Z odrobiną wiedzy ta różnorodność staje się jasna. Dla większości przeciętnych użytkowników szczególnie interesująca powinna być platforma Intel Socket 1150, która od strony CPU oznacza aktualne procesory Haswell i Broadwell. Wśród nich można znaleźć modele spełniające nasze wymagania i przyjazne naszemu portfelowi. Tymczasem mniejszy konkurent Intela, czyli AMD, pod względem wydajności, a przede wszystkim efektywności już nie nadąża – dlatego procesory AMD ze zintegrowanym układem grafi cznym (APU) polecane są tylko w szczególnych przypadkach.
Zakup płyty głównej – mimo obszernej oferty – również może być prosty. Wystarczy wybrać aktualny chipset, niezbędne funkcje i renomowanych producentów, zapewniających dobre wsparcie, oraz modele w najkorzystniejszej cenie. Podobnie należy postępować z pamięcią operacyjną, która przede wszystkim musi być zgodna z CPU. Objaśniamy nie tylko kryteria wyboru dla poszczególnych komponentów, ale polecamy też konkretne modele procesorów i płyt głównych, zależnie od przeznaczonego na nie budżetu.
Procesor: ma być wydajny
Wśród procesorów desktopowych standardy wyznacza intelowska generacja Haswell – i przez pewien czas to się nie zmieni. Równie szybka, ale bardziej wydajna energetycznie, kolejna generacja Broadwell w znaczącej liczbie pojawiła się tylko dla notebooków. Z kolei następna generacja – Skylake, przynosi kilka nowości, zwłaszcza w budowie komputera: nowy Socket 1151, szybsze, pojemniejsze i wydajniejsze moduły RAM DDR4, natywną obsługę SATA Express dla znacząco szybszych, wbudowanych napędów SSD. A właściciele notebooków ze Skylake mogą się cieszyć bezprzewodowym ładowaniem.
Komponenty dla starszych gniazd, takich jak 1155, 1156 i 775, są nadal dostępne, ale powinniśmy się nimi zainteresować tylko jako częściami zamiennymi. Dla intelowskiej wyższej półki z gniazdami 2011 i 2011-3 procesory, płyty główne i pamięci są bardzo drogie, a większość użytkowników domowych i tak nie wykorzysta ich mocy. Najnowszy model AMD plasuje się gdzieś między produktami Intela dosłownie sprzed kilku lat – gros procesorów i płyt głównych na platformę AMD z najwyższej półki (AM3+) pochodzi z 2012 roku. Odpowiednie procesory AMD FX z pewnością nie są dość mocne, a na dodatek bardzo energochłonne. Topowy model AMD FX-9590 (ok. 1100 zł) ma wydajność niewiele większą niż Intel Core i5-4690 (ok. 970 zł), a jego współczynnik maksymalnej mocy traconej wynosi 220 watów, podczas gdy dla Intela są to 84 waty. Dysponując platformą FM2+, Teksańczycy mają przynajmniej jedną alternatywę dla tanich komputerów do gier.
Polecany procesor: i5 do wszystkiego
Intelowska seria i3, i5 i i7 bazuje na architekturze Haswell – są to 64-bitowe, wielordzeniowe procesory wykonane w 22-nanometrowym procesie technologicznym. Ta informacja jest szczególnie
istotne później – przy wyborze płyty i chipsetu: wszystkie nasze rekomendacje odnoszą się do serii Haswell Refresh, która charakteryzuje się nieco wyższym taktowaniem niż poprzednicy. Aby je odróżnić, należy spojrzeć na przedostatnią cyfrę oznaczenia procesora, która w Haswell Refresh jest większa o 2. Dla przykładu model i5-4690 to wersja Haswell Refresh poprzednika o oznaczeniu i5-4670. Ogólnie rzecz biorąc: im wyższa czterocyfrowa liczba, tym szybszy procesor. Ważną różnicą między modelami z serii i3, i5 i i7 jest wyposażenie (chodzi o rdzenie procesora, wątki i pamięć podręczną), które zależnie od oprogramowania ma różny wpływ na wydajność. A zatem dwurdzeniowy i3 podczas gier i obsługi innych słabo zoptymalizowanych pod kątem wielowątkowości
aplikacji może okazać się zaledwie kilka procent wolniejszy niż dwu- lub trzykrotnie droższy i7. W zastosowaniach, gdzie wątki uruchamiane są równolegle – np. w złożonych operacjach w Excelu czy podczas kompresji danych – czterordzeniowe i5 i i7 zostawiają i3 w tyle. Jako że należąca do głównego nurtu seria i5 jest pod każdym względem dobrze zaopatrzona, w różnorodnych zastosowaniach oferuje stale dobrą efektywność, dlatego też “największy” a zarazem najbardziej przyszłościowy model i5-4690 polecamy (jako wszechstronny) większości użytkowników. Okrojona seria i3 w przypadku standardowego oprogramowania oraz w grach również zapewnia przyzwoitą wydajność, jednak mocno niedomaga w zadaniach wymagających wielowątkowości, takich jak kodowanie wideo. Kto we wspomnianych sytuacjach może wykazać się cierpliwością, za i3-4150 – zdobywcę CHIP Econo – zapłaci tylko 500 zł. Spośród wszystkich procesorów i-Core w Top 10 ten ma zdecydowanie najlepszy stosunek efektywności do ceny.
Jeśli budujemy tańszy komputer z przyzwoitą wydajnością 3D, przychodzi pora na AMD i jego A10-7870K (ok. 600 zł). Wydajność jego procesora jest nieco niższa niż i3-4150, ale znajdziemy w nim
najmocniejszy zintegrowany układ graficzny. W efekcie A10-7870K pozwala na zbudowanie taniego komputera do gier bez dodatkowej karty graficznej, na którym zagramy nawet w wymagające GTA V – o ile wybierzemy opcję wyświetlania z gorszymi parametrami grafiki. Z 95 watami maksymalnej mocy traconej (TDP) A10 zużywa znacznie więcej energii niż Intele (i3: 54 waty, i5: 84 waty), jednak ze względu na brak dodatkowej karty graficznej i tak mamy dość oszczędną platformę do zabawy.
Dobrze wybierz płytę główną
Najtańszym źródłem wszelkich komponentów PC są sklepy internetowe, których na naszym rynku działa wiele. Na stronach dobrych sprzedawców możemy ograniczać wybór przez różne filtry tak, aż zostaną tylko produkty mające pożądane właściwości. Aby znaleźć płytę główną, przechodzimy do kategorii »Elektronika | Części PC | Płyty główne«. Modele z Socket 1150 stanowią oddzielną podkategorię (bądź wybieramy je, aktywując jeden z pierwszych filtrów). Krok po kroku ograniczamy wybór, stosując kolejne filtry.
Chipset: wybierz najmocniejszy
Do zestawów z gniazdem Socket 1150 polecamy płyty z chipsetem Intel Z97, a dla gniazd AMD FM2+ – takie z AMD A88X. To są obecnie najnowsze i najlepsze chipsety, dla których wybór płyt jest największy. Decydując się na tańszy chipset, oszczędzimy niewiele, a pozbawimy się wielu możliwości przy budowie i przyszłej modernizacji peceta.
Gwoli wyjaśnienia: chipset jest centralną jednostką sterującą, od której zależy komunikacja pomiędzy CPU a wszystkimi innymi komponentami. Dla intelowskiego Socketu 1150 dostępne są różne klasy: “Hxx” oznacza konsumencką klasę średnią, “Zxx” to konsumencka klasa wyższa. Biznesowe chipsety oznaczone są jako “Qxx” (m.in. funkcje zdalnego sterowania) i “Bxx” (znacznie okrojony). Pierwsza z dwóch cyfr oznacza generację chipsetu: “9x” jest najnowsza, poprzednia “8x” jest niemal identyczna – dla procesorów Haswell Refresh konieczna może się okazać aktualizacja BIOS-u. Druga cyfra wskazuje, ile funkcji jest aktywnych: “x7” oznacza brak ograniczeń, “x1” to bardzo okrojony wariant podstawowy.
Rozmiar: mniejsza jest tańsza
To, który z trzech popularnych formatów najlepiej wybrać – ATX, μATX czy Mini ITX – zależy w pierwszej kolejności od wielkości obudowy. Mniejsze wersje zawsze da się zamontować we wszystkich większych obudowach. Jeśli nic nie przemawia przeciwko, najlepiej wybrać mniejszy format i zaoszczędzić kilka złotych: z reguły najdroższe są płyty ATX, na drugim miejscu (z uwagi na mniejszą ilość) są modele Mini ITX. Najtańsze są płyty μATX.
W kwestii wydajności rozmiar nie ma znaczenia. Im większa płyta, tym więcej znajduje się na niej slotów. Obecność dwóch slotów PCI-E 3.0 x16 jest istotna tylko dla wymagających graczy, którzy poszukują systemu z myślą o konfiguracji z dwiema wydajnymi kartami graficznymi. Dla przeciętnego użytkownika ważniejsza jest liczba slotów pamięci RAM. Tych płyty Mini ITX (oraz większość ATX i μATX) mają tylko dwa, które z uwagi na polepszenie efektywności od początku powinny być w pełni obsadzone. Z tego względu polecamy wybierać cztery sloty RAM, z czego dwa wypełniamy modułami o pojemności 4 GB każdy, a kolejne pozostawiamy do uzupełnienia w przyszłości dodatkowymi
modułami do 16 GB.
Interfejsy: koniecznie aktualne
USB 3.1, z uwagi na brak (do tej pory) szybkich zewnętrznych dysków, wydaje się zbędne – jednak w ciągu dwóch lub trzech lat może się to zmienić. Nie należy się więc bać niewielkiej dopłaty za USB 3.1, a do tego czasu korzystać z kompatybilnego USB 3.0. Powinniśmy też poszukiwać złączy M.2 oraz SATA Express, które w lepiej wyposażonych płytach z chipsetem Z97 są już standardem. Raczej krytycznie podchodzimy do płyt zaopatrzonych w adaptery WLAN. Za obecność najnowszego standardu WLAN ac producenci każą sobie słono płacić. Ponadto jeśli idzie o wydajność, często lepiej wybrać dobry adapter WLAN na USB, np. Netgear A 6210 (ok. 170 zł), wyposażony w długi kabel USB 3.0, który zdecydowanie ułatwi wybór najlepszego miejsca montażu.
CHIP przestrzega: wsparcie jest ważne
Po zastosowaniu wszystkich istotnych filtrów lista płyt głównych z ponad stu powinna skurczyć się do garstki. Renomowanymi i dobrze rozpowszechnionymi na rynku detalicznym producentami są: ASRock, Asus, Gigabyte i MSI. Aby zdecydować się na sprzęt jednego z nich, przeszukaj dokładnie opis produktu na stronie sklepu i zapoznaj się z warunkami gwarancji – trzyletnia zamiast rocznej stanowi ważny argument. Odwiedź również stronę produktu w witrynie internetowej wytwórcy i upewnij się, że dla twojego systemu operacyjnego dostępne są zaktualizowane sterowniki. Wybierając płytę od jednego z wyżej wymienionych producentów, zasadniczo nie popełnisz gafy. Gdy wzięliśmy pod uwagę opisane przez nas kryteria, efektem zbierania danych do artykułu był wybór Asusa Z97-A/USB 3.1 (ok. 720 zł) jako najlepszej płyty dla CPU ze złączem 1150. Dla AMD A10-7870K tą samą metodą wybraliśmy płytę MSI A88X-G45 Gaming (ok. 430 zł). Dopełnieniem zestawu składającego się z płyty głównej i procesora są pamięci. Dla platformy Intel 1150 są to DDR3-1600, dla
AMD A10-7870K – DDR3-2133. Większość użytkowników powinna być zadowolona z zestawu 2x 4 GB SO-DIMM, ale w przypadku bardziej wymagających systemów powinno to być 2x 8 GB. Zestawy
od markowych producentów, takich jak ADATA, Corsair, Crucial, G.Skill, Kingston, Mushkin, Patriot czy Transcend, zwykle nie powodują problemów. Kto chce mieć pewność, może sprawdzić na stronie producenta płyty czy konkretny moduł został przetestowany z wybraną płytą i czy producent gwarantuje jego działanie.