Co otrzymujemy wraz z ASRock Z790 PG Lightning?
Dodatki mamy tylko podstawowe. Jest instrukcja, śrubki do dysków oraz dwa kable SATA. Nie znajdziemy w środku nic innego, co już pokazuje, że mamy do czynienia z mocno budżetową propozycją.
Wygląd ASRock Z790 PG Lightning
Płyta jest cała czarna. Nie ma tutaj podświetlenia, ani kolorowych wstawek. Całość zniknie w obudowie, ale jeśli nie lubicie RGB albo Wam na tym nie zależy to powinniście być zadowoleni. Konstrukcja to typowy ATX o wymiarach 305 x 244 mm.
Czytaj też: Test płyty głównej ASRock Z790 Taichi
Budowa ASRock Z790 PG Lightning
Płyta oczywiście obsługuje procesory 12. i 13. generacji Intela. Sekcja zasilania ma 14 (VCore)+1 (VCCGT)+1 (VCC AUX) faz 50 A Dr.MOS (dla VCore + VCCGT). Jest to podobna konfiguracja do Z790 PG Riptide, którą miałem okazję testować. Za chłodzenie odpowiadają dwa radiatory, które nie są zbyt duże i nie ma tutaj ciepłowodu. Do zasilania musicie podłączyć dwie wtyczki 8-pin.
Pod CPU podciągnięte jest jedno złącze M.2 (jedyne z małym radiatorem). Obsługuje ono dyski 2260/2280 PCI-E Gen4x4. Chipset obsługuje trzy kolejne złącza M.2 i tutaj nie ma już radiatorów. Do dyspozycji mamy Hyper M.2 2242/2260/2280 PCI-E Gen4x4, Hyper M.2 2260/2280 SATA + PCI-E Gen4x4 oraz Hyper M.2 2260/2280 PCI-E Gen4x4. Jest też dodatkowe złącze M.2 2230 wspierające kartę WiFi, którą można w razie potrzeby dołożyć. Mamy też dostępne cztery złącza SATA 6.0 Gb/s.
Płyta ma cztery złącza pod pamięci DDR5 o maksymalnej pojemności 128 GB i prędkości 6800 MHz. Oczywiście nie zabrakło wsparcia dla profili XMP 3.0. W sprzedaży powinna być też wersja obsługująca pamięci DDR4.
Górne złącze PCI-E jest wzmacniane, dzięki czemu poradzi sobie nawet z najcięższymi kartami na rynku. Brakuje tutaj mechanizmu ułatwiającego zwolnienie blokady. Złącze to obsługuje PCI-E Gen5x16. Niżej mamy jeszcze jedno złącze PCI-E Gen4x16 oraz trzy PCI-E Gen3x1.
Układ dźwiękowy to Realtek ALC897, więc nie ma co liczyć na bardzo dobrą jakość muzyki. Karta LAN to Dragon RTL8125BG 2.5 Gb/s. Powinna ona zapewnić dobra komunikację przewodową. Tak jak wspominałem, nie ma tutaj akrty WiFi, ale jest na nią miejsce, więc możecie zawsze dokupić i zamontować.
Na płycie znajdziemy złącza:
- 1x CPU Fan,
- 1x CPU/WP Fan,
- 5x Chassiss/WP Fan,
- 1x eDP,
- 1x SPI TPM,
- 1x RGB,
- 3x ARGB,
- 1x audio,
- złącza do przedniego panelu obudowy,
- 1x Thunderbolt AIC,
- 1x USB 2.0,
- 2x USB 3.2 Gen1,
- 1x USB-C 3.2 Gen1.
Liczba złączy jest odpowiednia i pozwoli Wam na podłączenie praktycznie wszystkiego. Mam jednak uwagi do rozmieszczenia niektórych wejść. Dwa ARGB znajdują się z prawej strony, za USB. Tutaj może być ciężko z dotarciem kablami, a same kable będą widoczne bardziej w obudowie. Złącza do wentylatorów rozmieszczone są nawet dobrze, choć brakuje mi chociaż jednego z prawej strony po środku czy nawet niżej. Widać też na płycie, że jest miejsce na jeszcze jedno USB 2.0, ale nie zostało ono wykorzystane. Plusem są za to dwa USB 3.2 Gen1 czy USB-C, co już powinno być standardem. Ciekawostką jest eDP umieszczone z tyłu. Tutaj możecie podłączyć monitor, który ustawicie na boku obudowy (więcej tutaj). Na płycie nie ma wyświetlacza POST (są diody diagnostyczne) ani żadnych przycisków. Jest tylko zworka do resetowania CMOS.
Tylna zaślepka jest zintegrowaną z płytą, co jest plusem. Wiele tańszych płyta ma ją osobną dołączaną. Na tylnym panelu znajdziemy:
- 1x PS/2,
- 1x HDMI,
- 1x USB 3.2 Gen2,
- 1x USB-C 3.2 Gen2x2,
- 5x USB 3.2 Gen1,
- 1x USB 2.0,
- LAN,
- 3x audio.
Mamy też gotowe otwory na anteny WiFi, więc bez problemów możecie decydować się na takie rozwiązanie. Liczba USB nie jest zbyt duża, ale mamy sporo szybszych niż 2.0, więc nie jest źle. Plusem jest USB-C 3.2 Gen2x2, które zapewni dobrą wydajność podłączonych urządzeń. Brakuje mi pełnej konfiguracji audio czy DisplayPort. Nie ma też żadnych przycisków. Ciekawostką jest PS/2 – widzicie jego jakieś zastosowanie w tej konstrukcji?
BIOS ASRock Z790 PG Lightning
BIOS jest bardzo podobny do tego obecnego w Z790 PG Riptide. Mamy więc tryb Easy gdzie można łatwo wybrać XMP pamięci oraz zamontowane chłodzenie. Od tego drugie zależą limity mocy i w przypadku 13900K PL1/PL2 to przy chłodzeniu powietrzem 265/125 W, AiO 120/140 na 265/180, AiO 240/280 na 265/241, a AiO 360/420 na 265/265. Testy wykonałem przy tym ostatnim ustawieniu. Jeśli chcecie podkręcić procesor można zdjąć limity mocy i trzeba odblokować CPU Power Limitation. ASRock sugeruje jednak aby wtedy był bezpośredni nawiew na sekcję. Poza tym mamy łatwe sterowanie wentylatorami, podświetleniem czy sporo innych opcji. Możecie więc bez większych problemów znaleźć i ustawić daną funkcję.
Testy przeprowadziłem po wybraniu AiO 360/420, czyli przy PL1/PL2 = 265 W. Takie ustawienie jest ciekawe, ale wyniki np. w Cinebench R23 będą z pewnością niższe niż przy zdjętych limitach. Warto też zauważyć, że 265 W jest trochę większe od MTP sugerowanego przez Intela, czyli 253 W. Włączyłem też profil XMP pamięci, który zadziałał bez problemów.
Testy – CrystalDiskMark
CrystalDiskMark pozwala na ocenienie wydajności dysków podłączonych do różnych złączy. Sprawdziłem tutaj działanie Adata SE800 1 TB na złączach USB oraz Adata SU650 120 GB na SATA. W przypadku M.2 mowa jest o dysku systemowym Samsung 970 Evo 1 TB. Tutaj warto zwrócić uwagę na samą temperaturę tego dysku ukrytego pod radiatorem. Pod obciążeniem zanotowałem 58°C i 75°C (dysk ma dwa czujniki).
Testy – Cinebench R23
Cinebench to popularny benchmark bazujący na Maxon Cinema 4D. Pozwala on na dobrą ocenę wydajności procesorów i często pojawia się w przeciekach. W testach wykorzystałem wersję R23 oraz testy jedno i wielowątkowe.
Testy – POV-Ray
POV-Ray to kolejny program mający wbudowany benchmark. Tym razem pozwala on na tworzenie obrazów z wykorzystaniem ray tracingu i służy głównie do tworzenia grafiki 3D. W testach wykorzystałem benchmark jedno i wielowątkowy.
Testy – Corona Benchmark
Silnik renderujący Corona dostępny jest Autodesk 3ds Max oraz Cinema 4D. Co ważne, nie wspiera on GPU, więc wydajność CPU jest tutaj kluczowa. W testach skorzystałem z benchmarka przygotowanego przez twórców, który dobrze sprawdza się w praktyce.
Testy – V-Ray Benchmark
W tym programie miałem już okazję wykonać test kart graficznych – znajdziecie go tutaj. Tam też jest krótki opis. Twórcy V-Ray udostępnili darmowy benchmark, który to właśnie wykorzystałem w poniższych testach.
Testy – 3DMark
3DMark pozwala na ocenienie wydajności danego zestawu w środowisku 3D. Są to benchmarki często wykorzystywane np. w testach kart graficznych. Na wykresach możecie zobaczyć całkowity wynik uzyskany przez sprzęt i tym razem wykorzystałem Time Spy.
Testy – gry
Na koniec przeprowadziłem testy w trzech grach: Far Cry 6, Shadow of the Tomb Raider oraz Metro Exodus Enhanced Edition. Testy wykonałem w rozdzielczości 1920 x 1080 px przy ustawieniach kolejno: Ultra, Najwyższe i Ultra. W przypadku Metra ustawienia RT pozostawiłem domyślne (RT: High, Reflections: Hybrid), a DLSS wyłączony. W pozostałych grach RT, DLSS czy FSR pozostały wyłączone. Testy przeprowadziłem przy wykorzystaniu wbudowanych w gry benchmarków.
Temperatury
Testy przeprowadziłem przy wykorzystaniu wielowątkowego testu Cinebench R23, który działał 10 minut. Poniżej możecie zobaczyć zdjęcia termowizyjne wykonane dzięki smartfonowi CAT S61. Temperatury sprawdziłem przed OC (przy domyślnych limitach mocy) oraz po podkręceniu procesora do 5,6/4,5 GHz (po zdjęciu limitów mocy).
Czytaj też: Test płyty głównej ASRock Z790 PG Riptide
Przy domyślnych limitach mocy sekcja spokojnie daje sobie radę. Temperatury nie są wysokie, a dodatkowym plusem takiego ustawienia jest temperatura procesora nie przekraczająca 85°C. Po OC jest już jednak bardzo gorąco i tutaj trzeba zastosować się do zaleceń ASRock i mieć nawiew na sekcję. Bez tego lepiej jest odpuścić OC.
Czytaj też: Test płyty głównej ASRock Z790 PG Riptide
Test ASRock Z790 PG Lightning – podsumowanie
ASRock Z790 PG Lightning to jedna z najtańszych płyt Z790, jakie znajdziecie w sklepach. Wersja z DDR5 kosztuje ok. 990 zł, a w sprzedaży jest też model obsługujący pamięci DDR4. W tej cenie jest to naprawdę fajny wybór, który dobrze sprawdzi się z procesorami 13. generacji Intela.
Płyta jest cała czarna i nie ma żadnego podświetlenia. Radiator dla dysku M.2 znajduje się tylko na górnym złączu i jest to zwykła płytka. Mamy jednak łącznie 4 miejsca na dyski M.2. Na płycie znajdziemy też wszystkie niezbędne złącza, w tym USB, pod wentylatory czy podświetlenie. Ciekawostką jest eDP, które pozwala na podłączenie monitora montowanego z boku obudowy. Nie ma jednak żadnych przycisków, co nie powinno dziwić w tańszej konstrukcji. Z tyłu mamy również sporo złączy, choć brakuje pełnego kompletu audio. Płyta ma też słaby układ dźwiękowy i brakuje jej WiFi. To ostatnie można jednak dokupić.
W testach płyta wypadła bardzo podobnie do Z790 PG Riptide, która działała przy takich samych limitach mocy. To ustawienie jest o tyle ważne, ponieważ wtedy sekcja zasilania spokojnie poradzi sobie nawet z 13900K. Gorzej jest po OC i zdjęciu limitów mocy, gdzie nawiew na sekcję zdecydowanie się przyda.
ASRock Z790 PG Lightning jest więc naprawdę fajną, budżetową konstrukcją. Jeśli szukacie tańszej płyty Z790 do Waszego zestawu to powinniście być z niej zadowoleni.
