Główną barierą na linii osoba starsza-komputer jest obawa przed korzystaniem ze sprzętu oraz przed jego uszkodzeniem. Potrzebę edukacji seniorów w tym zakresie dostrzegło wiele instytucji. Przy współpracy z lokalnymi władzami, w ramach działalności stowarzyszeń czy prywatnych firm powstały inicjatywy aktywizujące seniorów głównie w formie szkoleń z obsługi komputera.
Szkolenie to podstawa
Akademia Allegro w ubiegłych latach przeprowadziła ogólnopolski cykl bezpłatnych warsztatów z bezpiecznego korzystania z sieci dla osób w wieku 55+: “Akademia e-Seniora”.
Większość uczestników nie wiedziała skąd czerpać wiedzę na temat nowych technologii, a ich rodziny nie miały czasu by o to zadbać. Lęk przed wejściem w wirtualny świat wiązał się najbardziej z obawą o to, że można coś nieświadomie zepsuć. — mówi Tomasz Henel, jeden z trenerów w projekcie Akademii Allegro.
W lokalne inicjatywy aktywizujące osoby starsze włączają się Uniwersytety Trzeciego Wieku, liczne stowarzyszenia, a także biblioteki publiczne. Te ostatnie m.in. w Gdańsku, Warszawie, ale także w mniejszych miejscowościach prowadzą komputerowe warsztaty dla seniorów. Błyskawicznie wyczerpane limity wolnych miejsc świadczą o niesłabnącym popycie na e-wiedzę. Przykładowo w Poznaniu powołano jednostkę pod nazwą Centrum Inicjatyw Senioralnych, która ma na celu przeciwdziałanie e-wykluczeniu wśród osób w wieku 50+.
Polscy internauci w tym wieku, a zwłaszcza emeryci, nadal stanowią mniejszość. Według Akademii Allegro bardziej zainteresowane rozwojem w kierunku nowych technologii wydają się Polki:
Do tej pory przeszkoliliśmy ok. 2 tys. seniorów, z czego 75 proc. stanowiły panie. Uczestnicy dopytują się szczególnie o zagadnienia z zakresu bankowości elektronicznej czy kupowania w sieci. Wiek nie odgrywa jednak roli, gdyż najstarsza uczestniczka szkolona z dziedziny Internetu miała 87 lat — podsumowuje Krzysztof Henel, specjalista z Akademii Allegro.
Emerytura na e-koncie
Czasy, gdy listonosz pukał do drzwi z emeryturą, mijają bezpowrotnie. Zakład Ubezpieczeń Społecznych zainicjował program “Emerytura na koncie bankowym”, który ma zmniejszyć ilość świadczeń dostarczanych bezpośrednio do odbiorców. Jak pokazują statystyki instytucji, już 59 proc. emerytów korzysta z możliwości otrzymywania swoich pieniędzy na konto bankowe. A jeszcze w 2005 roku pieniądze płynęły w ten sposób tylko do 44,5 proc. seniorów.
W kolejce po starszego klienta ustawiają się również banki – w konkursie ZUS na najlepsze oferty kont osobistych dla emerytów, zwyciężyły: Bank PEKAO S.A. oraz Bank Pocztowy, które przedstawiły najkorzystniejsze propozycje. Bank Pocztowy oferuje usługę “Zlecenia wypłaty”, czyli cykliczne bądź jednorazowe dostarczenie wybranej kwoty przez listonosza bezpośrednio do domu, zaś PEKAO S.A. – Pakiet Pomocy Domowej obejmujący pomoc medyczną lub wybranego fachowca w razie nagłego wypadku lub awarii. Internetowe konto bankowe umożliwia łatwe zarządzanie finansami i kontrolę wydatków. Ustalenie zleceń stałych pozwala “zapomnieć” o płaceniu rachunków; należności będą automatycznie pobierane z konta.
Zakupy spożywcze do domu, czyli ułatwienie dla seniorów
Seniorzy również coraz częściej kupują w sieci. Sporym udogodnieniem dla starszych osób może być robienie zakupów spożywczych bez wychodzenia z domu. E-delikatesy stopniowo wkraczają na polski rynek
: – Usługę tę oferują niektóre supermarkety, np. Tesco, Alma, Piotr i Paweł, najczęściej na terenie dużych miast, a także niezależne od nich sklepy internetowe np. DoDomku.pl, BDSklep.pl czy A.pl. Zakupy są dostarczane do domu klienta, bez dodatkowych opłat jeśli zrobimy zakupy za minimalną kwotę, np. w Piotrze i Pawle jest to 80 zł — wyjaśnia Tomasz Henel z Akademii Allegro. Wybór formy płatności (kartą, gotówką lub przelewem) oraz czasu i formy dostawy ułatwia dokonanie zakupów, które zostaną dostarczone wprost pod drzwi.
Polacy w wieku 55+ w sieci szukają również rozrywki. Dostęp do najświeższych wiadomości, serwisów informacyjnych i tematycznych to możliwość bycia “na bieżąco” w świecie, który cały czas przyspiesza. W sieci pojawia się coraz więcej portali dedykowanych osobom starszym: senior.pl, bycseniorem.pl czy seniorzy.pl, które poruszają najbardziej aktualne tematy dotyczące zdrowia, porad i stylu życia, a także zrzeszają swoich użytkowników na forach dyskusyjnych.
Dziadek i babcie na NK, czyli druga młodość
W Internecie można znaleźć również wiele stron dotyczących hobby, odświeżyć zapomnianą lub znaleźć nową pasję. Dla działkowiczów pomocny może się okazać swiatkwiatow.pl, jeden z większych portali ogrodniczych, gdzie znaleźć można porady dotyczące uprawy roślin balkonowych i ogrodowych. Za pośrednictwem sieci renesans przeżywa dziewiarstwo. Blogi, fora i strony internetowe oferują nowe wzory, wykroje i techniki dziewiarskie. Do najpopularniejszych polskich stron tworzonych przez pasjonatki należą: abc_robotek_na_drutach.republika.pl i blogi: druciarnia.wordpress.com oraz szyciejestpiekne.blogspot.com. Zdjęcia, materiały video czy fachowe porady zachęcają także od aktywnego uczestnictwa w ich tworzeniu.
Seniorzy podbijają też serwisy społecznościowe, głównie po to, by odnaleźć znajomych z dawnych lat. Według raportu “Diagnoza społeczna 2011” 20 proc. emerytów korzysta z serwisu NK.pl, 5% z Facebooka, 8% zaś ma założone konta na obu portalach. Drugą młodość osoby w wieku 55+ przeżywają również na e-serwisach randkowych czy matrymonialnych, np. razem50plus.pl, sympatia.pl, edarling.pl czy swatka.pl. W realnym świecie z pewnością trudniej byłoby zdecydować się im na aktywne poszukiwanie partnera. W sieci zawsze jednak należy pamiętać o zasadach bezpieczeństwa w Internecie. –
Należy zwrócić szczególną uwagę na to, jakie informacje o sobie udostępniamy w sieci. Podzielenie się z nowo poznaną osobą adresem, numerem PESEL czy innymi prywatnymi danymi może mieć negatywne skutki. Dobrze jest stosować zasadę ograniczonego zaufania. — mówi Krzysztof Henel z Akademii Allegro.
Nie bójmy się więc wtajemniczyć seniorów w tajniki komputera. Babcia czy dziadek staną się dzięki temu bardziej samodzielni, otwarci i łatwiej będzie im odnaleźć się w nowej e-rzeczywistości.