive, a także posiadał gniazdo współpracy z magnetofonem oraz telewizorem.

I chociaż powstało wiele dedykowanych gier (n.p.: AticAtac, Chess, Commando, Cookie, Death Chase, Express, Fred, Jet Pac, Jet Set Willy, Jumping Jack, Knight Lore, Manic Miner, Ms. Pacman, Pinball, Ping Pong, PSSST, Back To Skool, Tapper) to zabrakło w nim portu joysticka.

Kolejne modele miały wzbogacone nie tylko RAM i ROM ale i dawały ulepszone możliwości muzyczne. Gruszczyński przypomina, że na ZX Spectrum napisano tysiące programów, w tym użytkowych, których “następcy” tworzą popularny i powszechnie dziś stosowany pakiet MS Office, t.j.: Tasword – edytor tekstu czy VU-Calc – arkusz kalkulacyjny.

Zaawansowanie technologiczne pozwoliło mu się wpisać w swoje czasy: podziemna “Solidarność” przeprowadziła na nim akcję sabotażową telewizji polskiej w 1985 roku, którą Buck Bloombecker zaliczył do jednych z najbardziej spektakularnych aktów hackerskich na świecie. Używano go do montażu efektów specjalnych w filmach (m.in. “Seksmisja”), do kodowania programów na płytach winylowych, a nawet do projektowania graficznego.

Wśród osób, które pracowały nad ZX Spectrum z pewnością warto wymienić samego Sir Clive’a Sinclaira, który za stworzenie właśnie tego domowego komputera otrzymał w 1983 roku od królowej tytuł lordowski. Był on autorem również innych mikro urządzeń, z których korzystamy dziś powszechnie. Kieszonkowe kalkulatory, radioodbiorniki mieszczące się w słuchawce wkładanej do ucha, minitelewizory, zegarki z wbudowanym radiem oraz wiele innych to właśnie dzieła Lorda Sinclaira.

A zatem wynalazcy jak i komputerom domowym życzymy stu lat!

Więcej:desktopy