Czy hałas turbin wiatrowych wpływa na nasze funkcje poznawcze? Oto, co odkryli polscy naukowcy
Aby rozwiać wątpliwości co do szkodliwości życia przy turbinach wiatrowych, zespół naukowców z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu (UAM) przeprowadził badania, których wyniki opublikowano w prestiżowym czasopiśmie Humanities & Social Sciences Communications z grupy Nature. Badacze z Wydziału Studiów Edukacyjnych oraz Wydziału Fizyki i Astronomii UAM, współpracując w ramach Centrum Neuronauki Poznawczej, postanowili zbadać, czy hałas emitowany przez turbiny wiatrowe wpływa na funkcje poznawcze człowieka. Wprawdzie wcześniej powstawały podobne badania, ale nigdy nie dawały jednoznacznych odpowiedzi, często nie uwzględniając czynników takich jak przekonania społeczne czy kulturowe. Dlatego poznański zespół zastosował podejście łączące techniki neuronauki poznawczej i psychoakustyki, aby uzyskać bardziej obiektywne wyniki.
Czytaj też: Wody w lit nie zmienili, ale za to wskrzesili akumulator. Zmierzch kryzysu elektrośmieci?
W ramach eksperymentu zespół nagrał hałas generowany przez turbinę wiatrową o mocy 2 MW, która jest zlokalizowana w pobliżu Poznania. Nagrania dokonano za pomocą umieszczonego na wysokości 1,5 metra nad ziemią mikrofonu ambisonicznego, w odległości 500 metrów od turbiny. Podczas rejestracji prędkość wiatru na wysokości gondoli turbiny (105 metrów) wynosiła 8,2 m/s, na wysokości 10 metrów – około 4,5 m/s, a na wysokości 1,5 metra – poniżej 1 m/s. Z zebranych nagrań wybrano siedmiominutowy fragment, który zapętlono, tworząc godzinny materiał dźwiękowy do badań.
Takie specyficzne podejście nie jest przypadkiem, bo tego typu nagranie pozwoliło zespołowi uzyskać hałas turbiny, który charakteryzował się okresowymi fluktuacjami poziomu dźwięku, znanymi jako modulacja amplitudy, z częstotliwością 0,8–1 Hz i głębokością modulacji około 6,9 dB. Średni poziom zmierzonego hałasu wyniósł z kolei 65,4 dB SPL (38,5 dBA), co odpowiada poziomowi hałasu generowanego przez ruch drogowy. Mając już dostęp do próbek, nadszedł czas na weryfikacje w rzeczywistości.
Czytaj też: Rozwiązali problem ładowania akumulatorów. Odkryli, że na tym praca się nie kończy
W przeprowadzonym następnie badaniu wzięło udział 45 studentów UAM w wieku od 18 do 25 lat (30 kobiet i 15 mężczyzn). Uczestników podzielono na trzy grupy. Jedna została narażona na hałas turbin wiatrowych, druga na hałas drogowy, a trzecia przebywała w ciszy i każda z nich nie była informowana o źródle odtwarzanego dźwięku, aby wyeliminować ryzyko uprzedzeń. Przeprowadzona następnie analiza wyników wykazała, że krótkotrwała ekspozycja na hałas turbin wiatrowych nie miała negatywnego wpływu na funkcje poznawcze uczestników. Hałas nie obniżał efektywności poznawczej, nie zakłócał mechanizmów uczenia się ani nie zmieniał naturalnej dynamiki fal mózgowych w stanie poznawczym lub spoczynkowym. Co więcej, hałas turbin nie był postrzegany jako bardziej irytujący czy stresujący niż hałas ruchu drogowego, nawet wśród osób wykazujących cechy takie jak niska tolerancja na niejednoznaczność czy wysoka skłonność do ruminacji.
Czytaj też: Chiny dały nam tanie smartfony, rowery i samochody. Czas na coś, od czego zależą nasze życia
Badacze doszli do wniosku, że ewentualny negatywny wpływ na pracę mózgu wynika nie z samego hałasu, lecz ze społecznie skonstruowanych przekonań na temat farm wiatrowych i ich ingerencji w lokalny krajobraz. Oznacza to, że negatywne odczucia związane z hałasem turbin mogą być bardziej związane z subiektywnymi opiniami i nastawieniem społecznym niż z obiektywnym oddziaływaniem akustycznym. Innymi słowy, wyniki tego pilotażowego badania sugerują, że obawy dotyczące negatywnego wpływu hałasu turbin wiatrowych na funkcje poznawcze mogą być nieuzasadnione. Jednak autorzy podkreślają potrzebę dalszych badań, zwłaszcza dotyczących długoterminowej ekspozycji na hałas oraz uwzględniających różne grupy wiekowe i kulturowe.