Co do zasady magnetosfera jest generowana przez ruch ciekłych metali w samym sercu naszej planety. Jej zasięg jest na tyle duży, że nie tylko wychodzi ona ponad powierzchnię Ziemi, ale także sięga daleko w przestrzeń kosmiczną. Zwykle linie tego pola są uporządkowane: wypływają z południowego bieguna i nad powierzchnią Ziemi zawijają się, aby w okolicach północnego bieguna wejść ponownie do wnętrza planety. Kiedy jednak dochodzi do odwrócenia pola magnetycznego, zwrot linii pola magnetycznego ulega zmianie. Gdyby teraz doszło do takiego zdarzenia, wszystkie kompasy na Ziemi, które zwykle wskazują biegun północny, zaczęłyby wskazywać biegun południowy.
Co niezwykle ważne, nie jest to proces na tyle gwałtowny, aby zaszedł momentalnie. Odwracanie pola magnetycznego trwa nierzadko setki lat. Co więcej, w czasie tej zmiany, samo pole magnetyczne istotnie słabnie. Przy wspomnianym wcześniej zdarzeniu Laschampsa, pole magnetyczne osłabło do zaledwie 5 proc. obecnej intensywności. Jak można się zatem spodziewać, efektem tego było bombardowanie atmosfery Ziemi znacznie większą ilością promieni kosmicznych. To właśnie dzięki temu, jesteśmy w stanie przyjrzeć się temu zdarzeniu. Dowodami na to zdarzenie są bowiem podwyższone poziomy berylu-10 w rdzeniach lodowych i w próbkach osadów z dna mórz i oceanów.
Czytaj także: Nad biegunami Ziemi dzieje się coś dziwnego. Nawet satelity nie wiedzą, gdzie lecieć
Można tutaj spytać o to, co wspólnego ze sobą ma pole magnetyczne i izotopy berylu. Naukowcy wskazują, że powstają one w zderzeniach promieni kosmicznych z cząsteczkami tworzącymi atmosferę.
Warto tutaj podkreślić, że zdarzenie Laschampsa było długotrwałym procesem, trwającym około 250 lat, a odwrócone pole utrzymywało się po nim następne 440 lat. W najsłabszym punkcie pole magnetyczne Ziemi mogło stanowić zaledwie 25 procent swojej obecnej siły, ponieważ bieguny magnetyczne wędrowały i ostatecznie ustaliły się w nowej konfiguracji.
Warto jednak pamiętać, że takie zdarzenia nie tylko należą do przeszłości, ale zapewne wydarzą się także w przyszłości. Część naukowców nawet wskazuje, że obserwowane w ostatnich latach anomalie pola magnetycznego mogą wskazywać na to, że kolejne odwrócenie pola magnetycznego zbliża się wielkimi krokami. Można tutaj chociażby przywołać wyraźne osłabienie pola magnetycznego nad Atlantykiem. Jak na razie jednak nie ma powodu do niepokoju, bowiem najnowsze analizy przeprowadzone przez zespoły badawcze z całego świata nie wskazują żadnego związku między tymi lokalnymi zmianami, a globalnym odwróceniem pola magnetycznego.
Czytaj także: Coś dziwnego się dzieje z polem magnetycznym Ziemi. To ono chroni nas przed wybuchami na Słońcu
Naukowcy bezustannie monitorują stan pola magnetycznego Ziemi, szczególnie w obliczu trwającego obecnie maksimum aktywności słonecznej. Szczególnie wartościowe informacje dostarczają badaczom europejskie satelity Swarm wystrzelone na orbitę w 2013 roku. To właśnie one wykonują od tego czasu pomiary magnetyczne zarówno z jądra, płaszcza, skorupy, oceanów i jonosfery naszej planety. W ten sposób naukowcy są w stanie stworzyć kompleksowy obraz zmian zachodzących w naszej magnetosferze.
Powyższe nagranie opublikowane po raz pierwszy pod koniec 2024 roku to efekt połączenia danych z sond Swarm z naziemnymi dowodami na ruchy linii pola magnetycznego podczas zdarzenia Laschamps. Dane te zostały następnie przełożone niejako na formę dźwiękową. W ten sposób możemy „usłyszeć”, w jaki sposób zachodziło 41000 lat temu odwrócenie pola magnetycznego.