Co otrzymujemy wraz z Z790 Aorus Elite AX?
Aorus dołącza do płyty tylko podstawowe dodatki. Otrzymujemy więc instrukcję, antenę WIFi, G Connector i dwa kable SATA. Antena jest na kablu, więc możecie ją postawić gdzie Wam się podoba. Pozostałe dodatki są standardowe i widać, że producent starał się na tym zaoszczędzić.
Wygląd Z790 Aorus Elite AX
Płyta wygląda dobrze. Jest cała czarna, a wyróżnia ją szary radiatorem na dysk – szkoda, że też nie jest czarny. Mamy lekkie podświetlenie pod radiatorem chipsetu i to tyle. Jeśli nie lubicie mocnego RGB to powinna Wam przypaść do gustu. Plusem z pewnością jest zintegrowana zaślepka portów I/O. Sama płyta to konstrukcja ATX o wymiarach 305 x 244 mm.
Czytaj też: Test procesora Intel Core i9-13900K
Budowa Z790 Aorus Elite AX
Płyta oczywiście wspiera procesory 12. i 13. generacji Intela. Sekcja zasilania ma 16 (VCore 70 A)+1 (VCCGT 60 A)+2 (VCCAUX) fazy. Za chłodzenie odpowiadają dwa spore radiatory oraz 6 mm ciepłowód. Są też termopady 7,5 W/mK. Wygląda to dosyć solidnie i zobaczymy, jak wypadną temperatury w testach. Zasilanie odbywa się z dwóch złączy 8-pin, co jest standardem przy lepszych płytach głównych
Z790 Aorus Elite AX ma cztery złącza M.2. Górne ma linie z procesora i wspiera dyski 22110/2280 PCI-E 4.0 x4. Ma ono również spory radiator, który powinien zapewnić niskie temperatury podczas pracy. Do dyspozycji mamy jeszcze dwa złącza 22110/2280 PCI-E 4.0 x4 oraz jedno 22110/2280 PCI-E 4.0 x4 i SATA. Trzy złącza umieszczone są jeden pod drugim pod górnym złączem PCI-E dla kart graficznych. One również mają radiator, choć jest on mniejszy niż w przypadku górnego. Płyta ma również sześć złączy SATA 6 Gb/s, które umieszczone zostały po prawej stronie konstrukcji.
Konstrukcja ma miejsce na cztery pamięci RAM o maksymalnej pojemności 128 GB i prędkości 7600 MHz. Nie zabrakło oczywiście wsparcie dla XMP, więc bez problemów ustawicie w BIOS odpowiednie parametry. Warto tutaj też zwrócić uwagę, że maksymalne taktowanie RAM jest większe niż w przypadku odpowiednika na Z690.
Płyta ma trzy sloty PCI-E. Górne obsługuje urządzenia do 5.0 x 16, a pozostałe dwa x16 do 4.0. Pomiędzy górnym złączem a pozostałymi jest sporo przerwy. Złącze to jest także wzmacniane i ma jedną ciekawą rzecz – PCIe EZ-Latch. Przycisk do zwalniania blokady jest powiększony i wyciągnięty obok radiatora na dysk. Dzięki temu bez problemów powinniście wyjąć kartę graficzną. Rozwiązanie nie jest może tak fajne, jak przycisk Asusa, ale z pewnością ułatwi wymianę karty graficznej. W praktyce sprawdza się ono dobrze i nie ma problemów jak np. w przypadku Z690 Aorus Ultra.
Zastosowany układ dźwiękowy to Realtek ALC897. Jest to podstawowy układ i na płycie o wyższej cenie powinno być już coś lepszego. Karta sieciowa LAN to Realtek 2.5 GbE, a WiFi to Intel Wi-Fi 6E AX211 ze wsparciem dla Bluetooth 5.3. Mamy więc bardzo dobrą łączność z siecią, która powinna zapewnić wyciągnięcie maksymalnych prędkości z łącza.
Z790 Aorus Elite AX oferuje następujące złącza:
- 1x CPU Fan,
- 1x water cooling CPU fan,
- 3x system fan,
- 1x system fan/ water cooling pump,
- 2x ARGB,
- 2x RGB,
- 1x złącza do panelu przedniego obudowy,
- 1x audio,
- 1x USB-C 3.2 Gen2,
- 1x USB 3.2 Gen1,
- 2x USB 2.0,
- 2x Thunderbolt,
- 1x TPM.
Co ciekawe mamy również przycisk Q-Flash, reset oraz Clear CMOS. Liczba złączy jest dosyć spora i spokojnie wystarczy przy budowie nowego PC. Plusem z pewnością są przyciski na samej płycie, których zbyt często nie znajdziemy w konstrukcjach o podobnej cenie. Złącza pod wentylatory znajdują się na górze i na dole – szkoda, że nie ma jeszcze z boku. Płyta ma również diody diagnostyczne ułatwiające wykrycie problemu jeśli ten występuje. Generalnie jest dobrze i pod płytę podłączycie praktycznie co chcecie.
Tak jak wspominałem tylna zaślepka jest zintegrowana z płytą, co jest kolejnym plusem. Z tyłu znajdziemy też:
- 1x USB-C 3.2 Gen2x2,
- 2x USB 3.2 Gen2,
- 3x USB 3.2 Gen1,
- 4x USB 2.0,
- 2x wyjścia na antenę WiFi,
- 1x HDMI 2.0,
- 1x DisplayPort 1.2,
- 1x RJ-45,
- 1x optical S/PDIF,
- 2x audio.
Aorus znowu postawił tylko na dwa złącza audio, co moim zdaniem jest sporym minusem – co jeśli macie konfigurację głośników wymagającą większą ilość złączy? DisplayPort wspiera też tylko wersję 1.2. Z tyłu nie znajdziemy przycisków, ale są one na samej płycie, więc tutaj powiedzmy, że jest ok. W tej konstrukcji widziałbym też trochę mniejszą liczbę złączy USB 2.0, a większą USB 3.2. Poza tym żadnych innych uwag nie mam.
BIOS Z790 Aorus Elite AX
Tutaj powinny znaleźć się screeny, ale niestety nie chciały się one wykonać – płyta dawała informacje, że nie może zapisać pliku, albo, że został zapisany, ale pendrive był pusty – coś ewidentnie nie działało. Sam BIOS jest typowy dla Aorusa. Różne opcje mamy sensownie poukładane i szybko je znajdziemy. Podkręcanie procesora nie sprawia problemów, a w trybie Easy łatwo włączycie choćby profil XMP. Płyta oferuje także łatwe zarządzanie wentylatorami. Domyślne opcje to również zdjęte limity mocy, czyli jak zwykle u Aorusa. Ciekawą opcją w przypadku 13900K jest tryb Instant 6 GHz, która podbija maksymalne taktowanie dwóch rdzeni do 6 GHz.
Testy przeprowadziłem przy domyślnych ustawieniach BIOS, czyli zdjętych limitach mocy. Włączyłem jedynie profil XMP pamięci.
Testy – CrystalDiskMark
CrystalDiskMark pozwala na ocenienie wydajności dysków podłączonych do różnych złączy. Sprawdziłem tutaj działanie Adata SE800 1 TB na złączach USB oraz Adata SU650 120 GB na SATA. W przypadku M.2 mowa jest o dysku systemowym Samsung 970 Evo 1 TB. Tutaj warto zwrócić uwagę na samą temperaturę tego dysku ukrytego pod radiatorem. Pod obciążeniem zanotowałem 47°C i 73°C (dysk ma dwa czujniki).
Testy – Cinebench R23
Cinebench to popularny benchmark bazujący na Maxon Cinema 4D. Pozwala on na dobrą ocenę wydajności procesorów i często pojawia się w przeciekach. W testach wykorzystałem wersję R23 oraz testy jedno i wielowątkowe.
Testy – POV-Ray
POV-Ray to kolejny program mający wbudowany benchmark. Tym razem pozwala on na tworzenie obrazów z wykorzystaniem ray tracingu i służy głównie do tworzenia grafiki 3D. W testach wykorzystałem benchmark jedno i wielowątkowy.
Testy – Corona Benchmark
Silnik renderujący Corona dostępny jest Autodesk 3ds Max oraz Cinema 4D. Co ważne, nie wspiera on GPU, więc wydajność CPU jest tutaj kluczowa. W testach skorzystałem z benchmarka przygotowanego przez twórców, który dobrze sprawdza się w praktyce.
Testy – V-Ray Benchmark
W tym programie miałem już okazję wykonać test kart graficznych – znajdziecie go tutaj. Tam też jest krótki opis. Twórcy V-Ray udostępnili darmowy benchmark, który to właśnie wykorzystałem w poniższych testach.
Testy – 3DMark
3DMark pozwala na ocenienie wydajności danego zestawu w środowisku 3D. Fire Strike wykorzystuje API DirectX 11, a Time Spy DirectX 12. Są to benchmarki często wykorzystywane np. w testach kart graficznych. Na wykresach możecie zobaczyć całkowity wynik uzyskany przez sprzęt.
Testy – gry
Na koniec przeprowadziłem testy w trzech grach: Far Cry 6, Shadow of the Tomb Raider oraz Metro Exodus Enhanced Edition. Testy wykonałem w rozdzielczości 1920 x 1080 px przy ustawieniach kolejno: Ultra, Najwyższe i Ultra. W przypadku Metra ustawienia RT pozostawiłem domyślne (RT: High, Reflections: Hybrid), a DLSS wyłączony. W pozostałych grach RT, DLSS czy FSR pozostały wyłączone. Testy przeprowadziłem przy wykorzystaniu wbudowanych w gry benchmarków.
Temperatury
Testy przeprowadziłem przy wykorzystaniu wielowątkowego testu Cinebench R23, który działał 10 minut. Poniżej możecie zobaczyć zdjęcia termowizyjne wykonane dzięki smartfonowi CAT S61. Temperatury sprawdziłem przed OC (przy zdjętych limitach mocy) oraz po podkręceniu procesora do 5,6/4,5 GHz.
Czujnik na płycie wskazywał tutaj 77°C i 86°C. Z790 Aorus Elite AX dobrze radzi sobie z procesorem, także po OC. Temperatury nie są może najniższe, ale też nie ma tutaj żadnych obaw o przegrzewanie się sekcji. Jak zawsze warto zainwestować w obudowę z dobrym przepływem powietrza, który powinien te wyniki jeszcze obniżyć.
Czytaj też: Test płyty głównej Asus TUF Gaming Z790-Plus WIFI D4
Test Z790 Aorus Elite AX – podsumowanie
Z790 Aorus Elite AX to bardzo fajny model płyty głównej, który dobrze radzi sobie z i9-13900K. Wyniki testów są bez zastrzeżeń, a sama sekcja daje radę nawet po OC. Płyta nie miała problemów z pamięciami 6400 MHz oraz samym OC procesora. BIOS jest typowy dla Aorusa i większość z Was powinna się w nim bez problemów odnaleźć.
Konstrukcja obsługuje pamięci DDR5, ale płyta powinna być też dostępna w wersji DDR4. Plusem testowanej konstrukcji jest wbudowane WiFi, ethernet 2.5 GbE, cztery złącza M.2 z radiatorami, w tym większym na górnym złączu, który dobrze radzi sobie z cieplejszymi dyskami. Górne złącze PCI-E ma również Ez-latch, który ułatwia zwalnianie blokady karty graficznej. Minusem jest audio, które powinno być oparte o lepszy układ. Brakuje mi także standardowych wyjść na tylnym panelu – mamy tylko wejście na mikrofon i wyjście na słuchawki. Liczba złączy USB jest ok, przy czym mogło by być trochę więcej szybszych niż USB 2.0. Same złącza na płycie również oceniam pozytywnie. Kolejną zaletą płyty są trzy przyciski: Q-flash, reset i Clear CMOS umieszczone na samej płycie.
W momencie pisania testu nie znalazłem płyty w sklepach, ale cena powinna wynosić poniżej 2000 zł. Uważam, że za taką kwotę jest to jedna z ciekawszych płyt Z790, która jest warta rozważenia podczas zakupów. Oczywiście same ceny wszystkich modeli Z790 są dosyć wysokie, ale to głównie wina słabej złotówki. Jeśli szukacie ciekawej płyty Z790 w cenie poniżej 2000 zł to uważam, że ten model powinien Was zadowolić.
