Cthulhu Macula – tajemnice plamy w kształcie wieloryba na Plutonie

Cthulhu Macula – wielka czerwona plama na powierzchni Plutona, przypominająca kształtem wieloryba, może nie być tym, co naukowcom wydawało się przez lata. Ostatnie badanie rzucają nowe światło na tajemnice tej planety karłowatej.
Pluton

Pluton

Cthulhu Macula jest jedną z cech charakterystycznych powierzchni Plutona. To wydłużony ciemnordzawy obszar o długości 2990 km, rozciągający się wzdłuż równika planety karłowatej. Poznaliśmy go dzięki sondzie New Horizons, która w 2015 r. zbliżyła się do Plutona i ujawniła tajemniczy obszar.

Pierwsze badania wykazały, że Cthulhu Macula to równina zbudowana z tholinów. Są to związki organiczne powstające w sposób abiogeniczny (bez udziału organizmów żywych). Tworzą się ze związków zawierających węgiel (np. metanu czy dwutlenku węgla), które są poddawane działaniu promieniowania UV. Nie występują naturalnie na Ziemi, ale są rozpowszechnione w całym zewnętrznym Układzie Słonecznym. Tholiny zwykle mają kolor czerwonawo-brązowy.

Teraz okazało się, że Cthulhu Macula na Plutonie to wcale nie skupisko tholinów.

Zauważalne różnice

Zespół naukowców z Uniwersytetu Technicznego w Delft pod kierownictwem Marie Fayolle wytworzył tholiny w warunkach laboratoryjnych. Uczeni sprawdzili, jak odbijają one światło i porównali to z obserwacjami pochodzącymi z Plutona. Okazało się, że sygnatury spektralne nie do końca się zgadzają. Jak to możliwe?

Na podstawie zrekonstruowanych widm odbicia i bezpośredniego porównania z danymi z New Horizons, niektóre tholiny odtwarzają poziom fotometryczny dość dobrze w bliskiej podczerwieni. Niemniej jednak, wciąż pozostaje część niedopasowana widma, a pasma absorpcji tholinów obecne w modelowanych widmach są nieobecne w tych zebranych przez instrumenty New Horizons.Marie Fayolle

Wniosek jest prosty. Tholiny zsyntetyzowane w laboratorium pochłaniały nieco więcej światła niż Cthulhu Macula. Oznacza to, że przyczyna zabarwienia Plutona może znajdować się gdzie indziej. Inne zabarwienie tholinów wykrytych przez New Horizons może wynikać z udziału innych procesów, których mechanizmy nie są nam jeszcze do końca znane.

Pluton

Jedna z hipotez mówi, że opadające na powierzchnię Plutona tholiny są bombardowane przez promieniowanie kosmiczne, co może zmieniać wzorce pochłaniania i odbijania światła. Według innej możliwości, powierzchnia Plutona w regionach Cthulhu Macula może być bardziej porowata niż oczekiwano (np. z powodu sublimacji lodu), co zmienia rejestrowane widma światła. Trzeci wariant mówi, że z powodu słabego pola grawitacyjnego tholiny na Plutonie mogą tworzyć porowatą skorupę, która zachowuje się nieco inaczej niż związki w laboratorium.