Pierwszy polski AW149 wzbił się w powietrze, ale czy naprawdę jest made in Poland?
Pierwszy helikopter AW149 został zbudowany przez PZL-Świdnik, należący obecnie do włoskiego koncernu Leonardo Helicopters, a on sam jest kluczowym elementem programu modernizacji polskich sił zbrojnych. Ministerstwo Obrony Narodowej potwierdziło, że lot był częścią rygorystycznej procedury Acceptance Test Procedure (ATP), mającej na celu potwierdzenie zgodności z wymogami technicznymi i operacyjnymi zapisanymi w kontrakcie.
Czytaj też: Mrok bez tajemnic. Naukowcy dokonali przełomu w technologii widzenia w ciemności
Droga do tego momentu nie była prosta, co potwierdza fakt, że trwała kilka lat. Już w lipcu 2022 roku Polska podpisała umowę z Leonardo na dostawę 32 śmigłowców AW149 w odpowiedzi na rosnące napięcia w Europie Wschodniej. Pierwsze egzemplarze powstały we włoskiej fabryce w Vergiate, by jak najszybciej wzmocnić polskie siły, ale od początku zakładano transfer technologii i stopniowe przenoszenie produkcji do Świdnika. Jak podkreślił dyrektor zarządzający Leonardo Helicopters, Gian Piero Cutillo, sukces projektu to efekt płynnej współpracy włoskich i polskich zespołów. Rodzi się jednak pytanie – jak bardzo niezależna jest polska produkcja, skoro nadal opiera się na włoskich rozwiązaniach technologicznych?
AW149 to średni śmigłowiec wielozadaniowy przeznaczony do transportu wojsk, ewakuacji medycznej oraz operacji poszukiwawczo-ratowniczych (SAR). Masa startowa śmigłowca wynosi około 8000 kg, a na pokładzie może on zabrać do 18 żołnierzy lub kilku rannych na noszach. Wyposażony jest w zaawansowaną awionikę i – w zależności od konfiguracji – może być uzbrojony w karabiny maszynowe, rakiety czy pociski przeciwpancerne. Przystosowany jest także do działania w trudnych warunkach atmosferycznych, zarówno w dzień, jak i w nocy.
Czytaj też: Ten kraj bezpośrednio zagraża pokojowi na świecie. Satelity odkryły właśnie jego sekret
Polska wersja AW149 korzysta z rozbudowanego transferu technologii, co oznacza, że nie tylko montaż, ale także serwisowanie i produkcja części stopniowo przenoszą się do kraju. Docelowo może to znacząco zmniejszyć zależność od zagranicznych dostawców, a to akurat kluczowa kwestia w dzisiejszym niestabilnym środowisku bezpieczeństwa. Jednak pełna niezależność to wciąż odległy cel. PZL-Świdnik ma wprawdzie długą tradycję budowy śmigłowców (sięgającą czasów produkcji Mi-2), ale integracja nowoczesnych technologii zachodnich jest procesem złożonym i czasochłonnym. Stworzenie własnego łańcucha dostaw dla kluczowych komponentów, takich jak układy przeniesienia napędu, silniki czy awionika, może potrwać nawet kilka lat.
Warto również pamiętać, że konstrukcja AW149 pochodzi z początku lat 2000, a dziś wiele krajów NATO wprowadza nowsze platformy, takie jak Sikorsky UH-60M Black Hawk czy NH90, które oferują bardziej zaawansowane technologie w zakresie modularności, odporności na uszkodzenia i integracji systemów walki elektronicznej. Przykładowo, NH90 wykorzystuje sterowanie fly-by-wire i szerokie zastosowanie kompozytów w celu redukcji masy – rozwiązania, których AW149 nie posiada.
| Cecha | AW149 | UH-60M Black Hawk | NH90 (TTH wersja transportowa) |
|---|---|---|---|
| Kraj produkcji | Włochy / Polska | USA | Europa (konsorcjum NHIndustries: Airbus, Leonardo, Fokker) |
| Masa startowa (MTOW) | ok. 8000 kg | ok. 10660 kg | ok. 10600 kg |
| Udźwig (załoga + ładunek) | do 18 żołnierzy lub ładunek | do 11 żołnierzy lub ładunek | do 20 żołnierzy lub ładunek |
| Długość kadłuba | ok. 17,6 m | ok. 19,76 m | ok. 16,13 m |
| Prędkość maksymalna | ok. 313 km/h | ok. 295 km/h | ok. 300 km/h |
| Zasięg | do 958 km | ok. 511 km | ok. 800 km |
| Napęd | 2 silniki General Electric CT7 | 2 silniki General Electric T700-GE-701D | 2 silniki Rolls-Royce/Turbomeca RTM322 lub General Electric CT7-8F5 |
| Awionika | zaawansowana, dostosowywana do potrzeb klienta | nowoczesna, potwierdzona w boju | fly-by-wire, zintegrowane systemy cyfrowe |
| Uzbrojenie (opcjonalne) | karabiny, rakiety, pociski kierowane | karabiny maszynowe, opcjonalne rakiety | karabiny maszynowe, opcjonalne rakiety |
| Funkcje specjalne | wysoka modułowość, opcje SAR i MEDEVAC | wyjątkowa trwałość w warunkach bojowych | fly-by-wire, zaawansowana redukcja masy kompozytami |
Czytaj też: Ten wojskowy dron jest jak klocki LEGO, ale jego potęga drzemie gdzieś indziej
Inwestycja w produkcję AW149 w Polsce to nie tylko zakup śmigłowców – to budowanie kompetencji przemysłowych, tworzenie wysoko wykwalifikowanych miejsc pracy i ograniczanie zależności od zagranicznych dostaw. W obliczu potencjalnych konfliktów przy wschodnich granicach Polski, wzmocnienie krajowego przemysłu obronnego nabiera kluczowego znaczenia. Pytanie jednak brzmi: czy produkcja AW149 naprawdę doprowadzi do szerokiej rewolucji technologicznej w polskim lotnictwie wojskowym, czy też będzie jedynie krótkoterminowym impulsem, mocno opartym na włoskim know-how? Odpowiedź na to pytanie przyniosą dopiero kolejne lata i doświadczenia z eksploatacji nowych maszyn.