Jeśli zerkniecie na logotyp Windows 1.0 z 1985 roku możecie odnieść wrażenie, że obecnie Microsoft w pewnym sensie zatoczył koło, powracając do minimalistycznej stylistyki znanej sprzed 38 lat. Zabieram was (szczególnie tych nieco młodszych ode mnie, o co nie będzie specjalnie trudno) na wycieczkę w daleką przeszłość – przejedziemy się po wszystkich wersjach Windows oraz ich momentami szalonych logotypach.
Windows 1.0 – to okno czy tacka na jedzenie?
Wszystko zaczęło się od całkowicie płaskich, czterech nieregularnych kafelków z zaokrąglonymi brzegami (w domyśle reprezentujących klasyczne okno) w jasnym odcieniu niebieskiego. Do napisu Microsoft wykorzystał jeden z krojów pisma zaprojektowany przez słynnego Frederica Goudy’ego (Goudy Old Style).
W takiej formie logotyp przetrwał do 1990 roku, kiedy ustąpił miejsca projektowi towarzyszącemu premierze systemu Windows 3.0. Zdecydowanie bardziej dosłownie oddawał on koncepcję domowego okna, jednak miał nieco bardziej mroczny charakter (w takim domu raczej nie chciałbym mieszkać), którego nie łagodził nawet przechodzący przez środek logotypu gradient.
Tym razem przy napisie Microsoft zdecydował się na dobrze znaną czcionkę Times New Roman. Projekt umarł zaledwie dwa lata później wraz z premierą Windows 3.1.
Windows 3.1 – niektórzy widzą w tym okno, ale to flaga
Nie ulega wątpliwości, że w 1992 roku wraz z Windows 3.1 nadeszła najpoważniejsza zmiana w logotypie systemu. Jeff Boettcher, Julie Wong oraz Jonathan D. Cowles – to trio z Microsoftu odpowiada za “otwarcie ery flagi”.
Brad Silverberg, jeden z ówczesnych wiceprezesów w Microsofcie, odpowiedzialny za zlecenie projektu nowego logo i wybór tego konkretnego projektu tłumaczy, że prawa część logotypu to jednak okno, a lewa ma jej nadać wrażenie ruchu. Co ciekawe, w tym samym wpisie na Twitterze ze stycznia 2023 roku przyznaje: Rezultat przypominał flagę, ale celem nie było de facto zaprojektowanie flagi, a raczej fajnego efektu ruchu okna. Słynna kolorowa “flaga” zostanie z nami na dłużej, bo aż do 2012 roku.
Zwróćcie uwagę, że do tej pory w żadnym logotypie Windows nie pojawiła się jeszcze informacja o wersji systemu. Zmienia to dopiero Windows NT 3.1 z 1993 roku. Modyfikacja logo w stosunku do Windows 3.1 jest praktycznie niezauważalna (widać jedynie lekkie cieniowanie na krawędziach pikseli po lewej stronie).
Napis pod spodem zaprojektowany z użyciem czcionki Times New Roman zostaje uzupełniony o litery NT. Kiedy w 1994 roku na rynek trafia Windows NT 3.5, logo przechodzi gruntowny remodeling. Flaga nabiera gabarytów i zostaje lekko przekręcona w prawo (w takiej pozycji pozostanie na długie lata). Po oczach daje również zmodyfikowane Times New Roman o treści WINDOWS (z dzisiejszej perspektywy to pewnie czysty “cringe”, ale takie były czasy).
Windows 95 – nie ma potrzeby tak krzyczeć
Wielki moment dla Microsoftu nadchodzi wraz z premierą systemu Windows 95. Logotyp z 1995 roku wykorzystuje czcionkę ITC Franklin Gothic Book w wersji normalnej i pogrubionej (heavy). Co ciekawe, warstwa tekstowa staje się punktem centralnym logotypu, a zmniejszony i przesunięty na lewo znak flagi (okna) stanowi jedynie dodatek. Designerzy nie używają już samych wielkich liter, ale część napisu zostaje za to pogrubiona (tu znów emfaza pada na markę Windows).
Na kolejną znaczącą zmianę w logotypie systemu operacyjnego Microsoftu poczekamy do premiery Windows 2000. W 1996 roku wychodzi na światło dzienne Windows NT 4.0, którego logotyp odróżnia się wyłącznie w warstwie tekstowej (liczbę 95 zastępują pogrubione litery NT).
Nawet premiera Windows 98 nie przynosi w tym temacie znaczącej rewolucji (zmiana w logotypie ogranicza się do warstwy tekstowej i wstawienia liczby 98), przez co staje się w zasadzie kopią logotypu Windows 95.
Windows 2000 – światła, lasery, bajery
Dziś można by powiedzieć, że projektantom logotypu do Windows 2000 udostępnionego w 1999 roku dosłownie “odpięło wrotki”. Słynna flaga jest nadal obecna, ale straciła na znaczeniu za sprawą zamknięcia w jednym z pięciu kwadratów, symbolizujących oczywiście okna. Na tle pozostałych wersji logotypów Windows, to właśnie ta wersja okazała się rekordowo kolorowa.
Podobny trend folgowania sobie widać również w projekcie następnej wersji, czyli Windows ME (Millenium Edition) z 2000 roku. Microsoft tylko nieco spasował w liczbie okien, ograniczając się do trzech.
Premiera Windows XP w 2021 roku przyniosła znaczne uproszczenie identyfikacji wizualnej. Za projekt odpowiadało słynne Frog Design i pracujący w tamtym czasie dla tego studia designer, Casey Potter. Z flagi zniknęła fruwająca pikselowa końcówka, a całość nabrała bardziej balonikowego (plastikowego?) charakteru, zresztą zgodnie z wyglądem całego interfejsu (są wśród nas jeszcze tacy, którzy widzieli to na własne oczy). Kolory z poprzednich wersji zyskały nieco bardziej plastyczny odcień, co zdecydowanie warto zaliczyć na plus.
Logo Windows Vista z 2006 roku przyniosło zmianę typograficzną na rzecz czcionek z zaprojektowanej właśnie przez Microsoft rodziny Segoe UI oraz lekkie centralne podświetlenie kolorowej flagi (na litość boską, okna!), z której zniknął wcześniejszy efekt 3D. Z pewnością całość nabrała bardziej minimalistycznej i jednocześnie nowocześniejszej stylistyki. Vista miała jednak dwa logotypy – drugi zamknął charakterystyczne okienko w okrągłym szklanym przycisku z niebieskim tłem (wygląda jak zalany żywicą epoksydową).
Vista przyniosła nieszczęsne Windows Aero – interfejs graficzny, któremu można by poświęcić osobny materiał (szczególnie o komputerach ze znaczkami “Vista Capable”, dla których wspomniane Aero w wersji Glass okazywało się zbyt zasobożerne do uruchomienia).
Zauważyliście coś jeszcze? Z logotypu po raz pierwszy w historii zniknął napis Microsoft. Od tej pory znak towarowy Windows będzie występować już samodzielnie (a przynajmniej taki trend obowiązuje na dzień powstawania tego materiału).
Logo Windows 7 z 2009 roku kontynuuje trend zapoczątkowany przez Vistę. Wizualnie różni się nieznacznie – słynne okno zostało powiększone względem napisu, a kolory w środku nabrały nieco intensywności. Dobiegamy w końcu do 2012 roku i prawdziwej rewolucji.
Windows 8 – dlaczego flaga, skoro to okno?
Zabawnie czyta się dziś historię powstania logotypu Windows 8, zapoczątkowaną dyskusją w studiu Pentagram, któremu w 2012 roku zlecono rebranding nowej wersji systemu operacyjnego Microsoftu. Pracująca dla studia graficzka Paula Scher, zadaje fundamentalne pytanie, którego wiele osób przed nią nie miało odwagi głośno wypowiedzieć: “Your name is Windows. Why are you a flag?” (w wolnym tłumaczeniu: Twój produkt nosi nazwę Okna. Dlaczego jesteś flagą?)
Ekipa projektantów Pentagram postanawia w ten sposób powrócić do minimalistycznych korzeni, czerpiąc pełnymi garściami z metafory przyświecającej powstaniu pierwszego logotypu Windows, ale tym razem z uwzględnieniem jednozbiegowej perspektywy zamiast obrotu. Projekt nawiązuje również do interfejsu graficznego Metro zapoczątkowanego wraz Windows Phone (następcą Windows Mobile). Warstwa typograficzna bazuje na foncie Segoe UI Semibold, a wraz z Windows 8.1 zmienia się na delikatniejsze Segoe UI Regular. Jak podkreśla Sam Moreau, odpowiedzialny w Microsofcie za user experience: skromnie, ale stanowczo.
Windows 10 i Windows 11 – koniec wybryków, spokój i bezpieczeństwo
Porównując do wcześniejszego tempa zmian i pomysłów na identyfikację wizualną Windows, od 2015 roku w Redmond po prostu wieje nudą. Logo Windows 10 nieco “spoważniało” w stosunku do swojego poprzednika.
Ciemniejszy niebieski nadał marce nieco więcej powagi. Ta delikatna zmiana daje nam sygnał, że Microsoft stawia na profesjonalizm, stabilność i poczucie bezpieczeństwa. Nieprzypadkowo wielu innych producentów używa właśnie niebieskiego w swoich logotypach.
Z kolei logotyp dla Windows 11 powstawał w czasach wyjątkowych ze względu na pandemię COVID-19 i zapewne został tymi wydarzeniami częściowo zainspirowany. Ekipa pracująca nad projektem do czerwca 2021 roku, określiła go mianem “nowego otwarcia”, co podkreśla symbol przypominający płatki niebieskiego kwiatu (cyfrowa kreacja określana mianem Bloom).
Czytaj też: Jeśli Windows 11 będzie tak wyglądał i działał, to ja nie mam pytań. Nadciąga wielka zmiana
A teraz mały eksperyment: zerknijcie na reklamy telewizyjne Windows 95 z połowy lat 90. XX wieku, logo sklepu Microsoft Store z 2009 roku oraz logotyp samego Microsoftu z 2012 roku (to wszystko z pominięciem kolorów). Sporo w tym wszystkim ukłonów w stronę poprzednich pomysłów. Coś już gdzieś zatem świtało, ale widocznie nie był to jeszcze właściwy czas.