Ten sam produkt, to samo opakowanie, więc teoretycznie mamy prawo oczekiwać tej samej jakości, prawda? Niestety nadal mamy do czynienia z praktyką określaną jako podwójna jakość (ang. dual quality), która przynajmniej na terenie Unii Europejskiej jest zakazana. Słynna chemia z Niemiec to właśnie owoc podwójnych standardów – skoro ten sam proszek do prania pierze lepiej od tego, który jest dostępny w Polsce, zazwyczaj wynika to z różnic w jego składzie. Do tej pory z tym zjawiskiem można było walczyć wyłącznie po zgłoszeniach od samych konsumentów, ale ci zauważony problem nie zawsze zgłaszają.
Według unijnych danych, udział samych produktów spożywczych opatrzonych takim samym lub podobnym opakowaniem, ale różniących się składem stale spada. W latach 2018/2019 stanowiły 31% badanych próbek, ale w 2021 r. ich udział spadł do 24%. Nadal to jednak zjawisko widoczne gołym okiem. Sytuację może zmienić Produktoskop – nowe oprogramowanie wykorzystujące potęgę nowoczesnej technologii, a zatem sztucznej inteligencji, stworzone na zamówienie UOKiK. Program powstał w ramach grantu Narodowego Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) w ramach programu INFOSTRATEG III, a tak opowiada o nim Maciej Niemir z Łukasiewicz – PIT, kierownik projektu:
Kluczem było wytworzenie narzędzia zdolnego do analizy różnorodnych typów informacji w jednym ekosystemie. Opracowaliśmy rozwiązanie, które umożliwia przetwarzanie tekstu, obrazów i dźwięku przy wykorzystaniu zaawansowanych algorytmów sztucznej inteligencji. Analizowane treści są anonimizowane, zapewniając ochronę danych osobowych, dzielone na znalezione produkty i komentarze do nich, a następnie wielostopniowo oceniane pod względem charakteru i wydźwięku danych opinii. To podejście pozwala dokładniej rozpoznawać przypadki, w których produkt wprowadzany na różne rynki ma odmienny skład lub właściwości.
Czytaj też: Wizz Air miga się od odpowiedzialności za uszkodzony bagaż? Prezes UOKiK reaguje na skargi klientów
Jeśli zatem Produktoskop znajdzie w sieci recenzję, która sugeruje stosowanie podwójnej jakości, UOKiK może zareagować natychmiast, poddając konkretny produkt analizom, nie czekając na zgłoszenia od konsumentów. Z niecierpliwością czekam na pierwsze efekty i mam nadzieję, że to będzie oznaczać definitywny koniec podwójnych standardów w UE.