Astat jest promieniotwórczym pierwiastkiem chemicznym z grupy fluorowców, którego istnienie zostało przewidziane przez Mendelejewa (nazwał go wtedy “eka-jodem”). Naukowcy przez długi czas poszukiwali fluorowca następującego po jodzie, ale udało się go otrzymać po raz pierwszy uczonym z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Berkeley w 1940 r. Bombardując bizmut (209Bi) cząstkami alfa o energii 23 MeV, otrzymali 211At, czyli jeden z izotopów astatu.
Czytaj też: Powstał nowy izotop magnezu, którego nie spotyka się w naturze
Astat jest bardzo nietrwały (czas połowicznego rozpadu najtrwalszego izotopu to 8 godzin), więc o wielu właściwościach tego pierwiastka nie wiemy. Jest m.in. wykorzystywany w radioterapii jako źródło cząstek alfa o małym zasięgu, które niszczą nowotworów, nie uszkadzając zdrowych tkanek.
Astat wpisano do Księgi rekordów Guinnessa jako najrzadszy z występujących naturalnie pierwiastków – w skorupie ziemskiej jest nie więcej niż jedna łyżka stołowa astatu. Niektóre z izotopów astatu mają ekstremalnie krótki czas połowicznego rozpadu, np. 196At 300 ms, 199At 7 s, a 215At 100 μs. Fińscy uczeni znaleźli kolejny z nich.
Nowy typ jądra atomowego odkryty – to izotop astatu
Naukowcy z Uniwersytetu w Jyväskylä w Finlandii z powodzeniem wytworzyli nieznane wcześniej jądro atomowe 190At, składające się z 85 protonów i 105 neutronów. Oficjalnie jest to najlżejszy ze z wszystkich znanych nam izotopów astatu. Powstał on w wyniku fuzji cząstek 84Sr (strontu) i atomów srebra.
Czytaj też: Odkryli nowy izotop uranu. To pierwszy taki przypadek od ponad 40 lat
Odkrycia dokonała Henna Kokkonen, doktorantka z Wydziału Fizyki Uniwersytetu w Jyväskylä, która poszukiwała izotopów astatu w ramach swojej pracy magisterskiej. Nieczęsto zdarza się, że wyniki pracy magisterskiej są publikowane w recenzowanym czasopiśmie, pokroju Physical Review C, nie wspominając o tym, że dotyczą one zupełnie nowego izotopu.
W mojej pracy magisterskiej analizowałam dane eksperymentalne, wśród których znaleziono nowy izotop. Podczas pisania pracy magisterskiej i letnich praktyk poznałem pracę grupy Spektroskopii Jądrowej. Teraz bardzo się cieszę, że mogę pracować w tej grupie nad doktoratem. Henna Kokkonen
Czas połowicznego rozpadu nowo odkrytego izotopu astatu nie został zbadany. To właśnie od niego będą zależeć potencjalne zastosowania tego pierwiastka. Badania nieznanych jąder atomowych są ważne dla zrozumienia natury naszego Wszechświata i granic znanej materii.