Te problemy nie są w żaden sposób związane z infrastrukturą operatora dostarczającego łącze internetowe. Na przykład problem z prawidłowym działaniem sieci Wi-Fi w naszym domu może wynikać z błędnej konfiguracji rutera bezprzewodowego, niewłaściwych sterowników karty sieciowej w komputerze albo np. z powodu zawieszenia się rutera bądź punktu dostępowego. Dzięki temu, że obecnie praktycznie wszystkie urządzenia bezprzewodowe oferują czytelny interfejs konfiguracyjny dostępny za pośrednictwem dowolnej przeglądarki WWW, nie musisz dysponować wieloletnim doświadczeniem administratora sieci, by poradzić sobie w większości kłopotliwych sytuacji dotyczących domowych sieci WLAN.
Rozpocznij od diagnozy problemów z WLAN
1. Sprawdzenie łączności w komputerze
Może się zdarzyć, że karta bezprzewodowa została przypadkowo wyłączona, np. w wyniku omyłkowego naciśnięcia przełącznika Wi-Fi, często obecnego w wielu laptopach. Uruchom Panel sterowania systemu Windows, przejdź do kategorii “Sieć i Internet”, następnie wybierz “Centrum sieci i udostępniania” i po lewej stronie okna, na liście zadań kliknij »Zmień ustawienia karty sieciowej«. Odnajdź teraz ikonkę “Sieć bezprzewodowa” (lub “Wireless Network Connection”) i upewnij się, czy nie widnieje przy niej wpis “Wyłączone”. Jeżeli tak jest, kliknij ikonkę prawym przyciskiem myszki i wskaż w menu kontekstowym polecenie »Włącz«. Jeżeli w oknie nie ma ikony połączenia bezprzewodowego, a komputer korzysta z interfejsu Wi-Fi podłączanego do gniazda USB, upewnij się, czy karta Wi-Fi USB nie wysunęła się z gniazda.
2. Sprawdzenie łączności Wi-Fi w ruterze
Jeżeli po stronie komputera wszystko jest w porządku i karta bezprzewodowa działa, a sieć nie jest dostępna, trzeba sprawdzić ruter. Większość urządzeń wyposażono w sygnalizację świetlną (np. diody LED). Pozwala ona ocenić, czy interfejs Wi-Fi lub WLAN rutera jest aktywny. Niekiedy włączanie bądź wyłączanie komunikacji bezprzewodowej jest możliwe za pomocą dedykowanego przycisku na obudowie rutera. W każdym przypadku stan rutera sprawdzisz, podłączając się do niego kablem sieciowym, a następnie wywołując jego interfejs konfiguracyjny przez przeglądarkę WWW.
3. Testowanie połączenia
Jeżeli dalej są kłopoty z połączeniem, dobrym pomysłem jest przeprowadzenie testu stabilności połączenia z ruterem. Uruchom Wiersz polecenia systemu Windows (użyj skrótu klawiaturowego [Win] + [R], a następnie w wyświetlonym oknie wpisz polecenie »cmd« i naciśnij [Enter]). Wpisz komendę »ipconfig«. Po jej uruchomieniu odszukaj wiersz zaczynający się od słów “Brama domyślna” i zapamiętaj wyświetlony w tym wierszu adres IP (np. 192.168.0.1). To adres IP rutera. Wpisz kolejne polecenie: “ping –t192.168.0.1” (oczywiście wprowadź adres IP właściwy dla twojego rutera). Komputer rozpocznie wysyłanie testowych pakietów sieciowych do rutera – jeżeli łączność zostanie nawiązana, zobaczysz komunikat “Odpowiedź z 192.168.0.1: bajtów=32…”. Jeżeli nie jest wyświetlane nic innego, przerwij działanie polecenia »ping«, naciskając skrót [Ctrl] + [C] i przejdź do punktu 5.
4. Identyfikacja problemu
Czas odpowiedzi w przypadku bezprzewodowego połączenia lokalnego nie powinien przekroczyć kilku milisekund. Jeżeli badanie ping zwraca czas rzędu 20 ms i więcej, problem leży w optymalizacji połączenia (przejdź do punktu 6.), natomiast jeżeli wyświetlany jest komunikat “Upłynął limit czasu żądania”, oznacza to brak sieci Wi-Fi. Komunikat “Host docelowy jest nieosiągalny” oznacza, że sieć Wi-Fi działa, ale połączenie nie może być nawiązane.
5. Odpowiednia lokalizacja sprzętu
Długie czasy odpowiedzi na pakiety ping czy bardzo słaby wskaźnik mocy sygnału sieci bezprzewodowej oznaczają, że chociaż połączenie bezprzewodowe działa, sygnał jest zbyt słaby, by wydajnie przekazywać dane. Warto zmienić ustawienie anten w ruterze, przestawić komputer bądź – jeżeli korzystamy z interfejsu Wi-Fi na USB w komputerze stacjonarnym – zastosować przedłużacz USB i umieścić klucz USB z Wi-Fi w miejscu, w którym odbiór fal radiowych sieci Wi-Fi będzie lepszy. Podczas przenoszenia można cały czas mieć uruchomione narzędzie ping i obserwować, czy zmiana lokalizacji wpływa korzystnie na połączenie. Zdarza się, że przesunięcie o kilka centymetrów znacząco poprawia jakość połączenia.
6. Optymalizacja wydajności
Skorzystaj z programu InSSIDer Office. Narzędzie wyświetli dokładne informacje o wszystkich sieciach bezprzewodowych znajdujących się w okolicy i pozwoli wykryć, czy zła jakość połączenia z domową siecią Wi-Fi nie jest np. wynikiem zakłóceń powodowanych przez inne sieci. InSSIDer dla każdej sieci wyświetli nie tylko moc sygnału, ale i kanał, w jakim dana sieć działa (kolumna Channel). Jeżeli zaobserwujesz wiele sieci korzystających z tego samego kanału co twój, to odkryłeś właśnie najbardziej prawdopodobne źródło problemów. Za pomocą webowego panelu konfiguracyjnego rutera zmień kanał na inny (wybierz 1, 5, 9 lub 13, wyświetli dokładne informacje o wszystkich sieciach bezprzewodowych znajdujących się w okolicy, oczywiście jeżeli nie są zatłoczone).
7. Zwiększenie tempa
Jeżeli dzięki programowi InSSIDer sprawdziłeś, że w twojej okolicy “eter” jest wyjątkowo mało zatłoczony (nie więcej niż jedna, dwie inne sieci Wi-Fi o bardzo słabym sygnale), możesz pokusić się o zwiększenie wydajności własnej sieci Wi-Fi poprzez tzw. poszerzenie pasma kanału radiowego wykorzystywanego w twojej sieci. Odpowiednia opcja powinna być dostępna w ustawieniach konfiguracyjnych sieci Wi-Fi w interfejsie webowym rutera.
8. Inwestycja w sprzęt
Gdy diagnostyka i sposoby optymalizacji programowej zawiodą, zwiększenie efektywności sieci Wi-Fi może wymagać dodatkowych urządzeń. Warto np. zastąpić część sieci Wi-Fi adapterami PLC (sieć przez gniazdka elektryczne). Można też kupić urządzenie zwane repeaterem Wi-Fi, będące swego rodzaju wzmacniaczem sygnału Wi-Fi, znacznie zwiększającym zasięg i wydajność bezprzewodowej domowej sieci WLAN. Jeżeli twój ruter obsługuje wyłącznie stary standard 802.11g (albo jeszcze starszy 802.11b), to znaczny skok jakości odczujesz po zakupie rutera 802.11ac/n.
Powolne łącze?
1. Pomiar szybkości łącza
Jeżeli pomiędzy komputerem a ruterem połączenie działa bez zarzutu, sprawdź prędkość łącza internetowego. Zacznij od bezpośredniego podłączenia komputera do rutera kablem LAN. Uruchom na komputerze przeglądarkę internetową, odwiedź serwis www.speedtest.net/pl/ i kliknij wyświetlony w oknie przeglądarki przycisk »Rozpocznij test«. Po kilkunastu sekundach wyświetlone zostaną wyniki pomiaru zawierające czas odpowiedzi serwera (ping), prędkość pobierania danych oraz szybkość ich wysyłania do Sieci. Uzyskane parametry powinny odpowiadać w przybliżeniu oficjalnym parametrom wykupionego łącza internetowego.
2. Pomiar dostępności serwisu
Jeżeli pomiar szybkości łącza daje wyniki zbliżone do spodziewanych parametrów łącza, ale obserwujesz wyraźny spadek wydajności podczas korzystania z określonych usług online, możliwe, że problem leży po stronie serwera internetowego lub punktów pośredniczących. Aby to sprawdzić, posłuż się narzędziami dostępnymi z poziomu Wiersza polecenia. Wprowadź komendę »tracert [nazwa domeny docelowej]«, np. »tracert chip.pl« (powtórz ten test dla różnych domen i serwerów). Wynik to lista opisująca trasę pakietów wysyłanych z komputera do docelowego miejsca w sieci będącego parametrem komendy »tracert«. Jeżeli opóźnienia na każdym “przystanku” nie wynoszą więcej niż kilkanaście milisekund, połączenie jest bardzo dobre, ale już opóźnienie powyżej 100 ms może oznaczać jakiś problem z danym węzłem sieci.
3. Restart modemu i rutera
Jeżeli szybkość połączenia mimo wielokrotnie ponawianej diagnostyki znacząco odbiega od wykupionych parametrów, to niestety nie mamy za wielkiego pola manewru. W przypadku technologii DSL lub LTE można spróbować restartu połączenia – za pomocą panelu konfiguracyjnego rutera należy rozłączyć modem DSL/LTE, a następnie ponownie nawiązać połączenie. Jeżeli tego typu rozwiązanie nie pomoże, to zanim skontaktujesz się z pomocą techniczną usługodawcy, warto jeszcze przeprowadzić kompletny restart rutera, odłączając mu zasilanie na co najmniej 10 sekund.
Najlepsze oprogramowanie do sieci WLAN
Ekahau Heatmapper
Znakomity program do analizy siły sygnału sieci bezprzewodowej. Najlepiej zainstalować na laptopie z kartą Wi-Fi. Zadaniem użytkownika jest obchód pomieszczeń z aktywnym Heatmapperem. Pojedyncza sesja nie może trwać dłużej niż 15 minut, ale to wystarczy do dokładnego sprawdzenia mieszkania, w którym ma działać WLAN.
Xirrus Wi-Fi Inspector
Aplikacja ułatwi rozwiązywanie różnych problemów z sieciami Wi-Fi. Potrafi monitorować parametry wszystkich sieci Wi-Fi znajdujących się w zasięgu interfejsu bezprzewodowego. Umożliwia też wykrycie “złośliwych” punktów dostępowych w okolicy, a także udostępnia funkcje szczegółowego pomiaru wydajności sieci bezprzewodowej.
Angry IP Scanner
Narzędzie do skanowania sieci (nie tylko Wi-Fi). Pozwala przeskanować dowolną pulę adresów IP wraz z portami IP. Ponadto program potrafi wydobyć z odczytanych danych takie informacje jak nazwy poszczególnych komputerów i urządzeń dostępnych w sieci. Jego funkcjonalność może być rozbudowywana za pomocą apletów w języku Java.
Wireshark
Najpopularniejszy na świecie analizator protokołów sieciowych. Umożliwia przechwycenie każdego pakietu sieciowego przechodzącego przez interfejs sieciowy komputera. Aplikacja pozwala doświadczonemu użytkownikowi dokładnie monitorować dowolny ruch sieciowy inicjowany przez jakikolwiek program czy usługę.
WiFi Analyzer (Android)
To program dla posiadaczy smartfonów i tabletów z Androidem. WiFi Analyzer dostarczy kompletu informacji na temat mocy sygnału, zakresu, kanałów, interferencji i zasięgu wszystkich sieci bezprzewodowych w okolicy. Dzięki niemu, można na bieżąco obserwować wpływ zmiany miejsca lokalizacji rutera sieci domowej na poprawę działania sieci WLAN.
Inssider Office
Rozbudowane narzędzie diagnostyczne do sieci bezprzewodowych. Aplikacja podaje dokładne dane na temat poszczególnych urządzeń. Wyświetla także, z jakich kanałów radiowych korzystają aktywne urządzenia Wi-Fi. Inssider Office podpowiada, w jaki sposób ulepszyć sieć bezprzewodową w celu uzyskania optymalnej wydajności.