Optyczny przejściowy teleskop do obserwacji fal grawitacyjnych (ang. The Gravitational-wave Optical Transient Observer, GOTO) powstanie z inicjatywy brytyjskich naukowców z Uniwersytetu Warwick i kooperujących z nimi badaczy z australijskiego Monash University. Teleskop będzie szukał w kosmosie optycznych śladów występowania fal grawitacyjnych.
Czytaj też: Uśpiona czarna dziura nowym łupem naukowców. Udało się ją zlokalizować
Obiekt będzie składał się z dwóch układów na półkuli północnej i południowej. Dzięki temu całe nocne niebo zostanie pokryte przez jeden system – prędkość i dokładność w detekcji fal grawitacyjnych i ich źródeł będzie zdecydowanie większa niż w przypadku innych obserwatoriów.
Duncan Malloway z Monash University w Australii o projekcie mówi tak:
Nowe obserwatoria dadzą nam ogromną poprawę w obserwacji fal grawitacyjnych. Szybkie wykrywanie ich optycznych odpowiedników jest kluczowe do tego, jak wiele możemy o nich samych się dowiedzieć oraz o ich rozpoznawaniu. Pierwszy taki epizod GW170817 zidentyfikowano w 11 godzin. Sieć GOTO może zrobić to w ciągu kilku minut.
Bliźniacze teleskopy – na La Palmie i w Australii
Pozostałe obserwatoria charakteryzują się innymi parametrami technicznymi i nie potrafią zawsze wyśledzić źródeł pochodzenia fali grawitacyjnej. GOTO, zdaniem badaczy, wypełni tę lukę w obserwacjach nieba. Będzie ono szukać sygnałów optycznych w widmie elektromagnetycznym, które mogą wskazywać na źródło fali.
Czytaj też: NASA odkrywa nowe egzoplanety wielkości Jowisza
Prototyp takiego teleskopu działa już na wyspie La Palma w archipelagu Wysp Kanaryjskich. Składa się z dwóch systemów – w skład każdego wchodzi osiem osobnych teleskopów o średnicy 40 centymetrów. Równolegle do tego układu powstanie drugi bliźniaczy w australijskim Siding Spring Observatory.
Kiedy GOTO ruszy pełną parą, skanując całe niebo niemal w mgnieniu oka? Naukowcy podają, że w 2023 roku. Ich zdaniem, rozwój nauki o falach grawitacyjnych oraz poznawanie źródeł ich pochodzenia jest niezwykle istotny. Dzięki temu możemy poznać ewolucję wielu obiektów kosmicznych i opisać warunki, w jakich one powstawały.